BOEKVERSLAG 12
I. Beschrijvingsopdracht
1) Titelbeschrijving
Jeroen Brouwers, Bezonken rood
Uitgeverij BulkBoek, Amsterdam 1981
2) Motivatie
Dit boek werd aangeraden door mijn Nederlands docent. Na het lezen van de
achterkant van het boek was ik geïnteresseerd in het lezen van het boek.
3) Verwachtingen
Ik verwachtte bij het lezen van dit boek dat het niet altijd gemakkelijk zou zijn om
doorheen te komen omdat het een roman is wat soms erg gedetailleerd en lang
kan zijn.
4) Samenvatting
De hoofdpersoon in het verhaal is Jeroen Brouwers. Zijn moeder is eind januari
1981 gestorven. Hij heeft haar nooit opgezocht in het bejaardentehuis. Het
overlijden van zijn moeder is hem ’s ochtends telefonisch bericht. Hij was niet
aanwezig op de crematie.
De hoofdpersoon lijdt aan plotselinge aanvallen, waarbij hij krankzinnig van angst
wordt. De ‘angst- en emotiedempers’ die hij er tegen slikt, maken hem rustig en
onverschillig, denken wordt onmogelijk en er treedt een vervreemding op van
zichzelf.
Toen hij een tamelijk onevenwichtig leven leidde, zes à zeven jaar geleden, heeft
hij Liza ontmoet. Hij is slechts drie dagen in haar gezelschap geweest. Toch is ze
zeer belangrijk in zijn leven. Dit komt doordat hij een moederfiguur in haar ziet.
Na deze korte relatie is hij getrouwd met een andere vrouw. Ze schonk hem een
kind. Na de dood van zijn moeder moet hij zowel aan haar als aan Liza denken, in
dezelfde hoeveelheid van liefde als van afkeer (hartstochtelijk en
onhartstochtelijk). ‘Ik voel niets en ik wil niets voelen.’
Brouwers heeft samen met zijn grootmoeder, moeder en zus in het Jappenkamp
Tjideng gezeten, waar Kenitji Sone de commandant was. Jeroen woonde er van
zijn derde tot en met zijn vijfde leefjaar.
De ellende van het kamp is voor hem pas later realiteit geworden. Destijds heeft
hij, als ‘egoïstische levenslustige kleuter’, helemaal niet geleden. Zo heeft hij geen
slechte herinnering aan de psychologische foltering. Deze bestond eruit dat, van
tijd tot tijd alle jongetjes afscheid van hun moeder moesten nemen omdat ze
werden opgehaald met onbekende bestemming, waarna ze soms dagenlang
wegbleven.
Nadat de moeder van Brouwers, door Sone persoonlijk, tot bloedens toe in het
kruis is getrapt, zegt Jeroen het volgende: ‘Geboekstaafd is: “Mijn moeder was de
mooiste moeder, op dat moment hield ik op van haar te houden”.’ En hij denkt:
‘nu wil ik een ander want deze is kapot’, zoals hij later, bij de geboorte van zijn
dochtertje denkt: ‘nu wil ik een andere vrouw.’ Dit laatste wou hij, omdat hij
vindt dat het krijgen van een kind een schending is.
, Voor Jeroen was de tijd na de oorlog pas traumatisch. Zijn moeder laat hem
achter in een pensionaat. Ze heeft hem verraden, zo voelt Jeroen het. Bij de
afscheidszoen valt de voile van zijn moeder voor zijn lippen. “Dit ‘voorval’ is
tekenend voor de rest van mijn leven: wij kussen elkaar door een traliewerk van
spinnenweb”. Hij stelt zich enkele keren voor wat zijn moeder en hijzelf gedaan
hebben op het moment dat ze overleed. Zo beschrijft hij uitvoerig wat er te zien
was op de televisie.
Toen hij nog kampbewoner was, is zijn grootmoeder overleden. Vele
kampbewoners overleden, maar hij had geen enkele gevoelens, zelfs niet toen
zijn kampvriendjes overleden.
Tijdens de crematie, wil hij uit het boekje lezen waarmee zijn moeder hem heeft
leren lezen. Het heet Daantje gaat op reis, van L. Roggeveen. Maar door het vele
verhuizen is hij het kwijtgeraakt.
Zodoende gaat hij die middag rondrijden in zijn auto. Hij verlangt naar Liza. Hij
belandt letterlijk en figuurlijk in mist, en verdwaald. Uiteindelijk stapt hij uit zijn
auto en begint hij te lopen door het bos. Hij komt aan bij een zwart meer. Hier
denkt hij aan zijn overleden moeder. Tevens denkt hij terug aan het kamp. Hij
wilde zijn moeder wel verzorgen, maar hij kon niets meer voor haar doen, dan
voorlezen uit het boek Daantje. Nu zijn moeder dood is, hoopt hij dat Liza
verschijnt.
Brouwers rijdt terug naar huis en ‘ik ben aan mijn werktafel gaan zitten om
zogenaamd onaangeraakt, onaangedaan, onverstoord, het werk aan mijn boek
over zelfmoord in de Nederlandstalige literatuur, dat ik onder handen had, te
hervatten’. Het wil echter niet vlotten. Hij begint te drinken. Hoe meer hij drinkt,
hoe minder hij trilt....
II. Verdiepingsopdracht
1) Secundaire literatuur
Reinsma, R. (1975). Het woordenboek als cencor. Antwoord aan Jeroen Brouwers.
Opgehaald van dbnl:
https://www.dbnl.org/tekst/_rev002197501_01/_rev002197501_01_0227.php
Het woordenboek als censor
Antwoord aan Jeroen Brouwers
Met het algemeen beschaafd Nederlands - en trouwens ook het algemeen
onbeschaafd - is het in België heel anders gesteld dan in Nederland. Daarover
is in België meer gepubliceerd, en voor een breder publiek, dan in Nederland.
Het is dus nuttig dat Jeroen Brouwers, die de Belgische taalsituatie al jaren van
nabij kent, er een boekje over open doet voor een niet gespecialiseerd publiek.
Maar of het nou komt doordat Brouwers van taalkunde weinig kaas heeft
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller PatouHoekstra. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.00. You're not tied to anything after your purchase.