Dit is een samenvatting van het vak OC II. Het is een 2e jaars vak bachelor Orthopedagogie. De samenvatting telt 81 pagina's. Het bevat een inhoudstabel en alles staat mooi per thema uitgelegd. In de samenvatting zitten er ook afbeeldingen. De samenvatting is gemaakt op basis van lesnotities (voora...
1.2 Eerste bril: de leertheoretische bril .......................................................................................................... 4
1.2.1 Behaviorisme en gedragstherapie .......................................................................................................... 5
1.2.2 Cognitieve theorieën en RET (Rationeel Emotieve Therapie) ......................................................... 7
2.4 De impact van hechting op onze relaties ..................................................................................................... 21
2.5 Hoe kunnen we omgaan met mensen met een hechtingsproblematiek? Creëer succeservaringen in de
zorg! .................................................................................................................................................................. 22
, 3.2 Intrapsychisch versus Interpsychisch ........................................................................................................... 24
3.3 Opbouw van dit hoofdstuk .......................................................................................................................... 24
3.4 De algemene systeemtheorie (A.S.T.) .......................................................................................................... 25
3.5 Het systeemdenken ..................................................................................................................................... 25
3.5.1 Verschillende perspectieven ................................................................................................................ 25
3.5.2 Wat is een systeem............................................................................................................................... 26
3.5.3 Systemen beïnvloeden elkaar .............................................................................................................. 26
3.5.4 Denken in systemen ............................................................................................................................. 26
3.5.5 Uitgangspunten van het systeemdenken ............................................................................................. 26
3.5.6 Systeemkenmerken (7 kenmerken)...................................................................................................... 27
3.5.7 Hulpmiddelen bij het systeemdenken .................................................................................................. 29
3.5.8 Eigenschappen van een systeemdenker .............................................................................................. 29
3.5.8 Eigenschappen van een systeemdenker versus lineair denker ............................................................ 30
3.6 De communicatietheorie van Watzlawick ................................................................................................... 30
3.6.1 De 5 axioma’s van Watzlawick ............................................................................................................. 31
3.7 De contextuele theorie ................................................................................................................................ 35
3.7.1 De visie van Nagy .................................................................................................................................. 35
3.7.2 Begrippenkader .................................................................................................................................... 35
3.7.3 Rol hulpverlener ................................................................................................................................... 40
Hoofdstuk 4: Een bijzondere kwetsbaarheid: Autismespectrumstoornissen .................................................. 42
4.2 Tekst: “Kinderen en jongeren met autismespectrumstoornis” .................................................................... 42
4.2.1. Inleiding ............................................................................................................................................... 42
4.2.2. Classificatie en terminologie ............................................................................................................... 42
4.2.3. Prevalentie .......................................................................................................................................... 42
4.2.4. Autisme op vier niveaus ...................................................................................................................... 43
4.2.5 Screening en diagnostiek ...................................................................................................................... 47
4.2.6 Orthopedagogische ondersteuning ...................................................................................................... 49
4.3 Autistiform gedrag: op zoek naar geruststelling/vertrouwen ..................................................................... 50
4.4 ASS bekeken vanuit de sociaal-emotionele ontwikkeling en hechting ........................................................ 51
4.5 ASS/ Autistiform gedrag bekeken door een systeemtheoretische bril ......................................................... 51
4.6 ASS en de leertheorieën ............................................................................................................................... 52
4.7 ASS en Gentle Teaching ............................................................................................................................... 53
Hoofdstuk 5: Een bijzondere kwetsbaarheid: Psychische kwetsbaarheid....................................................... 53
5.2 Kwetsbaarheid op verschillende niveaus: hindernissen die personen met psychische problemen moeten
overwinnen ........................................................................................................................................................ 54
5.2.1 Algemeen schema ................................................................................................................................ 55
5.2.2 Legende bij het schema (cirkel van hindernissen) ................................................................................ 55
5.2.3 De 3 belangrijke hoofdelementen (de cirkel van hindernissen) ........................................................... 56
OC II 2
, 5.2.4 De kwetsbare elementen op verschillende gebieden .......................................................................... 56
5.3 Succesfactoren in de begeleiding van personen met een psychische kwetsbaarheid ................................. 57
5.4 Verschillende brillen om naar psychische kwetsbaarheid te kijken ............................................................. 58
5.4.1 Leertheorie ........................................................................................................................................... 58
5.4.2 Systeemtheorie .................................................................................................................................... 58
5.4.3 Sociaal-emotionele ontwikkeling en hechting...................................................................................... 58
5.4.4 DSM-5 ................................................................................................................................................... 59
5.5 Een selectie van veelvoorkomende psychische stoornissen en de DSM-5 ................................................... 59
5.5.1 Stemmingsstoornissen ......................................................................................................................... 60
5.5.2 Angststoornissen .................................................................................................................................. 63
5.5.3 Psychotische stoornissen...................................................................................................................... 67
5.5.4 Middelgerelateerde en verslavingsstoornissen.................................................................................... 68
5.5.5 Persoonlijkheidsstoornissen ................................................................................................................. 69
Hoofdstuk 6: Hulpverlening aan personen met een migratieachtergrond ...................................................... 71
6.2. Vluchtelingenkinderen en -jongeren: een situering .................................................................................... 72
6.2.2. Gedwongen migratie: een traumatische cluster van stressoren......................................................... 72
6.2.3. De impact van gedwongen migratie op de ontw en het psychosociaal functioneren van
vluchtelingenkinderen en – jongeren ............................................................................................................ 74
6.2.4. Ontwikkeling in context: vluchtelingengezinnen / gezinsperspectief ................................................. 75
6.2.5. Pijlers en krachtlijnen in de psychosociale begeleiding van vluchtelingen ......................................... 75
6.3. TEKST INTERCULTUREEL COMMUNICEREN ................................................................................................ 76
6.3.1. Inleiding ............................................................................................................................................... 76
6.3.2. Drie modellen en drie kernwoorden ................................................................................................... 77
6.3.3. Interculturele communicatie volgens Shadid ...................................................................................... 77
6.3.4. Het TOPOI-model van Hoffman ........................................................................................................... 78
6.3.5. Interculturele competentiemodel van Tjin A Djie ............................................................................... 80
6.3.6. Valkuilen en kapstokken in de hulpverlening ...................................................................................... 81
OC II 3
, Hoofdstuk 1: De mens is een lerend wezen
1.1 Inleiding
De mens is een lerend wezen. We worden weerloos geboren en leren aanvankelijk dankzij onze reflexen en
nadien dankzij de omgeving te overleven. Vanaf de geboorte spreken we over primaire reflexen. Een andere
functie – die gestuurd wordt vanuit het centrale zenuwstelsel – is het verzamelen van informatie over de
omgeving en interacties waardoor het kind zich ook kan ontwikkelen op motorisch, sociaal, emotioneel en
affectief vlak. DUS à vanaf de geboorte wordt zo de basis van ons leren gelegd.
De mens is niet alleen een lerend wezen, maar ook een sociaal wezen. Dat sociale aspect is cruciaal voor ons
leerproces. We leren niet enkel om te leren overleven, maar ook om een plek te vinden in onze omgeving. Ons
denken en ons gedrag wordt dus gestuurd door ervaringen die we opdoen. We leren wat van ons verwacht
wordt, hoe we betekenisvol kunnen zijn voor onze omgeving én hoe we betekenis kunnen geven aan wat er
rondom ons gebeurt, wat we zelf ervaren en wat we voelen. Op die manier komt ook verbondenheid met
anderen tot stand. De mate waarin we meer of minder belang hechten aan deze emotionele factor tijdens het
leerproces beïnvloedt onze kijk op de mens als lerend wezen.
In de orthopedagogie werkt men vaak eclectisch. Dit betekent dat we in elke situatie op zoek gaan naar de best
passende oplossing zonder dogmatisch vast te houden aan het ene of het andere gedachtengoed. De manier
waarop we kijken bepaalt hoe we gedrag interpreteren en hoe we het willen beïnvloeden. De bril bepaalt met
andere woorden in sterke mate onze reactie als opvoeder-begeleider. Daarom is het belangrijk dat je je bewust
bent van de manier waarop je kijkt naar een situatie of naar een persoon.
1.2 Eerste bril: de leertheoretische bril
Gedrag kan altijd aan- of afgeleerd worden door concrete waarneembare ervaringen die iemand opdoet.
Opvoeding = almachtig: de mens is maakbaar, reflexen en gedrag kunnen worden beïnvloed.
2 soorten leertheorieën:
Behaviorisme/gedragstherapie Mechanistisch visie (gedrag aan- of afleren), gericht op
waarneembaar gedrag
Cognitieve psychologie Personalistische visie (mens geeft zelf betekenis aan
anderen en zichzelf)
OC II 4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sophieverhaegen1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.24. You're not tied to anything after your purchase.
