Basiszorg samenvatting gele week periode 2
Hoofdstuk 1 bloedomloop, hartslag en bloeddruk
Er kunnen specifieke reden zijn om de hartslag regelmatig te observeren:
Hartafwijking
Aandoening aan de hersenen
Gebruik van bepaalde medicijnen
De hartslag kun je meten in de volgende plaatsen:
Slaapslagader
Halsslagader
Polsslagader
Liesslagader
Observatiepunten:
Frequentie
Ritme
Gelijkmatigheid
Spanning en volume
Frequentie:
- Aantal hartslagen per minuut
De normale hartfrequentie hangt af van verschillende factoren – lichamelijke conditie, leeftijd, en
geslacht.
Toch zijn er wel gemiddelden:
Bij een pasgeborende: 120 tot 140 slagen per minuut.
Kinderen: frequentie hangt sterk af van de leeftijd. De frequentie is wel hoger dan bij
volwassenen.
Bij volwassenen: 60 tot 90 slagen per minuut.
Verlaagd hartfrequentie:
Bij conditieverbetering
Tijdens slaap
Bij braken
Hersenaandoeningen
Hartafwijkingen
Bepaald medicijngebruik
In een later stadium van een shock
Ritme
Een onregelmatige hartslag kan wijzen op een stoornis in de werking van het hart.
Een onregelmatig hartslag komt nog wel eens voor bij kinderen en jonge mensen.
Bij deze groepen versnelt de frequentie bij het inademen en langzamer bij het uitademen.
,Gelijkmatigheid:
- Sprake van als alle hartslagen even krachtig aanvoelen.
- Bij hartafwijkingen kunnen de slagen onregelmatig zijn, niet elke slag is dan even krachtig
Spanning en volume:
Spanning is afhankelijk van de elasticiteit van de slagaders. Als deze normaal functioneren is
de spanning ook normaal.
Bij een verminderde elasticiteit van de slagaders wordt de spanning groter. Het bloed
bevindt zich dan in een kleinere ruimte en drukt harder tegen de wanden.
Het volume is de hoeveelheid bloed die bij elke hartslag in de slagaders wordt gepompt.
Drukpols: is een hartslag die zeer hard aanvoelt, komt voor bij bepaalde hersenaandoeningen.
Weke pols: hartslag voel je bijna niet, kan wijzen op een lage bloeddruk (tensie).
Bloeddruk:
- De bloeddruk (tensie) is de druk die in de slagaders heerst, in het bijzonder in de slagader in
de bovenarm.
Bovendruk en onderdruk
- Bovendruk (systolische druk) heerst in de slagaders als het hart bloed in de aorta pompt.
- Onderdruk (diastolische druk) heerst in de slagaders als het hart zich in de ontspanningsfase
bevindt. (de druk die constant in het hart aanwezig is).
Millimeters kwik (mm Hg) en RR
De afkorting RR wordt gebruikt om aan te geven hoe hoog de bloeddruk is.
Hypertensie en hypotensie
De bovendruk geeft het beste signaal af of er een verhoogd risico is op hart- en vaatziekten.
De streefwaarde is een waarde lager dan 140/90 mm Hg voor volwassenen tot 80 jaar.
Thuis moet de bloeddruk onder 135/90 zijn, thuis is de bloeddruk iets lager dan bij een arts.
Hypertensie:
- de bloeddruk is te hoog.
Hypotensie:
- bloeddruk te laag.
Door spanningen kan de systolische druk stijgen.
Bloeddrukmeters:
een veel gebruikte bloeddrukmeter is de klokbloeddrukmeter.
Daarnaast wordt er ook steeds vaker een digitale bloeddruk meter gebruikt.
Rapportage:
- De bloeddruk wordt meestal als RR aangeven: RR 120/80
- De bloeddruk wordt over het algemeen afgerond op vijftallen (120, 125, 130 enz.)
, Hoofdstuk 2 observatie van de lichaamstemperatuur
De lichaamstemperatuur wordt geregeld vanuit twee temperatuurcentra. Deze bevinden zich in de
tussenhersenen en in de hersenstam.
Warmte productie en warmte afgifte:
- Het lichaam produceert warmte door de verbranding van voedingsstoffen in de cellen.
- Als het lichaam in beweging is, is deze verbranding gedeeltelijk bedoeld als energiebron voor
de spieren.
- Als het lichaam in rust is, is de verbranding in de cellen vooral bedoelt als warmtebron.
- De cellen zetten voedingsstoffen niet alleen om in energie, ze gebruiken ze ook voor de
opbouw van het lichaam.
- Celstofwisseling: proces van verbranding en opbouw.
- Deze stofwisseling in de cellen staat onder invloed van hormonen van die de schildklier
produceert. De schildklier bevindt zich in de hals.
Lichaam verliest warmte door:
Via de huid (uitstraling en transpiratievocht)
Uitademingslucht
Uitscheiding van urine en ontlasting
Afwijkingen in de lichaamstemperatuur:
Normaal tussen de 36,5 en 37,5 graden.
’s morgens lager dan ’s avonds. Komt doordat de stofwisseling ’s avonds op een lager peil ligt
dan overdag.
Bij zware inspanning kan de temperatuur tot wel 39graden oplopen. Na zo’n inspanning
probeert het lichaam zo snel mogelijk weer de normale temperatuur te bereiken.
Koorts is geen ziekte!
Bij een pasgeborene wordt de lichaamstemperatuur 2x per dag gemeten. (moeder en
dochter hebben een verhoogde kans op een infectie).
Soorten thermometers
analoge thermometer: glazen staafthermometer gevuld met vloeistof. Er hoeft geen batterij
in.
De digitale thermometer of elektronische thermometer: de tip (meetpunt) van de
thermometer bevat een sensor. Deze neemt de warmte van de omgeving op. Batterij moet
van tijd tot worden vervangen.
De infrarode digitale thermometer: de infraroodsensor meet de temperatuur van een
bepaald punt van het lichaam en brengt dit op een display in beeld. Werkt op batterij.
Deze zijn het meest gebruikt.
Meetbereik en schaalverdeling
Elektronische thermometer meetbereik tussen 15.5graden en 43,3graden
Analoge thermometer meetbereik tussen 35graden en 42graden (met uitzondering van een
thermometer die gebruikt wordt voor temperaturen onder de 35graden, deze thermometer
heeft een bereik van 28graden tot 42graden)
Temperatuur opnemen
Rectaal (in het rectum) elektrische of analoge thermometer
Axillair (onder de oksel) elektrische of analoge thermometer
Oraal (in de mond) elektrische of analoge thermometer
Femoraal (in de lies) elektrische of analoge thermometer
Intra-auraal of tympanisch (in het oor) – infrarode digitale thermometer
Via het voorhoofd of slaap – infrarode digitale thermometer
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Verpleegkundestudent15. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.
