Class notes
Antropologie van gender - hoorcollege aantekeningen
- Course
- Institution
Aantekeningen van de hoorcolleges van antro van gender, het eerste hoorcollege mist!
[Show more]
Seller
Follow
tesstolsma
Reviews received
Content preview
Hoorcollege 2: schoonheid1. Gender en uiterlijk
Gender: sociale constructie, sociaal/cultureel bepaalde normen en verwachting rond seksueel
verschil.
Genderpresentatie en constructie vertaalt zich in het lichaam, manier van gedrag, kleding en
make-up bijvoorbeeld.
Gender is niet facultatief of arbitrair, maar gebonden aan historische voorbeelden. We hebben
bepaalde kennis of vrouwelijkheid en mannelijkheid en stereotypen die daar bij horen. We
oriënteren ons gedrag aan deze modellen, heeft ook te maken met onze ideeën over schoonheid.
De constructie van gender gebeurt door voortdurende herhaling: microbeslissingen en
observaties in het dagelijks leven. Gebeurt niet van het ene op het andere moment, ook gedrag
moet mee veranderen.
Constructie van gender ligt niet alleen bij het individu, maar ook hoe mensen in de maatschappij
het zien en accepteren.
2. Gender performativity
Ballroom culture: speelde af in New York in de jaren 70 tot 90. Veel aanspraak bij Afro-
Amerikaanse en Latino LGBTQ community. Zijn verschillende categorieën met verschillende
rollen, zowel mannelijk als vrouwelijk. Hoe mensen bepaalde gender rollen belichamen
(voorbeeld schoolboy). Butler gebruikt deze culture om een brede theorie te ontwikkelen over
gender. In de ballroom kan je alles zijn wat je wil, laten zien dat het kan als je de mogelijkheid
zou hebben gehad. “Realness” gaat erom dat je zo veel mogelijk lijkt op je straight counterpart.
Gaat niet alleen om gender maar ook klasse, kan je bijvoorbeeld een zakenman nadoen.
Gender performativity gaat om wat we doen met gender, waarmee we optreden binnen de
samenleving, het is een rol die we spelen. Herhaling is belangrijk, daardoor worden genderrollen
en -verwachtingen gevestigd in de maatschappij. Genderidentiteit is niet een natuurlijk gegeven,
maar het is het gevolg van gender performance. Doordat we gender spelen/optreden, creëren
we een identiteit die lijkt alsof het een natuurlijk gegeven is.
Hoe we gender performen wordt bepaald door sociale normen die we herhalen, daarom is het
volgens Butler een ‘imitative structure’. Dit begint al bij kinderen, die genderrollen van hun
ouders imiteren. Deze structuur kan ook worden uitgedaagd, als je beslist een andere rol aan te
nemen. Het is dus fragile, je kan het kwetsbaar maken door het uit te dagen.
Genderidentiteit is performance, heeft niet te maken met biologisch geslacht (sekse).
Heterosexual coherence: sekse produceert gender en dat leidt vervolgens tot seksualiteit. Dus
je wordt als man geboren, daardoor ben je mannelijk en je valt op vrouwen (hetero). Of
andersom, je bent als vrouw geboren wat je vrouwelijk maakt en je valt op mannen. Butler
bekritiseert dit systeem, want je biologisch geslacht leidt er niet automatisch toe dat je
mannelijk of vrouwelijk bent, dat hangt van de performance af. Biedt de mogelijkheid om
seksualiteit te herdenken, kan opener en fluïde worden.
Claim: no one is a gender from the start.
Pagina 1 van 24
,3. Schoonheid
Sinds de jaren 70 gingen feministen kritisch naar schoonheid en schoonheidspraktijken kijken.
Mythe in twijfel trekken die leidde tot onderdrukking van vrouwen, 3 argumenten:
Objectivering van vrouwenlichaam voor de mannelijke blik
Schoonheid als “third shift”: naast werken en huishouden, ook nog jezelf mooi houden
Schoonheidsverwachtingen produceren constante zelf-disciplinering, verwachtingen zijn
anders voor mannen en vrouwen en vrouwen zijn zich er constant van bewust.
Aan de andere kant is er ook een andere aanpak van een ander perspectief. Is niet
onderdrukking maar agency van power.
Nadruk op schoonheid als een bron van agency, empowerment, zelfuitdrukking, plezier
en self-care. Dus niet voor mannen maar voor jezelf
Schoonheid als collectieve strijd, “black is beautiful”. Ook de zwarte vrouwen beweging
kwam hier bij kijken, niet alleen witte vrouwen.
Queer/trans community: schoonheidspraktijken als zelfbevestiging. Eigen identiteit
uitdrukken.
Antropologische studies van schoonheidspraktijken: voorbij de dichotomie van onderdrukking
en empowerment. Vragen als:
Wat doen mensen om zich mooi te maken?
Hoe bevestigen schoonheidsidealen en -praktijken normen rond gender en seksualiteit
of dagen ze uit?
Hoe gebruiken of manipuleren mensen hun lichaam?
Waarom doen ze het?
Hoe voelen ze zich erbij?
Welke gevolgen hebben schoonheidspraktijken?
Centraal inzicht: schoonheid is werk. Het verlangt tijd en middelen. Is ook een kwestie van
waarde, wat is het waard en wie kan het zich veroorloven, waarom wordt het ene lichaam meer
gewaardeerd dan de ander, etc. Wat hebben gender, seksualiteit maar ook ras en etniciteit
ermee te maken?
Schoonheidsindustrie is vooral gericht op witte, heteroseksuele vrouwen. Mannen krijgen wel
een steeds groter aandeel, maar nog steeds draait het om vrouwen, bijvoorbeeld cosmetica.
Gender speelt dus een hele centrale rol als het gaat om schoonheidspraktijken.
Als er een stereotype is van hoe vrouwen eruit zien, dan zijn het vaak modellen die dit
belichamen. Zij zijn dus ‘goed’ in het uitvoeren van de gender performance.
Modelleren en sekswerk zijn de enige sectoren op de arbeidsmarkt waar vrouwen beter worden
betaald dan mannen. Draait om de waardering van vrouwelijke lichamen als objecten om naar te
kijken, wordt meer waarde aan gehecht dan aan mannelijke lichamen. Vrouwelijke modellen
verdienen daarom 75% meer dan mannelijke modellen.
Mears zegt dat het niet empowering is, of juist goed dat vrouwen hier meer verdienen. Het
verschil in salaris bevestigt juist dat vrouwen worden gebruikt als waardig object.
Onze ideeën over mannelijkheid houden in dat mannen er geen plezier uit halen om hun lichaam
mooi te presenteren, dat is weggelegd voor vrouwen. Daarom is er een aanname dat ze gay zijn,
omdat mannelijke modellen wel hun lichaam als mooi willen presenteren. Hun mannelijkheid
wordt hierdoor in twijfel getrokken, en worden er van verdacht homoseksueel te zijn. Is niet zo.
Mears: “bodily capital has been a woman’s trade and a man’s purchase. Like sex work”
Pagina 2 van 24
, Schoonheid als werk: vindt niet alleen in grote fashion steden plaats maar ook op vele andere
plekken.
Schoonheidswerk wordt vaak door vrouwen uit lagere klassen of met
migratieachtergrond voor lage betaling uitgevoerd.
Het werken met lichamen om ze mooi te maken (nagels, lichaamshaar), wordt door
vrouwen voor vrouwen gedaan. Dus degenen die daadwerkelijk het werk doen om de
nagels mooi te maken, verdienen weinig.
Werk in de schoonheidssector wordt maatschappelijk niet hoog gewaardeerd. Dat in
tegenstelling tot modellenwerk, waar het wél wordt gewaardeerd.
Antropologisch inzicht: schoonheidsidealen zijn niet universeel, maar veranderlijk. Kan ook
veranderen door de tijd heen, oudere generaties kunnen andere idealen hebben gehad.
Schoonheidsidealen circuleren globaal, bijvoorbeeld door social media
Schoonheidsidealen dragen koloniale sporen
Daardoor worden vaak ‘westerse’ lichamelijke kenmerken als mooi gezien (lichte
huidskleur, slank, smalle neus).
Schoonheid produceert raciale hiërarchieën
Plastische chirurgie in Brazilië:
Gedekt door verzekering
Een ‘recht op schoonheid’
Schoonheid van de bevolking als teken van de voortgang van de Braziliaanse natie in
context van “raciale vermenging”. Willen een witte staat.
Schoonheid heeft duidelijke raciale kenmerken: ‘zwarte’ lichamelijke kenmerken worden
alleen voor het onderlichaam gewaardeerd
Schoonheid als kapitaal: zonder is het moeilijk om in de maatschappij deel te nemen
4. Alternatieve schoonheid
Schoonheid is een onderhandeling, wat er als ‘mooi’ wordt gezien, verandert voortdurend.
Voorbeeld manbun, was een paar jaar geleden in de mode maar vervaagt nu. Of juist nu, nagellak
voor mannen. Er is een kader, hoe kan je je binnen dat kader bewegen.
Wat betekenen binaire schoonheidsidealen voor genderqueer/gender non-conforming
mensen?
Deze mensen kennen geen strakke definities maar het is een overkoepelende term van niet
perse mannelijke en vrouwelijke identiteiten.
Transgender en niet transsekse want je hoeft niet een lichamelijke verandering te ondergaan,
het gaat erom hoe je je identificeert.
Draait om spanning tussen conformeren en verzetten. Wil je veilig zijn, of ga je het
schoonheidsideaal oprekken? Je kan er tussen bewegen, het kan per dag verschillen.
Case 1: transvrouwen en cisnormativiteit (conformeren)
Schoonheidsidealen in Noord-Amerika zijn heel cisnormatief, transgenders worden onder-
gerepresenteerd en gestereotypeerd. Ben je genoeg trans en pas je binnen het cis-hokje (binair
feminien)? Als transvrouwen zich hier binnen identificeren, doen ze dit vanwege hun veiligheid,
zich afsluiten van geweld en discriminatie. Je kan je dus niet helemaal op je eigen manier
uitdrukken, maar je moet zo cisgender mogelijk eruit zien. Schoonheid wordt dus veel beïnvloed
door andere en privileges die je hebt als biologische vrouw.
Case 2: Butch lesbians 1950 (verzet)
Vrouwen werden onderdrukt, vrouwelijke interacties met elkaar, en deze vrouwen gingen daar
tegenin. Mannelijk kleden. Vanaf 2000 meer onderhandeling tussen conformeren en verzet.
Pagina 3 van 24
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tesstolsma. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.29. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now