ZSA Palliatieve behandeling bij
kortademigheid
Onder palliatieve sedatie wordt verstaan het opzettelijk verlagen van het bewustzijn van een
patiënt in de laatste levensfase. Doel = onbehandelbaar lijden verlichten. Dit lijden komt voort uit
refractaire klachten c.q. symptomen, die kunnen bestaan uit verschillende (gecombineerde)
dimensies: lichamelijk, psychisch, sociaal en existentieel.
Meest gebruikte sedativa: benzo’s. Werken ook angst verminderend. Er wordt niet gesproken van
palliatieve sedatie, indien:
• benzodiazepinen primair worden ingezet in daartoe gebruikelijke doseringen als
slaapmiddel of als anxiolyticum (angstdempend middel) om resp. slapeloosheid en/of angst
te verminderen
• sedatie een onbedoelde bijwerking is van medicamenten (bijv. sufheid als gevolg van
mor ne welke gegeven wordt ter bestrijding van pijn of kortademigheid)
• sedatie wordt toegepast voor een pijnlijke of anderszins onaangename ingreep (bijv. voor
een endoscopie).
In sommige situaties worden opioïden of andere niet-primair sederende middelen ingezet c.q.
verhoogd met als impliciet of expliciet doel sedatie te bewerkstelligen. Dit moet beschouwd
worden als oneigenlijk gebruik van deze middelen en wordt ook niet gerekend tot palliatieve
sedatie.
SAMENVATTING SEDATIE
Palliatieve sedatie is het opzettelijk verlagen van het bewustzijn van een patiënt in
de laatste levensfase.
Sedatie kan continu, kortdurend (uren tot een dag) of intermitterend worden
toegepast.
Kortdurende of intermitterende sedatie kan worden ingezet voor het creëren van
een time-out of in afwachting van het effect van behandeling van een symptoom.
Doel
Het bereiken van maximaal comfort van de patiënt in de stervensfase. De mate van
bewustzijnsdaling die hiervoor tijdens de sedatie noodzakelijk blijkt te zijn, varieert
van oppervlakkig tot diep.
Palliatieve sedatie wordt niet toegepast:
• met de vooropgezette bedoeling om de patiënt (diep) in slaap te brengen
• om het overlijden te bespoedigen of uit te stellen
Indicatie
Ondraaglijk lijden als gevolg van één of meerdere onbehandelbare (refractaire)
symptomen (vaak: pijn, kortademigheid en/of delier).
Een symptoom is of wordt refractair wanneer geen van de conventionele
behandelingen (voldoende snel) effectief zijn en/of deze behandelingen gepaard
gaan met onaanvaardbare bijwerkingen. Vaak is er sprake van een (niet-lineaire)
fi
, optelsom van verschillende dimensies van een symptoom en/of van verschillende
symptomen, die leidt tot een voor de patiënt ondraaglijk lijden.
Oorzaken en aspecten van ernstig lijden moeten zorgvuldig worden beoordeeld en
(indien mogelijk en gewenst) behandeld.
Voorwaarden
• alleen bij continue en diepe palliatieve sedatie: het overlijden wordt binnen
1-2 weken verwacht
• expertise van de behandelaar(s) en (indien van toepassing) consensus van
het behandelende team (inclusief betrokken verpleegkundigen).
Andere mogelijkheden tot verzachting van het lijden moeten zorgvuldig
worden uitgesloten. Consultatie van de juiste deskundige is vereist bij
onzekerheid over indicatiestelling en/of over de uitvoering.
• goede documentatie van besluitvorming en uitvoering
• palliatieve sedatie is in overeenstemming met de wens van de patiënt; bij een
wilsonbekwame patiënt kan de wens vertolkt worden door de naasten
Palliatieve sedatie is een beslissing van de arts en geen primaire keuze van
de patiënt.
N.B. In acute situaties (dreigende verstikking, bloeding) wordt palliatieve
sedatie ingezet zonder overleg vooraf.
Voorlichting en begeleiding
• Bespreek met de patiënt (indien mogelijk) en met de naasten de
overwegingen voor de palliatieve sedatie en de uitvoering ervan. Geef
daarbij altijd aan dat:
◦ de patiënt niet per definitie (diep) in slaap wordt gebracht
◦ het effect wordt afgemeten aan de hand van het comfort van de patiënt
◦ het soms enige tijd kan duren voordat het gewenste effect bereikt is
◦ de sedatie soms enkele dagen of zelfs langer kan duren
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller donnavaneijden. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.24. You're not tied to anything after your purchase.