Dit is een samenvatting van de hoorcollege's, werkgroepen en het boek voor Bachelor gezondheidswetenschappen en Bachelor Gezondheid & Leven en de premaster Gezondheidswetenschappen! Ik had zelf een 8 voor dit tentamen na het leren van deze samenvatting
Tussen cohort en RCT zit nog cross over design
Cross-sectioneel = transversaal onderzoek
Studiedesigns worden opgesplitst in experimentele studies of experimenten waar de
onderzoeker eerst het biologische systeem manipuleert en vervolgens observeert,
en observationele studies waar de onderzoeker enkel observeert zonder zelf in het
systeem in te grijpen.
,Experimenteel
Random controlled trial
Design: Een random controlled trial (RCT) is een experimenteel onderzoek. Een RCT is een
gerandomiseerd onderzoek met controlegroep. Voor dit onderzoek worden zijn er twee
groepen die random worden bepaald. De deelnemers weten zelf niet in welke groep zij
zitten. De ene groep is de interventiegroep en de andere groep is de controlegroep. De
determinant voor deze groep is al bepaald en de uitkomst moet worden onderzocht.
Kenmerken van het design:
-Controlegroep
- Interventie groep.
- Voor en nameting.
- Indeling in groepen op basis van loting (toevallig)/ gerandomiseerd
- iedereen van tevoren at risk
!"#$%%&'%'()#"*"++,"+)#&-.+&,&-"/&&0")(&0"/&',&"1-+&2"/&',&"%&34)#&'()1",-(510
*"&),&'%'()#"240(6)0"/&&0"3&0")(&0
Voordelen van een RCT:
- Gerandomiseerd en gecontroleerd dus weinig kans op vertekening (determinant is bepaald
dus de groepen zijn vergelijkbaar), determinant hangt onmogelijk samen met andere
verklarende variabele -> gevolg: eventueel effect moet wel causaal zijn.
Nadelen van een RCT:
-ethische bezwaren; Soms zijn er onoverkomelijke ethische bezwaren, bijvoorbeeld bij
onderzoek in minderjarige of wilsonbekwame populaties of als de belasting voor de
proefpersonen niet in verhouding staat tot de relevantie van de onderzoeksvraag.
- moeilijk te generaliseren. Met opmerkingen [1]: Waarom is het moeilijk te
generaliseren? Als de medicatie goed aanslaat kan het
toch gebruikt worden voor de groep die dat nodig heeft?
Voorbeeld van een RCT:
Met opmerkingen [2]: Of bedoelen ze gewoon met
Onderzoeksmedicijn naar ADHD, waarbij kinderen t/m 18 jaar niet weten welke groep zij geneliseren 'de hele populatie'?
zitten. Bij de interventiegroep wordt de nieuwe medicatie toegediend voor het verbeteren Met opmerkingen [3]: RCT is meestal in een besloten
van hun concentratie en de controlegroep krijgt een placebo medicatie. onderzoekssetting waarbij 1 determinant wordt
gemanipuleerd. Bij een cohort zijn er veel meer
invloeden van buitenaf die bijdragen aan de uitkomst
waar de onderzoeker niet op ingrijpt.
Cross-over design Met opmerkingen [4]: Waarom zou je uberhaupt deze
Design: studie willen doen?
In een cross-over studie worden de onderzochte personen verdeeld in 2 groepen. De eerste Met opmerkingen [5]: Word een cross-over studie veel
groep krijgt eerst behandeling A en dan vervolgens behandeling B, terwijl de tweede groep gedaan?
in omgekeerde volgorde wordt behandeld. Met opmerkingen [6]: Ja! In medicijn trials wel. Je wilt
deze studie doen omdat je beide groepen uiteindelijk
Kenmerken van het design: beide medicijnen wilt hebben gegeven. Als je
- Gerandomiseerd in welke groep je begint bijvoorbeeld een regulier kanker medicijn hebt en een
Voordelen cross-over design: vernieuwend medicijn, dan wil je dat vernieuwende
medicijn testen. Je wilt echter niet dat 1 groep de sws
- Het aantal proefpersonen wat nodig is om effect te meten is klein werkende, reguliere kanker medicijnen niet krijgt. In dit
- Iedereen krijgt behandeling geval doe je een cross over design
Nadelen cross-over design:
, - Het effect van de eerste behandeling is mogelijk nog niet uitgewerkt wanneer de
tweede behandeling al wordt gestart. Om deze reden wordt na behandeling met het
eerste product meestal een “washout” periode ingelast.
Voorbeeld cross-over design studie:
Een voorbeeld van een cross-over studie is de Aspiretension-II studie, waarin de invloed van
inname van acetylsalicylzuur in de ochtend versus in de avond op de bloeddruk en
trombocytenreactiviteit wordt gemeten.
Observationeel
Cohortonderzoek
Design:
Bij een cohortonderzoek deelt een groep mensen minimaal een kenmerk met elkaar. Bij
geen een van de deelnemers is bij start van het onderzoek de uitkomst die men wil
bestuderen (ziekte) reeds opgetreden.
Kenmerken van het design:
- over de tijd een groep volgen
- hoeft niet perse een controlegroep te hebben Met opmerkingen [7]: niet perse? Als er een vraag komt
Bij een cohortonderzoek kijken onderzoekers naar factoren die in een bepaalde periode in waarbij dat wel zo is dan lijkt het ook op een RCT?
de toekomst (prospectief) of op het moment zelf (transversaal) of in het verleden Met opmerkingen [8]: Ik snap je vraag misschien niet
helemaal goed. Het kan zijn dat een cohort onderzoek
(retrospectief) optreden. Cohortonderzoek is een studie waarbij alle personen uit een ook een controle groep heeft: de twee groepen worden
bepaalde leeftijdsgroep meerdere maanden of jaren gevolgd worden. Het is vaak dan over tijd gevolgd en de uitkomst wordt genoteerd.
Er heeft dan echter geen randomisering
prospectief, gesloten populatie of dynamische populatie
plaatsgevonden en de onderzoeker 'manipuleert' de
Voordelen van cohortonderzoek: determinant niet zoals bij een RCT
- Oorzaak voor gevolg (bij prospectief) Met opmerkingen [9]: uitzoeken
- Verschillende uitkomsten of blootstellingen kunnen bekeken worden (misschien krijgen Met opmerkingen [10]: https://www.studeersnel.nl/nl/doc
mensen wel een verschillende ziekte als gevolg van dezelfde determinant) ument/vrije-universiteit-amsterdam/inleiding-
Nadelen van cohortonderzoek: gezondheidswetenschappen/samenvattingen/transvers
aal-cohort-onderzoek/9222040/view
-Onpraktisch en kostbaar bij lange inductietijd of bij zeldzame ziekte (je moet mensen dan
Met opmerkingen [11]: Niet perse een betrouwbare
een lange tijd volgen) bron: niet veel hierover gevonden
- Vooraf inzicht in relevante determinanten noodzakelijk
Gesloten populatie = eens een lid, altijd een lid. Bv. premaster studenten begonnen in 2019
(als je nu stopt, dan ben je nog steeds lid van de cohort).
, Dynamische populatie = dat er in-en uitstroom mogelijk en dat de lidmaatschap is gebonden
aan het kenmerk van toetreding. bv. bij studenten die lid zijn van een studievereniging (je
kan elk moment ermee begonnen en op gewenst moment eruit).
Case control:
Design:
Bij een case-control onderzoek wordt een groep patiënten met een bepaalde ziekte of
aandoening (de cases) vergeleken met een groep zogeheten controlepersonen (de
controls). Dit is een observationeel onderzoeksdesign.
Kenmerken van het design:
- De controlepersonen zijn over het algemeen min of meer vergelijkbaar met de
patiënten (bv. qua leeftijd en geslacht), maar hebben de betreffende ziekte of
aandoening niet.
- De groepen worden dan voornamelijk vergeleken op basis van mogelijke oorzaken
van de betreffende ziekte of aandoening.
- Omdat deze oorzaken altijd in het verleden hebben plaatsgevonden, wordt dit soort
onderzoek ook wel retrospectief (terugkijkend in de tijd) genoemd.
Verder kan een case control studie ook transversaal zijn omdat er van alle deelnemers aan
het onderzoek op hetzelfde moment de blootstelling en de aanwezigheid van een ziekte is
vastgesteld en onderzocht of er een samenhang tussen blootstelling en ziekte is.
*"74-(5,&"8&&0"3+&9&&'"8&):&)"#++#".(5)"44)";+-+)4"&)"3+&9&&'"#44-94)"-++,0&<"=&".&0"#(0"
Voordelen case control studie:
- Efficiënt bij beperkte tijd en geld voor onderzoek.
- Oorzaak voor gevolg (Men redeneert van gevolg naar oorzaak).
Nadelen case control studie:
- Gevoelig voor selectie- en informatiebias.
Voorbeeld case control studie:
Het achterhalen van oorzaken van een postnatale depressie. Men vergelijkt hierbij een
groep moeders die hier last van hebben met een groep moeders die hier na de bevalling
geen last van hebben, op omstandigheden tijdens of voor de zwangerschap die mogelijk
bijgedragen hebben aan de depressie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller isisloos. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.22. You're not tied to anything after your purchase.
