Rechtsstaat
2.1
Rechtsnormen = gedragsregels die door de overheid wettelijk zijn vastgelegd.
Rechtsnormen sluiten aan bij normen en waarden = waarde is respect, norm is niet slaan bij ruzie
Publiekrecht = relatie tussen burger en overheid.
Strafrecht = dat bepaalt werk gedrag strafbaar is
Privaatrecht = regeling van burgers onder elkaar
Rechtspersonen = organisatie of vereniging met dezelfde rechten en plichten als een mens
Rechtvaardigheid = opvattingen die burgers hebben over goed en kwaad
De wetten veranderen met de tijd dat mensen andere opvattingen krijgen van situaties.
Rechtsstaat = een rechtssysteem waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen
machtsmisbruik en willekeur.
Rechtshandhaving = de staat moet ervoor zorgen dat we ons aan de wet houden
Geweldsmonopolie = overheid mag als enige optreden met geweld tegen de mens
Rechtsbescherming = wetten beschermen ons tegen machtsmisbruik van de overheid
Autoritaire staat = één machtshebber of een kleine groep mensen bepaalt de regels in een land
Dictatuur = de persoon of groep die de regels bepaalt
2.2
Rechtsstaat moet zorgen voor vrijheid, gelijkheid en veiligheid
1. De grondrechten zijn vastgelegd in de grondwet
2. Er is een verdeling van macht
3. Er geldt het legaliteitsbeginsel
Grondwet = document met de grondrechten van de inwoners en de indeling van de staat
Grondrechten (mensenrechten) = basisregels die nodig zijn om een menswaardig leven te leiden
1. Klassieke grondrechten = rechten die de overheid moet garanderen en die je bij de rechter
kunt afdwingen
2. Sociale grondrechten = de overheid kan deze rechten niet garanderen maar moet zich er wel
voor inspannen.
Aanpassing van de grondrechten is gemakkelijk maar de grondwet niet. Er moet 2x gestemd worden
met tussendoor verkiezingen. 1ste keer stemmen is de helft, 2e keer stemmen is twee derde.
Trias politica = voorkomen dat er machtsmisbruik ontstaat
1. Wetgevende macht = parlement en regering maakt wetten waar de burgers en de overheid
zich aan moet houden en alle wetten staan in het Wetboek van Strafrecht.
2. Uitvoerende macht = regering die moet zorgen voor de uitvoering van deze macht. Zij geven
ambtenaren dagelijks opdrachten om hierop te controleren.
3. Rechtelijke macht = iedereen kan een uitspraak doen in conflicten en beoordelen of iemand
de wet overtreedt. Rechters mogen straffen opleggen en ouders kunnen een boete krijgen
als zij niet goed voor hun kinderen zorgen.
a. Zorgt moet zorgen voor;
i. Eerlijke rechtspraak
ii. Bescherming van burgers tegen de overheid = als de overheid iets doen wat
in strijd is met de wet, mag de rechter ingrijpen.
iii. Eigen rechter = mensen mogen niet zelf rechter spelen, daders krijgen in een
eerlijk proces hun verdiende straf.
iv. Benoeming voor het leven = ze kunnen niet ontslagen worden als hun vonnis
de regering niet bevalt.
a. Wraking aanvragen = als een rechter een partijdige indruk maakt,
kan een andere rechter de zaak behandelen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller oudemonninkmrm. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.81. You're not tied to anything after your purchase.