Leer van de redelijke toerekening
Is er sprake van causaliteit?
STAP 1: Noem het leerstuk dat centraal staat
Het leerstuk van causaliteit: de leer van de redelijke toerekening. Om te beoordelen of
sprake is van een causaal verband tussen gedraging verdachte en ingetreden gevolg,
hanteert de HR het criterium van de redelijke toerekening. (HR Dwarslaesie r.o.
5.4.2).
Kan een gevolg redelijkerwijs worden toegerekend aan de gedraging van een
verdachte? Hangt af van de concrete omstandigheden van het geval. Hierbij geldt als
uitgangspunt dat gevolg in CSQN-verband moet staan tot gedraging. Het CSQN-
verband fungeert hierbij als ondergrens van het causaal verband (r.o. 2.4.1. Gronings
Hiv-zaak)
STAP 2: Noem de definitie
R.o. 3.4. HR Bloedvergiftiging: ‘redelijkerwijs als gevolg toe te rekenen’
R.o. 5.4.3 HR Dwarslaesie
STAP 3: Definitie invullen aan de hand van de gezichtspunten:
Aard van de gedraging
Is de gedraging geschikt om het risico op het gevolg in het leven te roepen?
Heeft de gedraging het risico op het gevolg in relevante mate vergroot? -> HR
Koolstofmonoxide r.o.2.3.2
Aard en strekking van het delict (type delict)
Wat beoogt de bepaling te beschermen? Is het gevolg typisch?
Ernst van het letsel
Persoon van het slachtoffer; you take the victim as you find him (speciale
omstandigheden bij slachtoffer voor rekening van verdachte)
Opzettelijk handelen (subjectieve zijde van het delict)
Als je opzettelijk een gevolg nastreeft, dan is de handeling geschikt om het gevolg
te bewerkstelligen.
Complexiteit van de keten
Hoe langer de keten, hoe makkelijker deze verbroken kan worden. De keten kan
verbroken worden door bijvoorbeeld:
Gedragingen van anderen of gebeurtenissen die zich voordoen na initiële
gedraging en ook (mede) van invloed zijn geweest op intreden gevolg kunnen in
de weg staan van strafrechtelijk causaal verband, maar hoeft niet; HR
Bloedvergiftiging r.o. 3.4/ HR Dwarslaesie r.o. 5.4.1 5.4.2
- Tussenkomende factoren:
a) Zie HR Bloedvergiftiging r.o. 3.4.: alternatieve factoren die hoogst
onwaarschijnlijk zijn en ook het gevolg veroorzaakt kunnen hebben, staan niet
in de weg aan een redelijke toerekening. Oftewel causaal verband is aan te
nemen ondanks een tussenkomend factor
b) Zie HR Dwarslaesie r.o. 5.4.1.: Indien het doen en laten van het slachtoffer
heeft bijgedragen aan het intreden van het gevolg of zelfs onmiddellijke
oorzaak is, kan het de dader toch worden toegerekend wanneer de
tussenkomende factor niet dermate zwaarwegend is geweest dat toerekening
, van het gevolg aan verdachte niet redelijk zou zijn (de verdachte heeft de
omstandigheden in het leven geroepen).
- Onduidelijkheid over de oorzaak:
Bijvoorbeeld wanneer er een alternatieve oorzaak is (r.o. 2.3.4. en 2.4.4 HR
Groningse HIV)
a. Stap 1: kan de gedraging van de verdachte een onmisbare schakel zijn
geweest? Zo ja,
b. Stap 2: Is het daarnaast aannemelijk dat het gevolg met aanzienlijke mate
van waarschijnlijkheid door de gedraging van de verdachte is veroorzaakt? ->
Kijk naar concrete omstandigheden en of de aard van de gedraging geschikt is
om de gevolgen te realiseren en daarnaast het vermoeden wettigt dat zij heeft
geleid tot het gevolg?
c. CSQN-verband als ondergrens
Voorwaardelijk opzet
STAP 1: van welk vorm van opzet is er sprake?
Opzet met bedoeling (willens en wetens de verboden gedraging verrichten) of
voorwaardelijk opzet. Bij voorwaardelijk opzet -> door naar stap 2.
STAP 2: Geef de definitie van voorwaardelijk opzet
HR HIV 1 r.o. 3.6.: willens en wetens de aanmerkelijke kans aanvaarden dat een
bepaald gevolg in zal treden
STAP 3: De drie componenten van voorwaardelijk opzet uitwerken
Risicocomponent: Is er een aanmerkelijke kans? (objectief)
Invullen aan de hand van HR HIV 1 r.o. 3.6.:
Omstandigheden van het geval
Aard van de gedraging & omstandigheden waaronder verricht
Algemene ervaringsregels (r.o. 3.5.2 HR Aanmerkelijke kans)
a. Reële, niet onwaarschijnlijke mogelijkheid
Geen rekening houden met aard van gevolg (HIV 1)
Kenniscomponent: is er de wetenschap van een aanmerkelijke kans? Is de dader zich
bewust geweest van de mogelijkheid dat het gevolg zou intreden?
Wetenschap die feitelijk bestaat -> objectiveren
Kennis die verondersteld wordt aanwezig te zijn -> normativeren
Wilscomponent: Is er aanvaarding van een aanmerkelijke kans? Heeft de dader dit
risico op de koop toegenomen?
Vaststellen aan de hand van de gezichtspunten uit HIV 1 r.o. 3.6.:
Verklaringen van de verdachte -> objectief
Eventuele getuigenverklaringen -> objectief
Omstandigheden van het geval -> objectief en normatief
Uiterlijke verschijningsvorm van de gedraging: objectief en normatief
- Normativeren = vergelijken met wat een normaal denkend mens zou doen
- Objectiveren = aard en uiterlijke verschijningsvorm
Geen contra-indicaties -> gedragingen van verdachte waaruit blijkt dat hij het
gevolg niet heeft aanvaard. (objectief en normatief)
STAP 4: toepassen op casus en conclusie trekken
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annasofiaverreussel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.59. You're not tied to anything after your purchase.