De plaats van het geneesmiddel binnen de patiëntenzorg benoemen
Doel van medicatie
o Causaal (oorzakelijk) Antibiotica
o Preventief/Profylactisch Antitrombotica (bloedverdunners)
o Symptomatisch NSAID (ontstekingsremmers)
o Palliatief Opioïden (pijnstillers)
o Diagnostisch Contrastvloeistof
o Substitutie Insuline
Het belang van goed geneesmiddelgebruik toelichten: receptuur lezen en informatie opzoeken in het
farmacotherapeutisch kompas
Het doel van het FK is het bevorder van het gepast gebruik van geneesmiddelen. Daartoe biedt het (aspirant)
artsen praktijkgerichte en beslissingsondersteunende informatie over geneesmiddelen en hun toepassingen.
Onder gepast gebruik van geneesmiddelen wordt verstaan: farmacotherapie die in medisch opzicht optimaal
en vervolgens het meest economisch is
Het verschil uitleggen tussen stofnamen en merknamen van geneesmiddelen
Stofnaam = generieke naam → dit verwijst naar het werkzame bestanddeel in het middel (WHO stelt dit vast)
Merknaam wordt door de fabrikant toegekend aan het geneesmiddel
Voorbeelden:
o Stofnaam: diclofenac Merknaam: Voltaren
o Stofnaam: diazepam Merknaam: Stesolid
o Stofnaam: alendroninezuur Merknaam: Fosamax
Op een recept altijd een stofnaam!
De verschillende indicaties voor geneesmiddelgebruik benoemen
Begrippen ‘farmacokinetiek’ en ‘farmacodynamiek’ uitleggen
Farmacodynamiek = effecten en toxiciteit
- Wat doet het geneesmiddel met het lichaam
- Geneesmiddel moet een interactie aangaan met bestanddelen in het lichaam om werkzaam te kunnen
zijn (geneesmiddel moet door de celwand)
- Therapeutisch effect
Farmacokinetiek = toedieningswijze
- Wat doet het lichaam met het geneesmiddel
- Van binnenkomst in het lichaam tot de uitscheiding?
- ADME:
A: Absorptie opname in het lichaam
D: Distributie verdeling in het lichaam
M: Metabolisme omzetting in het lichaam
E: Eliminatie excretie/uitscheiding
De verschillende toedieningsvormen benoemen
- Lokale toediening: huid, oog, oor, neus, long, rectaal (klysma)
- Systemische toediening: oraal, parenteraal, rectaal, sublinguaal
- Nasaal, transdermaal (via de huid)
,Uitleggen wat bijwerkingen en interacties zijn
Interacties
Een farmacologische of klinische respons bij een combinatie van twee of meer geneesmiddelen die verschilt
van de verwachte respons bij afzonderlijke toediening van geneesmiddelen
Bijwerkingen
Iedere schadelijke, niet bedoelde werking van een in een gebruikelijke dosering toegediend geneesmiddel (we
nemen een nier lichaamseigen stof in en lichaamscellen gaan daarop reageren)
- Hoofdpijn
- Misselijkheid
- Diarree
Bijwerkingen en interacties
- Farmacodynamiek: het effect van geneesmiddelen op het lichaam
- Gewenste effect/therapeutisch effect
- Ongewenste effect/bijwerking, toxisch effect
- Kans op bijwerkingen is groter bij kinderen, ouderen en zwangere
Het begrip ‘teratogeen effect’ beschrijven
Teratogeen effect is wanneer een geneesmiddel stoffen bevat die bij de foetus afwijkingen veroorzaken als de
moeder tijdens de zwangerschap met het geneesmiddel inneemt.
De verschillen tussen type A- en type B-reacties op geneesmiddelen beschrijven
Bijwerkingen
- Type A: farmacologische gebonden bijwerking
- Type B: patiëntgebonden bijwerkingen
Type A (komt het meest voor) bijwerkingen:
- Hypotensie bij antihypertensiva (flauwvallen)
- Maagdarmbloedingen bij anticoagulantia (antistolling/ diclofenac)
- Obstipatie bij morfine preparaten
- Diarree bij antibiotica (doden goede bacteriën)
- Haaruitval bij cytostatica
Type B bijwerkingen:
- Allergische reactie (immuun gerelateerd) zijn vaak ernstig
- Urticaria
- Angio-oedeem (bultjes op huid bij hals)
- Bronchospasme
- Anafylaxie
- Milde reactie is bijvoorbeeld galbulten
- Niet immuun gerelateerd door: zwangerschap, leverfunctie, overmatig alcoholgebruik
Bijwerkingen kinderen, ouderen en zwangere
Ouderen:
- Verminderde nierfunctie en leverfunctie
- Afname spiermassa door de veranderde verhouding tussen vet en water (wateroplosbare
medicijnen/vet oplosbare medicijnen)
- Ervaren bijv. bij gebruik van diuretica en warm weer
Kinderen:
- Middel vaak niet klinisch onderzocht
- Voortdurende verandering door groei en samenstelling
- ADME verandert voortdurend
- Toepassing juiste dosering is ingewikkeld
- Werkingen bij kinderen kan afwijking van vergelijking met volwassenen
, Zwangere
- Hoeveelheid lichaamsvocht neemt toe (effect op distributie)
- Vetopslag neemt ook toe
- Passage foetus (distributie)
- Teratogeen effect = wanneer een geneesmiddel stoffen bevat die bij de foetus afwijkingen
veroorzaken als de moeder tijdens de zwangerschap het geneesmiddel inneemt
De rol van het Lareb beschrijven
Bijwerkingen centrum Lareb: bewaken van veiligheid van geneesmiddelen: inzicht en kennis over bijwerkingen
De begrippen ‘contra-indicatie’ en ‘dubbelmedicatie’ uitleggen
Contra-indicatie
Aandoeningen, ziekte of redenen waarbij een bepaald medicijn niet mag worden voorgeschreven
- Bij een absolute contra-indicatie mag de therapie beslist niet worden toegepast
- Bij een relatieve contra-indicatie moet vooraf zorgvuldig worden afgewogen of de therapie wel of niet
moet worden toegepast
Dubbelmedicatie
Het gelijktijdig gebruik van twee of meer geneesmiddelen die eenzelfde werkzame stof bevatten
Een geneesmiddelvoorschrift lezen
Het begrip ‘medicatieveiligheid’ uitleggen
Medicatieveiligheid gaat over alle activiteiten die zijn gericht op juiste voorschrijving, aflevering en gebruik van
geneesmiddelen.
- Juiste cliënt
- Juiste medicijn
- Juiste tijd
- Juiste hoeveelheid en dosering
- Juiste wijze krijgt toegediend
WET BIG bevoegd en bekwaam
De plaatsen benoemen waar in het proces van medicatie voorschrijven medicatietoediening fouten gemaakt
kunnen worden
Risicofactoren bij ouderen
- Meerdere aandoeningen
- Veranderde/ verminderde nierfunctie
- Hoog en complex medicatiegebruik
- Meerdere specialisten die medicatie voorschrijven en niet afstemmen
- Praktisch problemen: verpakking/breken van pillen/slikfunctie
- Cognitie en invloed op therapietrouw (vb: diuretica niet nemen door een uitstapje)
- Ouderen duiden bepaalde klachten niet altijd aan het medicijngebruik, maar aan het ouder worden
- Theraphietrouw: 70% van alle geneesmiddelgebruikers neemt zijn medicatie niet in
De mogelijke gevolgen beschrijven van medicatiefouten voor de patiënt
Elimineren van het medicijn
- Maagspoeling
- Darmspoeling
- Geforceerde diurese (plassen)
- Dialyse (kunstnier) en MARS (kunstlever)
- Actieve kool (bv Norit) toegediend om de opname van het gif in het bloed te belemmeren
- Tegengif geven
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yasminaoufkir. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.45. You're not tied to anything after your purchase.