Dit document behandelt de voorgeschreven stof voor de cursus Verdieping Strafprocesrecht. Deze cursus is verplicht in de master Strafrecht van de Universiteit Utrecht. Deze samenvatting is geschreven voor het collegejaar 2021/2022. Hetzelfde boek (ook dezelfde druk) is voorgeschreven voor collegeja...
Samenvatting 2021/2022 periode 1
Universiteit Utrecht, master Strafrecht
,INHOUDSOPGAVE
UITGANGSPUNTEN EN BEGINSELEN NL STRAFPROCESRECHT......................4
DE VERDACHTE........................................................................................................5
BIJSTAND DOOR RAADSMAN.................................................................................7
Consultatiebijstand..................................................................................................................................... 7
Verhoorbijstand.......................................................................................................................................... 7
Kritiek op implementatie EU-richtlijn/EHRM jurisprudentie van verhoorbijstand.........................................8
Beperkingen op de rechtsbijstand..............................................................................................................9
VOORARREST.........................................................................................................10
Eisen aan voorarrest van EHRM (5 EVRM).............................................................................................11
Voortduren inverzekeringstelling nadat opsporingsonderzoek is voltooid.................................................12
Kritiek op de Nederlandse praktijk betreffende het voorarrest..................................................................12
Alternatieven voor voorarrest................................................................................................................... 13
INTERNE OPENBAARHEID / KENNISNEMING PROCESSTUKKEN.....................16
Kennisneming processtukken.................................................................................................................. 16
Richtlijn EU betreffende kennisneming processtukken.............................................................................18
Jurisprudentie EHRM............................................................................................................................... 19
GETUIGENVERHOREN...........................................................................................21
Toelaatbaarheid tot bewijs van verklaringen van afwezige getuige..........................................................21
Motiveren van getuigenverzoeken............................................................................................................ 23
RECHT OP TEGENONDERZOEK...........................................................................25
VERDRAGEN EN EU-RECHT.................................................................................25
Verhouding met Nederlands recht (H2 §8):..............................................................................................26
Procesrechtelijke verdragen..................................................................................................................... 26
Verhouding EVRM en Handvest............................................................................................................... 26
HET EVRM EN EHRM..............................................................................................27
Achtergrond en totstandkoming van het EVRM........................................................................................27
Uitgangspunten bij EHRM-jurisprudentie..................................................................................................28
Indienen van een klacht........................................................................................................................... 28
Verwijzing naar Grote Kamer van het EHRM...........................................................................................29
De uitspraak van het EHRM..................................................................................................................... 29
Rule of law............................................................................................................................................... 29
Criminal charge........................................................................................................................................ 29
Recht op eerlijk proces in de Nederlandse grondwet...............................................................................30
Modernisering Wetboek van Strafvordering.............................................................................................31
VERVOLGING EN AFDOENING DOOR OM, TOEGANG RECHTER.....................33
Het Openbaar Ministerie.......................................................................................................................... 33
, De vervolgingsbeslissing.......................................................................................................................... 34
(Super)snelrecht....................................................................................................................................... 37
Transacties.............................................................................................................................................. 38
Strafbeschikking....................................................................................................................................... 39
Afstand van recht (en verstekzaken)........................................................................................................40
RECHT OP PRIVACY..............................................................................................42
Het begrip privacy.................................................................................................................................... 42
OPSPORINGSBEVOEGDHEDEN...........................................................................43
Wettelijke grondslag voor opsporingsbevoegdheden...............................................................................43
Heimelijke toepassing van openlijke bevoegdheden................................................................................45
Strafvorderlijk kader voor burgeropsporing...............................................................................................46
Schending van de privacy (8 EVRM)........................................................................................................47
ZWIJGRECHT EN NEMO TENETUR......................................................................49
Nemo tenetur in het Nederlandse strafproces..........................................................................................49
Nemo tenetur in het EVRM...................................................................................................................... 49
Verbinden van consequenties aan zwijgen van verdachte.......................................................................54
Gedwongen ontgrendelen smartphone....................................................................................................55
Verplichting tot bekendmaken van identiteit.............................................................................................56
Stelselmatige informatie-inwinning........................................................................................................... 56
VORMVERZUIMEN & ONRECHTMATIG VERKREGEN BEWIJS..........................58
Verhouding 8 EVRM/6 EVRM en 3 EVRM/6 EVRM.................................................................................58
Bewijsuitsluiting om eerlijkheid van proces te waarborgen.......................................................................59
Schema vormverzuimen, toepassing 359a Sv.........................................................................................60
Alternatieven voor rechterlijke controle op vormverzuimen......................................................................66
Toepassing van 359a Sv bij excessief politiegeweld................................................................................68
Gevallen die buiten het bereik van 359a Sv liggen...................................................................................68
, UITGANGSPUNTEN EN BEGINSELEN NL STRAFPROCESRECHT WEEK 1
Klassieke uitgangspunten (H3 §2):
1. Rechterlijke onafhankelijkheid
2. Rechterlijke onpartijdigheid
3. Vervolgingsmonopolie voor OM
- Doorbreking door Wet OM-afdoening: politiestrafbeschikking (257b lid 1 en 2 Sv) of bestuurlijke
strafbeschikking (257ba lid 1 Sv), wel onder toezicht en volgens richtlijnen OM (257b lid 3,
257ba lid 2)
4. Opportuniteitsbeginsel = OM heeft de vrijheid een selectie uit strafzaken te maken van zaken die
zich lenen voor vervolging. Ook keuzevrijheid voor soort vervolging.
5. Positieve verplichtingen die uit EVRM voortvloeien
- EHRM Osman – 2 EVRM houdt verplichting in maatregelen te nemen ter bescherming van het
leven van personen tegen door anderen te begane strafbare feiten.
6. Strafvorderlijk legaliteitsbeginsel (1 Sv) = strafvordering heeft alleen op de bij wet voorziene wijze
plaats. Biedt bescherming tegen willekeur en beschermt vrijheid van burger.
7. Geen procedure zonder aanleiding. Er moet worden voldaan aan de in de wet gestelde
voorwaarden.
8. Onschuldpresumptie (6 lid 2 EVRM)
- Verdachte moet niet worden belast met bewijzen van zijn onschuld (HR en EHRM laten wel
gebruik van weerlegbare vermoedens van schuld binnen grenzen toe)
- De rechter moet ‘uitstralen’ dat hij de verdachte niet als een reeds veroordeelde beschouwt (271
lid 2 Sv).
- Zoveel mogelijk voorkomen dat verdachte al aan t.z.v. verdenking opgelegde irreparabele
maatregelen wordt onderworpen voor veroordeling. VH mag daarom geen strafdoelen
nastreven. Onschuldpresumptie blijkt geen grote drempel voor toepassing van VH.
- Bij tenuitvoerlegging van VH moet verdachte niet als veroordeelde worden behandeld. Geen
andere beperkingen dan die voor doel opsluiting of in belang orde noodzakelijk zijn (2 lid 3
Pbw).
- Betekenis voor informatieverstrekking door OM aan media: beperkt tot vaststaande feiten en
mag geen strafrechtelijk kwalificerende conclusies bevatten.
9. Hoor en wederhoor (6 lid 1 EVRM)
- Verdedigingsrechten van 6 lid 1 sub b, c en d EVRM van belang.
10. Recht op rechtsbijstand (18 lid 2 Gw, 6 lid 3 sub c EVRM)
11. Recht op vertaling en vertolking
12. Zwijgrecht
- Moet worden medegedeeld voorafgaand aan verhoor (29 lid 2 Sv)
- Uitvloeisel van pressieverbod van 29 lid 1 Sv.
13. Interne openbaarheid = procespartijen kennen i.i.g. tijdens onderzoek ter terechtzitting alle
processtukken en voor een procespartij vindt geen geheim proces plaats.
14. Externe openbaarheid = toegankelijkheid van onderzoek ter terechtzitting en de uitspraak voor
rechtsgenoten (121 Gw, 4 en 5 RO, 6 lid 1 EVRM)
15. Motivering (121 Gw, motiveringsvereisten in 359 Sv).
16. Onmiddellijkheidsbeginsel = zittingsrechter doet recht op basis van materiaal dat ter zitting door
hemzelf of ten overstaan van hem naar voren is gebracht
- 348 en 350 Sv eisen dat de zittingsrechter beraadslaagt naar aanleiding van het onderzoek ter
terechtzitting.
- In bewijsregeling van 338-344a Sv wordt bepaald dat het bewijsmiddel van de eigen
waarneming de door de rechter persoonlijk bij de zitting gedane waarneming behelst.
- HR De auditu – getuigen- en deskundigenverklaringen mogen via een derde of een PV tot de
zittingsrechter komen.
Beginselen van behoorlijk strafprocesrecht (H3 §3):
De normatieve kracht van deze rechtsbeginselen is in de jurisprudentie erkend:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller StuviaStrafrecht. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.46. You're not tied to anything after your purchase.
