MODULE 4 – VRIJHEID EN GELIJKHEID
1 INLEIDING
Gelijkheid en vrijheid
Twee centrale waarden van onze democratie binnen het onderwijs
2 GELIJKHEID
2.1 GELIJKHEID IN VIJF VRAGEN
Gelijkheid verantwoorden:
Efficiëntie-logica
= geen talenten verspillen
Sociale cohesie
= grote ongelijkheden kunnen de samenleving ontwrichten
Gelijkheid is op zich relevant als een streven naar rechtvaardigheid en eerlijkheid
Betekenis gelijkheid in het onderwijs verduidelijk door vijf vragen over gelijkheid
(1) WAT wat willen we gelijk verdelen?
(2) WIE tussen wie willen we gelijkheid realiseren?
(3) WANNEER moeten leerlingen gelijk starten of gelijk eindigen in het onderwijs?
(4) WAAROM waarom is er ongelijkheid in het onderwijs?
(5) HOE maatregelen om gelijkheid te realiseren?
2.2 DE WIE- EN WAT-VRAAG: EEN OVERZICHT VAN (ON)GELIJKHEID
Als we onderwijs voorstellen als een systeemmodel, kan (on)gelijkheid gaan over alle vier de
componenten:
CONTEXT INPUT PROCES OUTPUT
Maatschappelijke Verschillende Ongelijke Verschillende
context en financiële middelen behandelingen van uitkomsten die gelijk
samenleving kennen die scholen krijgen verschillende of ongelijk verdeeld
ongelijkheden leerlingen zijn
Uitkomsten op KT Uitkomsten op LT
leerprestaties = academic overgang naar arbeidsmarkt
achievement
Uitkomsten op MT
behaalde onderwijsniveau = attainment,
zittenblijven, schooluitval
In effectiviteitsonderzoek aandacht naar ongelijkheden in leerprestaties
aandacht naar korte termijn (leerprestaties) omdat deze de latere effecten goed
voorspellen (de basis zijn van latere andere uitkomsten)
1
, WIE-VRAAG
heeft betrekking op verschillende groepen in de samenleving:
onderwijsuitkomsten zijn niet gelijk verdeeld over verschillende sociale groepen
Vooral groepen die verschillen op vlak van:
Etniciteit
Sociaaleconomische status (SES)
Geslacht
Taalachtergrond
…
gedeeltelijke overlap tussen groepen (bv. hoge SES Autochtoon en Ned. )
Maar ook veel verschillende en unieke combinaties
PISA (2018): duidelijke link tussen verschillende groepen en leerprestatie
1) SES
o leerlingen uit rijke families hebben ongeveer 3 jaar voorsprong op de armste
groep
o 40% van het armste kwartiel liep al 1 jaar vertraging op (zittenblijven), rijkste
kwartiel 10%
2) leerlingen met migratiegeschiedenis:
o autochtoon beter op vlak van WISK. En leesvaardigheid
o autochtone leerlingen hebben ongeveer 1,5 jaar voorsprong op allochtone
leerlingen (met migratieachtergrond)
o nergens in de wereld is de kloof zo groot als in Vlaanderen
3) thuistaal
o Nederlandstalige leerlingen presteren beter dan leerlingen die thuis een
andere taal spreken (niet altijd zo)
Het spreken van de herkomsttaal met de moeder, al dan niet combineren
met het Nederlands, hangt positief samen met de leeruitkomsten
2.3 DE WANNEER-VRAAG: GELIJKE START OF GELIJKE UITKOMST?
Vooral discussie over in welke fase van het onderwijs leerlingengroepen gelijk moeten zijn.
MERITOCRATIE
= afkomst bepalend werd geacht voor de sociale status die mensen konden verwerven
betrekking tot de input en het proces
Leerlingen moeten vooral met gelijke kansen beginnen (input) en gelijk behandeld
worden (proces)
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ElsVDB. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.86. You're not tied to anything after your purchase.