100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Samenvatting NOVA Scheikunde HAVO 5 - Hoofdstuk 10: chemie van het leven $3.20
Add to cart

Summary

Samenvatting NOVA Scheikunde HAVO 5 - Hoofdstuk 10: chemie van het leven

1 review
 57 views  2 purchases
  • Course
  • Level

Duidelijke samenvatting met alle belangrijke begrippen van het desbetreffende hoofdstuk. Verder zijn er voorbeeldopgaven aanwezig samen met de uitwerkingen. Erg handig om te gebruiken bij herhaling en voorbereiding op je toetsen! Veel succes en natuurlijk veel plezier!

Preview 2 out of 5  pages

  • October 12, 2022
  • 5
  • 2020/2021
  • Summary
  • Secondary school
  • 5

1  review

review-writer-avatar

By: buntihh • 1 year ago

avatar-seller
Hoofdstuk 10: Chemie van het leven
§1 Voeding

Begrippen:
Essentiële aminozuren/vetzuren: kunnen niet door het lichaam worden aangemaakt. Het is
nodig om deze via voedsel binnen te krijgen
Omega-3-vetzuren: de overeenkomst is dat bij alle omega-3-vetzuren de eerste C=C-binding
begint bij het derde C-atoom, geteld vanaf het uiteinde van de staart, dus niet vanaf −COOH

Kenmerken voedingsstoffen:
- Koolhydraten
● Leveren energie
● Wordt opgeslagen als energievoorraad in de vorm van glycogeen
● Vezels stimuleren werking darmen
➔ Producten: graanproducten: brood, pasta, suikers, rijst, aardappelen etc.
- Vetten
● Leveren energie
● Energiereserve
● Bescherming van organen
● Isolatie van het lichaam
● Bouwstof voor celmembranen
➔ Producten: vette vis/vlees, noten/zaden, olijven, avocado's
◆ Onverzadigde vetten: vetzuurketens met dubbele of C=C bindingen
- Eiwitten
● Biokatalysatoren
● Leveren energie
● Bouwstoffen (cel)
● Opgebouwd door aminozuren
➔ Producten: dierlijke producten: vlees, vis
plantaardige producten: peulvruchten, paddenstoelen, noten
Maar ook: enzymen, hormonen antistoffen en receptoren in het zenuwstelsel

Vetten: - In water oplosbare vitaminen: B en C
- In vet oplosbare vitaminen: A D E en K
● Voor: stofwisseling, aanmaak van stoffen als hemoglobine en bij de bouw van botten
Mineralen: Dit zijn zouten (in ionvorm!)
● Voor: regulatie van enzymen en hormonen

1 cal = 4,181 J

§2 Vetten en oliën

Begrippen:
Verzadigde vetten: vetzuurketens met geen dubbele of C=C bindingen (dierlijk)
● Vaak in dierlijke producten en zijn bij kamertemperatuur vast
Onverzadigde vetten: vetzuurketens met dubbele of C=C bindingen (plantaardig)
● Vloeibare vetten bij kamertemperatuur → oliën
● Enkelvoudig of meervoudig onverzadigde vetzuren
Emulgator: zorgt ervoor dat vet en water in een emulsie gemengd blijven

, Vetharding (verharden van olie tot vast vet):
- Onverzadigde vetten(oliën) kunnen onder invloed van een katalysator met waterstof
gas reageren
- C=C bindingen verdwijnen bij deze additiereactie
- Uiteindelijk zijn er verzadigde vetten gevormd




Hydrolyse van vetten:
- De hydrolyse van vetten is een evenwichtsreactie
- Bij de hydrolyse van vetten ontstaan glycerol en vetzuren




Vetten zijn tri-esters opgebouwd uit 3 vetzuren en glycerol

Verzeping:
- Proces dat hydrolyse van een vet toepast in basisch milieu. Daarvoor wordt heel
vaak dierlijk vet gebruikt
- Vetzuren reageren met de OH--ionen, waarna er zuurrestionen ontstaan van vetzuren
- Zuurrestionen kunnen als emulator werkzaam zijn, doordat deze ionen een apolaire
staart (hydrofoob) van koolwaterstoffen hebben die vanderwaalsbindingen kunnen
vormen met vetmoleculen en een polaire kop (hydrofiel) hebben die omringd wordt
door watermoleculen
Gevolg: vet wordt ‘zwevend’ gehouden in water → detergenten = zeepdeeltjes

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller deminguyen. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

53068 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling
$3.20  2x  sold
  • (1)
Add to cart
Added