In de middelleeuwen Middellandse zee in het midden van Europa, Afrika en Azië. Dat was tot
dan toe de bekende wereld.
In tentamen verticale - horizontale relaties leggen
Antwoord kunnen geven in verschillende dimensies
Kernvisies op relatie mens natuur
Mens is ondergeschikt aan de natuur (natuurrampen)
Mens en natuur zijn nevengeschikt en beïnvloeden elkaar wederzijds (rentmeesterschap)
Mens is bovengeschikt aan de natuur (geo-engineering, ontbossing, aanleg palmeilanden,
Flevoland, Deltawerken)
Begrippen koppelen aan space, place and time. Volgens Taylor doen we dat via 'second order
concepts'.
Diversity (hoe iets zich in de ruimte varieert; waarom daar schildvulkanen en daar
stratovulkanen)
Interaction (relatie tussen verschillende begrippen)
Change (hoe een bepaald begrip zich door de tijd heen ontwikkeld; demografisch
transitiemodel)
Perception (hoe verschillende mensen een ruimte anders kunnen ervaren; toerist vs inwoner
van Amsterdam)
Niet wetenschappelijk denken = geosofie
Gebeurd al sinds het begin van de mensheid
Combinatie (cognitieve) kennis en (affectieve) gevoelens: vooral observaties en Bijbel
Wetenschappelijk denken: kennisverwerking door toepassing van wetenschappelijke methode:
objectief, experiment vs theorie, falsificeerbaar (theorie moet kunnen weerlegd of bevestigd
worden), reproduceerbaar (experiment moet herhaald kunnen worden met dezelfde
uitkomst), peer-reviewed
Wetenschap vs samenleving
Internalistisch: wetenschap is op zichzelf gericht, los van maatschappelijke context
Externalistisch: wetenschap en maatschappij beïnvloeden elkaar
4 soorten wetenschap
Eerst vooral zuivere wetenschap vooral gericht op kennisverwerving (internalistisch)
Sinds eind 19e eeuw vooral toegepaste wetenschap gericht op oplossen maatschappelijke en
praktische vraagstukken (externalistisch)
Soms ook ideologische wetenschap die ideologieën als marxisme en kapitalisme,
imperialisme, kolonialisme en nationalisme steunde.
Pas in 1970 opkomst kritische wetenschap die tegen heersende opvattingen ingaat vooral in
feministische en ecologische geografie.
, Wetenschappelijk bestaat, aardrijkskunde / geologie niet
Na 1870 (het jaar dat aardrijkskunde in Nederland op school gegeven werd)
Fysische geografie
Sociale geografie
Aardwetenschappen
Geowetenschappen
Wetenschappelijke geografie door de geschiedenis heen ontwikkeld
4 bloeiperiodes
1e bloeiperiode geografie
Historiografische of logografische traditie
Relatie tussen fysische en sociale verschijnselen in gebieden beschrijven:
Strabo (65 v. Chr. - 25 na Chr.) publiceert geographika (beschijft van op dat moment
bekende landen de relatie tussen mens en natuur) een 17-delig encyclopedisch werk
over landen en volkeren
Mathematisch - cartografische traditie
Rekenen aan vorm Aarde:
Pythagoras (6e eeuw v. Chr.) en Aristoteles
(3e eeuw v. Chr.): berekening omtrek Aarde
Wereldkaart Ptolomaeus (150 v. Chr.): introductie graadnet
Middelleeuwen
In Europa weinig vooruitgang of soms zelfs achteruitgang door sterke invloed religie op
wetenschap:
T-O kaarten (Azië, Afrika, Europa, Middellandse zee)
Hereford Mappa Mundi (1300)
Arabieren (vanaf 8e eeuw)
Ontwikkeling sterrenkunde, landmeetkunde en wiskunde in Bagdad door territoriale expansie:
Al Idrisi verbeterde wereldkaart Ptolomaeus (1154) en beschreef in tradities van Strabo
gebieden.
China
Ontwikkeling scheepvaart:
Uitvinding kompas (1117)
Wereldkaart Ming dynastie (1418)?
2e bloeiperiode geografie (eind 15e - midden 17e eeuw)
Renaissance
Secularisatie van religie en wetenschap
Overgang van geloof naar observatie en van kwalitatief naar kwantitatief:
Fysico-theologie: men gaat de natuur en wetenschap echt benaderen, maar wordt
toegekend aan God
Het herkennen van de schepper in de systematiek van de natuur
Empirische waarneming
Op basis van waarnemingen tijdens een experiment (en niet op basis van redeneringen)
Moderne wetenschap is gebaseerd op acceptatie dat we niet alles weten en maakt daarmee
vooruitgang mogelijk (begin van de lege kaarten, simpelweg omdat we niet weten wat er is)
Ontdekkingsreizen
Stimuleerde vooral mathematisch-cartografische traditie van Ptolomaeus:
Globe (1544) en wereldkaart (1569) door Vlaming Gerardus Mercator
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Lanavdr. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.31. You're not tied to anything after your purchase.