Summary
samenvatting recht
- Course
- Institution
Samenvatting bestaat uit cursus en powerpoint
[Show more]
Seller
Follow
jadevdb
Content preview
Deel 1: Enkele basisbeginselen uit het recht.1. De noodzaak van regels.
Elke vorm van de samenleving zijn er afspraken en uitgesproken regels of
onuitgesproken regels.
Permanent regels -) opgesteld, bijgeschaafd.
Samenleving evolueert, ontstaan nieuwe omgangsvormen en problemen,
voortdurend discussie over regels.
Loop 20ste eeuw: Universele verklaring van de rechten van de mens. Elk
land voert dit anders uit.
2. Het ontstaan en de ontwikkeling van recht.
3500 V. Cr. Nabije oosten schrift uitgevonden, regels werden schriftelijk
vastgelegd.
Regels vlugger en over grote afstand bekend worden gemaakt.
Mesopotamische rijk: Kleitabletten of in steen gegraveerde wetten.
Het wetboek van Koning Hammoerabi, ‘oog om oog, tand om tand’.
Het recht van goddelijke oorsprong, ‘Gods wil, wet was’. Macht
rechtstreeks van god.
Gewoonterecht: ongeschreven regels, generatie op generatie
overgedragen, traditie.
Vroeger gingen ze op zoek naar regels voor een geordende samenleving.
Na WOII: internationaal niveau wetten.
Recht is complex en dynamisch, sprake van juridisering van de
samenleving. Te abstract maar ook emanciperend (overal anders).
Verschil tussen recht en godsdienst: erkenning ban erediensten en
financiële toelagen, vrijheid van levensbeschouwing, niemand verplicht
worden.
:Geseculariseerde samenleving:
godsdienst -) recht gescheiden.
Moraal: Bron van de moraal is de mens. Waarden en normen iedereen
anders.
Rechtsnorm: Geld voor iedereen.
3. Een definitie van het recht.
Recht geen universele definitie.
Elke samenlevingsverband in een bepaalde gemeenschap anders op vlak
van ontwikkeling, interne structuren, sociale, filosofie, politiek -) De
omschrijving en functie verschilt land tot land.
Het recht is een geheel van bindende regels, opgesteld door de
samenleving, waardoor de belangen van de enkelingen die in de
gemeenschapen leven, geordend worden, door middel van sociale dwang.
Pagina 1 van 62
,3.1. Een geheel van bindende regels.
Pakket van bindende regels.
Nationale regels en internationale regels.
Verbod: Diefstal, moord.
Gebod: Schade vergoeden, iemand in nood helpen.
Laten handelingen toe: Schenking.
Belofte: Recht op Arbeid, sociale zekerheid, huisvestiging.
3.2. Opgesteld door de samenleving.
Vrij verkiezingen regels worden opgesteld vertegenwoordigers van de
samenleving.
Wetgevende macht (Parlement): Staat maakt nieuwe rechtsregels via
wetgeving.
Uitvoerende macht (Regering): De staat maakt de toepassing van de
rechtsregels mogelijk d.m.v. een regering en een administratief apparaat.
Rechtelijke macht (Rechters): De staat past de rechtsregels toe in zijn
rechtbanken voor de beslechting van geschillen.
Democratie: Volk heerst, wij kiezen wie regeert.
3.3. Het doel van het recht is de samenleving ordenen en in stand
houden.
Samenleven in deze gemeenschap vraagt orde en organisatie.
Natuurtoestand -) maatschappelijk verdrag of sociaal contract nodig.
Mensen nood aan rechtszekerheid.
Rechtsregels moeten rechtvaardig en doeltreffend zijn.
3.4. Afdwingbaarheid van het recht.
Rechterlijke macht is voor sanctionering van de overtreding van de
rechtsregels.
4. Indeling van het recht.
4.1. Privaat recht en publiek recht.+
Arbeidsrecht komt bij beide voor.
Privaatrecht: Rechtshoudingen regelt tussen werkgever en werknemer.
Publiekrecht: Arbeidsverhouding.
4.1.1. Privaatrecht.
Regels, eenvoudig voorgesteld, verhouding tussen burgers.
Omvat onder anderen het burgerlijk recht, het handelsrecht, het
verbintenis recht, Het arbeidsrecht, het sociaal zekerheid recht, het
internationaal privaatrecht.
Burgers hun onderlinge verhoudingen in beginsel zelf mogen regelen.
Pagina 2 van 62
,4.1.2. Publiekrecht.
Regels:
- Verhouding tussen burger en overheid.
- Interne organisatie van overheid.
- Verhouding tussen de onderscheiden overheden.
- Verhouding tussen de staten op internationaal vlak.
Omvat:
- Grondwettelijk recht: Bestudeert inrichting, organisatie, werking van de
staatsmachten, verhouding tussen de onderscheiden entiteiten binnen de
staat, fundamentele rechten, vrijheden van burgers.
- Strafrecht: Omschrijft welke handelingen verboden zijn en bepaalt
straffen bij overtreding. Strafwetboek.
- Strafprocesrecht: Omschrijft regels waartoe organen en actoren houden
zijn die bevoegd zijn voor het strafproces.
Vertrekt vanuit permissie dat de burger een ondergeschikte positie
inneemt ten opzichte van de overheid.
4.2. Nationaal recht en internationaal recht.
Soevereiniteit: Het recht van een land om binnen haar eigen landsgrenzen
macht uit te voeren.
: Hoofste macht van onafhankelijkheid.
4.2.1. Internationaal publiekrecht.
Regelt de wijze waarop staten onderling betrekking hebben met elkaar en
hoe zij hun afspraken vastleggen.
4.2.2. Internationaal privaatrecht.
Recht van toepassing is op geschillen tussen burgers met verschillende
nationaliteiten of andere grensoverschrijdende aspecten.
4.2.3. Intergouvernementele samenwerking.
De lidstaten gebonden aan het verdrag van de organisatie.
Elk deelnemend land moet zich aan bepaalde regels houden.
Verenigde Naties (VN), Wereldhandelsorganisatie (WHO).
4.2.4. Supranationale samenwerking.
Staan lidstaten vrijwillig een deel van hun soevereiniteit af aan de
organisatie.
De organisatie beschikt over middelen om samenwerking af te dwingen.
Europese Unie (EU).
Pagina 3 van 62
, 5. Bronnen van het recht.
Materiële bronnen vormen een geheel van gegevens, omstandigheden en
factoren die de inhoud van de rechtsregels bepalen. Zowel onze
geschiedenis, politiek, economie, rechtsfilosofie maar ook ideologieën zijn
inspirerend geweest voor onze recht en vormen de materiële bronnen.
Formele rechtsbronnen: Het geheel van regels dat het recht uitmaakt.
Hiërarchie van rechtsbronnen: Wanneer bron (A) zegt en de andere bron
(B), dan zal de hiërarchische ordening bepalen welke bron voorrang heeft.
5.1. Internationale rechtsbronnen.
Rechtsleer omschrijft een verdrag als een overeenkomst die, met het oog
op het regelen van hun onderlinge verhoudingen, door 2 of meer
internationaalrechtelijke subjecten wordt gesloten.
Bilaterale verdragen:2 verdragspartijen.
Multilaterale verdragen: Vele staten partij bij het verdrag.
Een verdragsbepaling die een directe werking heeft, worden de erin
beschreven rechten en plichten onmiddellijk en zonder verdere
tussenkomst van de gezagsorganen van de ondertekende verdragspartij
toegekend of opgelegd aan de burgers van de betrokken verdragspartij.
Het Hof van Cassatie erkent de voorrang van het internationaal en
supranationaal recht met rechtstreekse werking op het nationaal recht als
een algemeen rechtsbeginsel.
5.2. De grondwet.
In het Belgisch recht is de grondwet de meest fundamentele wet die de
inrichting en de onderlinge verhouding van de staatsmachten regelt.
Slechts gewijzigd worden wanneer welbepaalde strenge procedureregels
worden nageleefd.
Geld voor de federale staat en voor de deelgebieden.
Europees verdrag van de rechten van de mens en verdrag betreffende de
werking van de Europese unie staan hoger dan de grondwet.
5.3. Bijzondere meerderheidswet of Communautaire wetten.
Verplicht bicamerale wetten die door de kamer en senaat worden
goedgekeurd met een dubbele versterkte meerderheid:
- 2 derde van de leden moet een meerderheid hebben in elke taalgroep en
er moet een meerderheid aanwezig zijn per taalgroep.
Bevoegdheidsverdeling en de begrenzing van de taalgebieden en de
provincies.
Hogere rangorde.
Pagina 4 van 62
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jadevdb. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.34. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79976 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now