De invoering van de vleestaks vanuit een moreel oogpunt
Wie door het centrum van Den Haag fietst kan het niet ontgaan: overal restaurants, snackbars
en winkels die ons verleiden om een hap te scoren. De laatste jaren komen nieuwe eetketens
snel en in grote massa tevoorschijn. Burger King, Kentucky Friend Chicken, Febo en Dunkin
Donuts e.d., ongezond eten ligt op handbereik. Daarentegen is het een zoektocht met weinig
keuzes voor een gezond maaltijd.
Een groot deel van het voedselaanbod in Nederland blijkt ongezond; hierdoor neemt het
probleem omtrent overgewicht toe.1 Inmiddels is meer dan de helft van de mensen tussen de
dertig en zeventig jaar te zwaar. Deze groep loopt hierdoor ook hoger risico op diabetes,
kanker, hart- en vaatziekten en nog een hele rits aan andere aandoeningen die overgewicht
met zich kan meebrengen. Ongezond eten is na roken een van de belangrijkste oorzaken van
vroegtijdig sterven in Nederland. 2
Het milieu neemt steeds meer een grotere rol binnen de politieke agenda. Over de jaren heen
zijn er verschillende moties ingediend in de Tweede Kamer met het verzoek om vlees te
belasten. Belastingheffing is namelijk onder meer een middel om keuzes van consumenten te
beïnvloeden ofwel producenten te remmen of te stimuleren. De verschillende mogelijkheden
tot invoering van een vleestaks worden in het licht van vele regels en beperkingen geplaatst.
Alhoewel uit de Stemwijzer is gebleken dat er groeiende interesse is in vleestaks, zijn er
genoeg overwegingen die gemaakt moeten worden alvorens zo een vleestaks
geïmplementeerd kan worden. De vraag die komt opspelen is dan ook of de invoering van een
zogenoemde vleestaks vanuit een moreel oogpunt is te rechtvaardigen.
Dat (overmatige) vleesconsumptie een verhoogd risico op gezondheidsproblemen met zich
meebrengt staat hedendaags niet langer ter discussie. Dit is min of meer een feit van
algemene bekendheid te noemen. Nu de overheid veel van ons leven reguleert en te maken
heeft met de gevolgen van de kans die zich verwezenlijkt heeft op gezondheidsklachten als
voormeld, zou men kunnen betogen dat de overheid ook een vrijbrief zou moeten hebben om
dit onderwerp aan te pakken, oftewel te reguleren. De kosten van de gezondheidsklachten zijn
immers aan de belastingbetaler. Vleestaks is in dit geval het middel waarmee de overheid de
consumptie en productie van vlees in toom kan houden, c.q. reguleren. Het is eigenlijk niet
anders dan de negatieve gevolgen van vlees mee te nemen in de prijs die men er voor betaalt.
Je betaald dus alleen in geval van consumptie en/of productie. Minder vlees eten zou dus beter
zijn voor zowel het klimaat als onze gezondheid. Prijsbeleid zou kunnen helpen om dat doel te
bereiken., zegt Liesbeth Velema van het Voedingscentrum. “Van het precieze effect van een
vleestaks weten we dus niet zoveel, maar er is genoeg onderzoek waaruit blijkt dat extra of
juist minder beprijzen van voedsel invloed heeft op de verkoop. Dat zie je bijvoorbeeld bij
suikerhoudende dranken en bij gezonde producten.”3
Waar velen van ons niet direct bij stilstaan is een ander aspect van vleesconsumptie,
namelijk de weerslag die vlees heeft op ons milieu én klimaat in het algemeen op veel
raakvlakken zoals ontbossing, hoog waterverbruik en CO2-uitstoot. (Drink)water wordt steeds
schaarser en CO2-uitstoot is een groot knelpunt op de politieke agenda waarmee we
worstelen. Dat het minderen van vleesverbruik een direct gunstig effect heeft op ons milieu is
1 Kolfschooten e.a., Juridisch instrumentarium voor een gezonde voedselomgeving in de stad,
Universiteit van Amsterdam in opdracht van gemeente Amsterdam, december 2020, p. 60 – 61;
Questionmark, Superlijst Gezondheid 2020. Welke supermarkt maakt gezond de makkelijke keuze?, 13
oktober 2020, p. 5.
2 Hilderink & Verschuuren, Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2018: Een gezond vooruitzicht. Syn-
these, RIVM 2018, p. 17-18.
3 C van Mersbergen , 'Voor- en nadelen van de vleestaks', De Sentor 2022
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller reyhans-. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.54. You're not tied to anything after your purchase.