Summary
Samenvatting hinterlandvervoer
- Course
- Institution
Samenvatting van alle PPT + notities + lesmateriaal
[Show more]
Seller
Follow
BaribalHardi
Reviews received
Content preview
Samenvatting hinterlandvervoerAchterlandvervoer in relatie tot zeehavens
Definitie van een achterland
De vraag is hoe krijgen we lading (goederen) van een haven naar een bestemming in het
“achterland”?
Tot aan de 18de eeuw werd de handel (en het transport) vooral uitgevoerd door relatief kleine
schepen die tussen alle havens in Europa voeren (inclusief binnenvaart).
Goederen werden verkocht op de markt bij een haven (bv Antwerpen, Hamburg en Amsterdam).
Mensen die te ver van een haven woonden hadden die producten niet!
Er was geen achterland van een haven anders dan de stad waarin de goederen werden verkocht
Idee achterland is relatief nieuw, tot aan 18de eeuw bestond het nog niet. Alle lading die vervoerd
werd werd gelost in haven en verkocht op de markt in die bepaalde haven. Alle specerijen eerst uit
Lissabon en Constantinopel werd vervoerd naar Brugge/Antwerpen/Amsterdam, mensen moesten
naar die markt die bij haven hoorde dus werd niet naar achterland vervoerd. Tot aan die tijd werd de
handel gedaan door relatief kleine schepen (50-70 meter, binnenvaartschepen nu). De producten
waren heel duur omdat transport zo duur was, peperduur omdat peper uit Azie kwam en heel duur
was. Salaris wijst naar sal = zout. Het plaatje is stadhuis in Amsterdam en er zijn mensen die idee
hadden om gebouw te bouwen en te laten zien dat de stad rijk is, gebouw is nooit gebouwd geweest
omdat hele markt in elkaar is gezakt. Deze situaite met producten dicht bij haven duurde tot begin
19de eeuw en nadien industriele revolutie. VOLGENDE SLIDE
België is het eerste land op het vasteland van Europa waar de industriële revolutie op gang komt (+/-
1800), de rest van Europa volgt later
- Er komt een grote vraag naar grondstoffen voor nieuwe industriële gebieden
- Het wordt mogelijk om spoorwegen en treinen te bouwen (achterlandtransport)
- Mensen krijgen (uiteindelijk) meer geld te besteden
Het Ruhrgebied kon zich ontwikkelen. Door de stoommachine werd het mogelijk om op
grootschalige wijze de aanwezige steenkool te delven + aanwezigheid van ijzererts ontstond er de
staalindustrie
➔ Later werden ijzererts en kolen aangevoerd via havens.
Hierdoor verandert er iets voor de havens:
➔ Goederen gaan naar de mensen en de nieuwe industriële zones (bv het Ruhrgebied) toe ipv
dat mensen naar de goederen toekwamen
➔ Havens gaan nu een “achterland” bedienen
Door industriele revolutie ontstond Ruhrgebied waar veel kolen waren. Kool had je nodig om staal en
stoommachines aan te drijven, de voeding van industriele revolutie lag daar. Dit betekent dat
grondstoffen nodig om staal te maken naar Rurhgebied toe moesten, dus producten gedwongen om
van haven naar dat gebied te gaan en toen ontstond achterlandverbinding. Hierna ontstond grotere
,cluster van mensen, waar veel werk is en veel mensen gingen daar naar toe en hadden nood aan
meer producten dus ook weer incentive kwam om goederen naar die mensen toe te brengen.
Def van een haven in 1938 (Black):
“A transit area/ gateway through which goods move from and to the sea, by way of rail, inland
waterway, or sometimes by road.”
Volgens Morgan (1951) wordt het achterland beïnvloed door factoren:
- Het soort goed dat vervoerd wordt (bulk, olie, containers)
- Het type schip dat gebuikt wordt tijdens het maritiem vervoer
- De invloed van overheden om tarieven op landinfrastructuur te bepalen
Morgan classificeert ook drie verschillende types achterland:
- “Primitive” achterland (achterland waarop een haven een monopolie heeft eiland met een
haven)
- “Raw material” achterland (bulkachterland) → Met specialistische schepen worden grote
lading gelost in een haven waarbij het stuk landtransport zo kort mogelijk wordt gehouden
- “Liner port” achterland (containers) de meest complexe structuren en de grootste
competitie tussen de havens
Defintie was achterland is aantal opgelijst om te zien wat eerste is (100 jaar geleden bestond
wegtransport niet, de manier was binnenvaart of spoorvervoer)
Factoren:
Overheden doen alles om comptetieve positie van eigen haven zoveel mogelijk te bevoordelen. Dit is
nu een stuk minder!
Type schip
Soort goed
Maritiem transport, havens en het achterland van een haven zijn nu onlosmakelijk met elkaar
verbonden
Wat valt nog meer op (Morgan, 1952):
- Ongecontroleerd transport op zee (tramp shipping) → geconcentreerde achterlandstromen
- Gecontroleerd transport op zee (liner shipping) → gefragmenteerd achterlandtransport
Def van een achterland (Stopford, 2010):
“The area inland from the port to which imports are distributed and from which exports are
collected.”
Je ziet ook op moment dat transport op zee ongecontroleerd is (tramp shipping – in functie van vraag
naar transport) achterlandstromen juist wel geconcentreerd en gecontroleerd, andersom voor liners
is het een gefragmenteerd achterlandtransport omdat relatief zelfde product wordt aangeboden
zoals containers (Rotterdam-Antwerpen).
,Definitie in 2010 in vergelijking met 1900, er zijn gebieden achter de haven waarin lading wordt
generegeerd.
Ontwikkeling van het achterland van de haven van Antwerpen
De haven van Antwerpen rond 1900
- Dokken gebouwd voor oorlogsvloot Napoleon (1806-1811)
- Dokken aan stad Antwerpen gegeven door Willem I
- 1830 Revolutie in Zuidelijke Nederlanden → België ontstaat
- Antwerpen raakt achterlandverbinding via de Rijn kwijt (NL liet geen BE schepen varen op
haar grondgebied) → Nood aan spoorlijnen
- Leopold I laat spoorlijnen bouwen (met hulp van de Britten)
- Haven heeft al heel wat spoorlijnen in 1900
De cirkel was de haven 100 jaar geleden, qua omvang is het enorm groot geworden. De haven zelf
met dokken waren aan het mas. Willem I had de haven cadeau gedaan aan stad Antwerpen dus
daarom naar hem genoemd en nu in handen van de stad. Dan 1830 de onafhankelijkheid van België
en verdrijft de koning uit Brussel en gevolg vallen alle Nederlandse soldaten terug tot positie boven de
rivier. Noord-Brabant en limburg was eig. ook belgie, op dat moment Nederlands leger is de haven
van Antwerpen blokkeren van zee (schelde). De binnenvaartverbindingen vielen weg, de Rijn ging ook
over Nederland dus Antwerpen geïsoleerd. Als gevolg hiervan Belgie op zoek naar alternatief en dit
was oververvoer, dus spoorvervoer uitgebouwd met behulp van Britten (treinen rijden links in België,
andere rechts = effect van Britten). Dit was om alternatief te hebben van binnenvaart richting
Duitsland. De Zwarte lijnen zijn de spoorlijnen.
Scheiding België- Nederland (1830-1839)
Tot 1831 waren Nederlands Limburg, Zeeuws Vlaanderen en Luxemburg waren onder Belgische
controle → controle over de Schelde (voorland haven Antwerpen) + directe achterlandverbinding
naar Duitsland (achterland haven Antwerpen)
, 2-12 Augustus 1831 de 10-daagse veldtocht: Prins van Oranje (latere Willem II) wint de veldslag en
bezet de citadel van Antwerpen (tot 1832), Maastricht en Luxemburg → Frankrijk stuurde een leger
om België te ondersteunen, Duitsland steunde NL niet (ivm Poolse opstand 1831)
In scheidingsverdrag van 1839 krijgt NL nu NL-Limburg plus Zeeuws Vlaanderen en Luxemburg wordt
een land (Willem I blijft wel groothertog)
België krijgt rechten op vrij gebruik van Schelde + achterlandverbindingen (spoor + binnenvaart)
De opstand van België heeft nog klein ding tussen en dat is 10 daagse veldtocht, soort oorlog waarin
Nederland probeerde Belgie terug te vervoveren (10 dagen geduurd). Dit is omdat Frankrijk Belgie te
hulp is geschoten en die hebben gezegd we stoppen met die oorlog en aantal bezittingen gebeurd.
Maastricht en citadel in Antwerpen en het aansluiten van Hulst (Zeeuws Vlaanderen). Omdat
Maastricht bezet is geweest ontstaat Nederlands Limburg en hangt dat raar stuk aan Nederland, de
bezetting in Antwerpen geleid tot bombardement en op dat moment gezworen om nooit te buigen
door de Oranjes. Zeeuws Vlaanderen ook Nederlands geworden en dus groot gedeelte Westerschelde
Nederlands is geworden. Hierdoor ontstaat soort van death lock en geduurd tot 1839 en dan wordt
vrede van Londe getekend en Belgie officieel erkend als land en in dat verdrag 2 elementen (1.
Scheldeverdrag = onbelemmerde doorgang en 2. Recht op Ijzeren Rijn). Waterloo staat een leeuw en
is gezet door Willem I ter nagedachtenis van de oorlog Napoleon, de leeuw stond met mond naar het
Zuiden richting Frankrijk om te zeggen dat dit Nederlands grondgebied en sterkte van Nederlanden.
Tijdens dit moment dat Franse te hulp komen en hebben dit 180 graden gedraaid richting Nederland.
Een van de belangrijkste elementen van het onafhankelijkheidsverdrag van België (Verdag van
Londen 1839) was, naast het Scheldeverdag (onbelemerde doortocht), het recht om op eigen
kosten een weg of kanaalverbinding aan te leggen vanaf Antwerpen door het pas ontstane
Nederlands-Limburg tot de Pruisische (Duitse) grens → “IJzeren Rijn”
Al vanaf 1843 een spoorverbinding via Leuven-Luik-Aken (wordt soms ook ijzeren Rijn genoemd)
Door deze achterlandlink werd Antwerpen beter ontsloten naar Duitsland en werd de positie van
Rotterdam (en Amsterdam) verslechterd
Vanaf 1850 werd een tweede spoorontsluiting gepland: De lijn Antwerpen- Moerdijk
Zo ontstond een tweede aftakking via Nederland naar Duitsland (er waren toen nog geen
spoorbruggen over de grote rivieren)
Vanaf 1879 werd de “echte” ijzeren Rijn (door NL Limburg) officieel pas geopend. (Gefaseerde
aanleg van 43 jaar!)
In 1914 raakt de lijn in ongebruik door WO I → NL neutraal, België bezet door Duitsland
Omleidingsroute gemaakt voor bevoorrading front om neutraliteit van NL niet te schenden De
Montzen route (nu nog altijd in gebruik)
Na WO 1 wordt de IJzeren Rijn minder gebruikt:
- België en Duitsland zwaar getroffen door de oorlog
- Relatie NL en BE verder onder druk doordat NL neutraal was geweest + In 1919 zal België
tijdens de vredesbesprekingen trachten het gebied tot aan Venlo en Zeeuws Vlaanderen op
te eisen
➔ Als reactie verhoogde NL de tarieven over het Nederlandse grondgebied
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller BaribalHardi. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.35. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now