onder andere de leerdoelen die je tegenkomt in de samenvatting
De juridische betekenis van een staat uitleggen
- Het parlementaire stelsel in Nederland uitleggen
- De verschillende typen van staats- en regeringsvormen benoemen.
- Het concept democratische rechtsstaat beschrijven.
- Het ...
Leerdoelen
- De juridische betekenis van een staat uitleggen
- Het parlementaire stelsel in Nederland uitleggen
- De verschillende typen van staats- en regeringsvormen benoemen.
- Het concept democratische rechtsstaat beschrijven.
- Het legaliteitsbeginsel uitleggen.
- De werking van de machtenscheiding uitleggen.
- Je kunt de betekenis van de verschillende grondrechten uitleggen
Hoofdstuk 1 (m.u.v.1.2)
1.1.1
Een staat bestaat uit drie elementen.
1. Grondgebied
2. Gemeenschap (bevolking)
3. Gezag
Erkenning van een staat door andere staten wordt wel als 4de kenmerkend
element van een staat beschouwd, maar is juridisch gezien niet nodig.
Het hoogste gezag van de staat is gericht op het scheppen en handhaven
van orde en recht. Om te voorkomen dat burgers voor eigen rechter gaan
spelen, mag alleen het hoogste gezag van de staat geweld gebruiken, dat
ook wel geweldsmonopolie wordt genoemd.
Het wordt staat heeft 2 betekenissen.
- Aan de ene kant is staat een land, dat wil zeggen het grondgebied
met de bevolking.
- Aan de andere kant wordt met staat bedoeld het gezag in de staat,
oftewel de overheid.
,De Nederlandse staat is een rechtspersoon naar burgerlijke recht volgens
art. 2.1 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Dit betekent dat de staat, net als
een persoon, zelfstandig drager is van rechten en plichten en als
staatsmacht kan optreden in het juridische verkeer binnen Nederland en in
contact met andere staten. De staat is soeverein.
Algemeen belang houdt in als datgene wat in het belang is van de meeste
burgers en van de staat in zijn geheel.
In Nederland wordt het publieksrecht onderverdeeld in het staatrecht,
bestuursrecht en strafrecht.
Staatsrecht: Rechtsgebied dat de inrichting van de staat en het optreden
van de overheid regelt.
Bestuursrecht: Rechtsgebied dat de manier regelt waarop de staat wordt
bestuurd.
Strafrecht: Rechtsgebied dat de vervolging en bestraffing van
(rechts)personen regelt.
Burgerlijk recht: rechtsgebied dat de rechtsverhoudingen tussen
(recht)personen regelt
1.1.2
Rijkswetten: Wetten die van toepassing zijn in het gehele koninkrijk heten
1.3
Het staatsrecht heeft betrekking op de rechtvaardiging en verdeling van de
staatsmacht bij wetgeving, bestuur en rechtspraak en op de verhouding
tussen de overheid en de burger.
Staatsregeling: regeling waarin de organisatie en inrichting van de staat en
het staatsgezag is geregeld.
Constitutie: staatregeling, al dan niet verdeeld over meerdere
rechtsbronnen.
,De Nederlandse constitutie is te vinden in de Grondwet, het Statuut voor
het koninkrijk, in verdragen en in gewoonterecht. Daarnaast bevatten
organieke wetten regels van staatsrecht, behoren de eigen reglementen van
de staatsorganen tot de Nederlandse constitutie en geeft de jurisprudentie
een nadere interpretatie.
Het statuut regelt de organisatie van het Koninkrijk en de onderlinge
verhoudingen en samenwerking tussen Nederland en overzeese delen ven
het koninkrijk.
De grondwet regelt de inrichting en het functioneren van de Nederlandse
staat, de staatsorganen en de verdeling van de staatsmacht.
Volgens art 42 lid 1 Grondwet (GW) wordt de regering gevormd door de
Koning en de ministers.
Volgens artikel 81 Grondwet (GW): de regering en de Staten-Generaal
stellen gezamenlijk de wetten vast.
De grondwet bevat grondrechten, die burgers beschermen tegen al te grote
inbreuken op de staat.
De grondwet is de hoogste wet in Nederland
Organieke wet: wet in formele zin die in opdracht van de Grondwet tot
stand komt. Door middel van de regering en Staten-Generaal.
Voorbeelden van een organieke wet
- De provinciewet en de Gemeentewet regelen in opdracht van art
132 lid 1 (GW), de inrichting van provincies en gemeente en tevens
de samenstelling en bevoegdheden van hun bestuur.
- De Wet op de Raad van State art75 GW. De raad van state is een
orgaan dat onder andere juridische adviezen geeft aan de
Nederlandse overheid.
Gewoonterecht: recht dat gebaseerd is op een bepaald gebruik, dat een
zekere tijd voortduurt en waarvan men vindt dat het juridisch gezien zo
hoort.
, Voorbeeld gewoonterecht
- Vertrouwensregel, volgens deze regel kan bijvoorbeeld een minister
of zelfs de hele regering, die het vertrouwen van de
volksvertegenwoordiging verliest, zijn functie niet meer uitoefenen
en moet deze aftreden. Dit is een ongeschreven regel.
Jurisprudentie: uitspraken van rechters waarin bestaande rechtsregels
worden verduidelijkt en toegepast in een concreet geval. Op deze manier
wordt, waar het om zaken gaat die het staatrecht betreffen, ook nieuwe
staatsrecht gevormd
Voorbeeld jurisprudentie:
- Een uitspraak van de Hoge Raad d.d. 11 november 2005, waarin de
rechter vaststelde dat een naturalisatiebesluit waarin valse of
fictieve persoonsgegeven zijn opgenomen, geen rechtsgevolgen
heeft, zodat de persoon die het betreft geen Nederlander is
geworden.
Hoofdstuk 3
3.1
Confederatie/statenbond: samenwerkingsverband tussen zelfstandige
staten gebaseerd op een verdrag.
Staten- generaal:
1. Algemene vergadering van afgevaardigden uit de zelfstandige
provinciën van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.
2. Sinds1815: Volksvertegenwoordiger in Nederland en het Koninkrijk
der Nederlander. Of terwijl het parlement.
Parlement: eerste en tweede kamer
Last/Mandaat: opdracht
Eenheidstaat: staat bestaande uit onzelfstandige delen onder een centraal
gezag.
Bondstaat/federatie: staat bestaande uit grotendeels onzelfstandige
federale staten met een centraal federaal gezag.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MBH. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
