Dit document bevat een samenvattingen van tijdvak 1 t/m 9 van Geschiedenis. Het is te gebruiken voor alle leerjaren HAVO aangezien hier de stof in zit van de tijdvakken die je moet weten voor de toetsen. Met deze samenvattingen ben ik met een 8 geslaagd voor Geschiedenis!
Kenmerkend aspect: De levenswijze van jager-verzamelaars
- De bronnen zijn ongeschreven omdat het schrift nog niet was uitgevonden
- Primaire bronnen zijn bronnen die komen uit die tijd
Middel van bestaan: jagen en verzamelen
Samenlevingstype: (bevolking die een sociaal geheel vormt, maatschappij) jagers
verzamelaars
Verschillende invalshoeken:
1. Politiek → Kleine Nomadische groepen, dus geen georganiseerd bestuur
2. Economie → Jagen en verzamelen
3. Sociaal → Weinig sociale verschillen, strikte rolverdeling tussen man & vrouw
4. Cultuur → Magische jacht- en vruchtbaarheidsrituelen en grafgiften
Kenmerkend aspect: Het ontstaan van landbouw(samenlevingen)
+11.000 v. chr
Begin Neolithische revolutie in de vruchtbare halve maan
Landbouw(agrarisch):
- akkerbouw
- veeteelt
Ontwikkeling van de middelen van bestaan in de vruchtbare halve maan:
,Verschillende invalshoeken:
1. Economie → Landbouw: akkerbouw en veeteelt
2. Politiek → Dorpen werden bestuurd door dorpsoudsten en priesters
3. Sociaal → Sedentaire revolutie: Vaste woonplaats, toename van sociale verschillen,
strikte rolverdeling tussen man & vrouw
4. Cultuur → Magische rituelen en veel uitvindingen.
- Schrift meestal gebruikt om voorraden op te schrijven
- In de vruchtbare halve maan was een goed klimaat & rivieen waardoor landbouw
mogelijk was
Kenmerkend aspect: Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
Mesopotamië
1. Economie → Landbouw: akkerbouw & veeteelt, ambachten, handel
2. Politiek → Steden werden bestuurd door koning en priesters, steden groeiden uit tot
rijken
3. Sociaal → Grote groepen, sociale verschillen: hiërarchische opbouw van de
samenlevingen sociale klasse
4. Cultuur → Polytheïstische godsdienst, magische rituelen in tempels en veel
uitvindingen
Egypte
1. Economie → Landbouw: akkerbouw & veeteelt, ambachten, handel
2. Politiek → Steden werden bestuurd door koning en priesters, steden groeiden uit tot
rijken, boven en beneden Egypte vormen een natiestaat met farao als leider
3. Sociaal → Grote groepen, sociale verschillen: hiërarchische opbouw van de
samenlevingen sociale klasse
4. Cultuur → Polytheïstische godsdienst, magische rituelen in tempels en veel
uitvindingen, monotheïsme (één godsdienst)
,Tijdvak 2 - De griekse stadstaat
Kenmerkend aspect: De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken
over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat
Vanaf 850 v. chr. komt de opkomst van Griekse stadstaten.
Stadstaat (polis)
- “Stad’ met omringend platteland
- klein in oppervlakte en inwonersaantal
- Autarkisch → zelfvoorzienend
- Autonoom → eigen bestuur en regels
Staatsvormen:
Monarchie: Staatsvorm waarbij de macht legitiem bij één persoon ligt
Tyrannie: Staatsvorm waarbij de macht niet legitiem bij één persoon ligt
Aristocratie: Regering van de adel (aristocraten)
Oligarchie: Regering van een kleine groep mensen die niet perse van adel zijn
Democratie: Regering door de bevolking met burgerrecht
Burgerschap: Het feit dat je burger bent met alle politieke en maatschappelijke rechten die
daarbij horen
Filosofen probeerde de wereld te verklaren op een rationele manier.
↓ begin van
Wetenschap: Opdoen van kennis/theorie op basis van experimenten, waarneming en
gebruik van het verstand.
Hellenisme: Verspreiding van de Griekse cultuur naar het oosten vanaf de tijd van Alexander
de Grote.
Kenmerkend aspect: De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur
(klassieke cultuur)
Klassiek: Voortreffelijk voorbeeld, iets dat blijvende waarde heeft.
Romeinse architectuur:
- mengeling van Griekse stijlen (zuilen)
- gebruik van beton zorgt voor meer mogelijkheden → bogen en koepels
Kenmerkend aspect: De groei van het Romeins imperium waardoor de
Grieks-Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde
Bestuur van het Romeinse rijk:
Koningstijd:
- monarchie
Republiek:
- macht verdeeld over meerdere functies
- functionarissen voor een jaar gekozen
- belangrijkste functie: consul
- senaat heeft de meeste macht
- oligarchie
Keizertijd:
- macht in handen van de keizer
- senaat en consuls bleven bestaan, maar hadden weinig macht
- monarchie
Enorme groei van het Romeinse rijk:
- Stadstaat → Imperium (Een groot rijk onder macht van een keizer of één volk
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nickyyxo. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.93. You're not tied to anything after your purchase.
