Samenvatting hoofdstuk 10
Politieke strijd en emancipatie
Woordenlijst
Communisme
Stroming binnen het socialisme die het lot van de arbeidersklasse wil verbeteren door
middel van een revolutie, die moet leiden tot een klasseloze samenleving en
gemeenschappelijk bezit van de productiemiddelen.
Confessionalisme
Politieke stroming waarbij het geloof (rooms-katholiek of protestants) uitgangspunt is
voor het politieke handelen.
Conservatisme
Behoudende politieke stroming die zich keerde tegen de maatschappelijke
vernieuwingen van de Franse Revolutie, het liberalisme en het socialisme.
Constitutionele monarchie
Staatsvorm met aan het hoofd een vorst die zijn of haar functie uitoefent op basis van
erfrecht, en waarin die macht wordt beperkt door een grondwet (constitutie).
Democratisering
De uitbreiding van het kiesrecht over een steeds grotere groep burgers.
Eenheidsstaat
Staat waarin overal dezelfde wetten gelden en waarin provincie en gemeente
ondergeschikt zijn aan het centraal gezag.
Eerste feministische golf
De feministische beweging in de periode 1840-1920, waarbij feministes streden voor
kiesrecht voor vrouwen.
Emancipatiebeweging
Beweging die streeft naar de juridische en sociale gelijkberechtiging van
achtergestelde groepen als slaven, vrouwen, arbeiders en religieuze minderheden.
Evolutietheorie
De door Charles Darwin ontwikkelde theorie over de ontwikkeling van biologische
soorten, die erop neerkomt dat deze soorten zich in de loop der tijd hebben
ontwikkeld door de betere overlevingskansen van individuen die toevallig beter aan de
omstandigheden waren aangepast.
Feminisme
Politieke beweging die zich ten doel stelt de achtergestelde positie van vrouwen te
verbeteren, in de eerste plaats via hervorming van het kiesrecht. Zie
emancipatiebeweging.
Kiesrecht
Het recht om deel te nemen aan verkiezingen voor bestuurlijke functies.
Ministeriële verantwoordelijkheid
Staatkundige afspraak dat de ministers slechts aan het parlement verantwoording
verschuldigd zijn voor hun eigen politieke handelen en dat van de koning.
Politiek liberalisme
Politieke stroming die het opneemt voor de vrijheid van het individu tegenover de
macht van de staat.
Restauratie
Herstel van de maatschappelijke en politieke verhoudingen van vóór de Franse
Revolutie.
Schoolstrijd
Strijd voor de vrijheid om bijzondere scholen te mogen oprichten en later om het
bijzonder onderwijs financieel gelijk te stellen aan het openbaar onderwijs.
Secularisatie
Het verschijnsel dat steeds minder mensen in een god of goden geloven; ook wel
‘ontkerkelijking’ genoemd.
, Sociaaldemocratie
De stroming binnen het socialisme die langs parlementaire weg opkomt voor de
arbeidsklasse.
Sociale kwestie
Het vraagstuk van de slechte werken leefomstandigheden van arbeiders.
Socialisme
Politieke stroming die opkomt voor de arbeidersklasse, hetzij door een revolutie, hetzij
door te streven naar kiesrechtuitbreiding en hervormingen langs parlementaire weg.
Vakbond
Organisatie van arbeiders die samen strijden voor betere arbeidsomstandigheden en
meer loon.
Verzuiling
Een maatschappelijke en politieke situatie waarin katholieken, protestanten,
socialisten en liberalen zich hebben teruggetrokken in hun eigen organisaties en
waarin alleen de leiders van deze organisaties nog onderling contact hebben.
Vrijheid van onderwijs
Het recht van burgers om scholen op te richten.
Vrijheid van vereniging en vergadering
Het recht van burgers om zich te organiseren.
Kenmerkende aspecten
32 Discussies over de ‘sociale kwestie’
34 De opkomst van emancipatiebewegingen
35 Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen
en vrouwen aan het politieke proces
36 De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme,
nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fleurlagerweij. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.
