Summary
Samenvatting biologie Hoofdstuk 5 en 3
- Course
- Level
Samenvatting biologie nectar, 4vwo - Hoofdstuk 5: Erfelijkheid en Hoofdstuk 3: Wetenschappelijk onderzoek.
[Show more]
Seller
Follow
lunadelouw
Content preview
Hoofdstuk 5: Erfelijkheid5.1: De ontwikkeling van eigenschappen door genotype en milieu
• Je fenotype bestaat uit alle waarneembare eigenschappen en de eigenschappen die te
maken hebben met het functioneren van je lichaam. Kortom het fenotype is wat je ziet.
• Je genotype zijn de genen die je hebt. De ‘handleiding’ voor het vormen van de
fenotypische eigenschappen bevinden zich in de genen op je DNA.
- Genoom = de volledige erfelijke informatie van een organisme. Dit zit in het DNA in
de kern en in de mitochondriën, bij planten ook het DNA in de chloroplasten.
• Veel eigenschappen hebben een erfelijke basis en ontwikkelen zich onder invloed van
de omstandigheden en leefstijl.
• Gen = een stuk van een DNA-molecuul met informatie over het maken van een eiwit.
- Varianten van een gen noem je allelen. Samen met omgevingsfactoren leiden allelen
tot een grote variatie tussen mensen. Dit komt door mutatie.
- De combinatie waarin de allelen samen op 1 chromosoom voorkomen, is het
haplotype van dat chromosoom. Je hebt, net als bij een homoloog chromosoom,
1 haplotype van je moeder en 1 haplotype van je vader.
, 5.2: Een afwijkend chromosomenaantal
Homologe chromosomen zijn twee chromosomen die aan elkaar gelijk zijn en informatie
bevatten over dezelfde onderwerpen.
• Onderling verschillen alle paren in grootte en de plaats van het centromeer.
• Het karyotype van de chromosomen wordt weergegeven in een karyogram.
- Hier in zijn de eerste 22 paren autosoom en het 23e paar zijn de geslachtshormonen.
- Het karyotype van een vrouw is 46,XX en dat van een man is 46,XY. Het X-
chromosoom bevat, net zoals autosomen, informatie over tal van eigenschappen.
Het Y-chromosoom bevat o.a. het SRY-gen, verder niet veel genen.
- Genmutaties (afwijkingen in het gen) zijn niet te zien is het karyogram.
- Genoommutaties zijn wel te zien in het karyogram.
- Ook chromosoommutaties zijn te zien in het karyogram.
Genoomutaties kunnen voorkomen in een monosomie en een trisomie. De afwijking
ontstaat door een fout tijdens de meiose en geeft aanleiding tot ernstige afwijkingen of niet
levensvatbare embryo’s.
• Tijdens de meiose zijn de homologe chromosomen van een chromosomenpaar (bij
meiose I) of de chromatiden (bij meiose II) niet uiteengegaan. Daardoor krijgen de
geslachtscellen te veel of te weinig chromosomen.
Een chromosoommutatie is een verandering in het erfelijk materiaal
van een chromosoom ! het haplotype dus.
• Dit kan door een translocatie. Bij een translocatie ontstaat er een verandering in het
erfelijk materiaal doordat delen van twee chromosomen zijn uitgewisseld of een
chromosoomdeel is verplaatst naar een ander chromosoom. Een translocatie heeft geen
effect op de drager, maar het kan wel gevolgen hebben op de nakomeling(en) omdat de
geslachtscellen van de drager afwijken.
• Dit kan ook door crossing-over. Bij crossing-over worden twee even grote stukken DNA
tussen twee homologe chromosomen uitgewisseld, waardoor recombinatie van het
haplotype optreedt. Dit leidt tot een verandering van informatie in de homologe
chromosomen.
• Puntmutatie veroorzaakt kleine veranderingen in het DNA onder invloed van
omstandigheden. Een basenpaar A-T verandert bijv. in C-G ! aminozuur verandert, dat
nu een ander eiwit maakt. De meeste puntmutaties herstellen de cellen zelf.
• Bij geslachtelijke voortplanting kan er ook recombinatie ontstaan bij het herverdelen van
het erfelijk materiaal tijdens de meiose.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lunadelouw. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.78. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
77764 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now