Answer: 1. Aanvaarding (het leven aanvaarden zonder het ongewenste ervaringen te bestrijden)
2. Toegewijde acties (het realiseren van levenswaarden)
3. Cognitieve fusie (in het nu leven d.m.v. mindfulness)
4. Observerende zelf (psychologisch proces waardoor mensen zelfkennis krijgen)
2.
Soorten controle
Answer: 1. realistische controle, illusie van controle
2. neurotisch behoud van controle, fallistisch verlies van controle
3.
Definitie chronische vermoeidheid
Answer: Chronische vermoeidheid is het zelfgerapporteerde lichamelijk en/of mentaal onwelbevinden, langer dan 6 maanden aanhoudend en zich uitdrukkend in uitputting, als gevolg waarvan iemand lichamelijk en/of mentaal niet kan functioneren op het door hem/haar gewenste niveau.
4.
COPD langzamerhand meer last. Juist of onjuist?
Answer: Juist
5.
Angstklachten, depressieve gevoelens en sociale deprivatie komen meer voor bij COPD patiënten dan astmapatiënten. Juist of onjuist?
Answer: Juist
6.
Astmapatiënten hebben moeite in het aangaan van gelijkwaardige relaties. Juist of onjuist?
Answer: Juist
7.
Astma aanvallen kunnen voorkomen worden wanneer er gehouden wordt aan leefregels. Juist of onjuist?
Answer: Juist
8.
COPD patienten hebben moeite in het aangaan van gelijkwaardige relaties. Juist of onjuist?
Answer: Onjuist
9.
4 factoren van vermoeidheid volgens de CIS (Checklist Individuele Spankracht)
Leerdoelen
1. Je kunt het werkveld van een medisch psycholoog en een psycholoog binnen de medisch specialistische
revalidatie beschrijven.
2. Je kunt verschillende onderzoeksdesigns binnen behavioural medicine beschrijven en deze designs
gebruiken om de methodologie van een studie te beschrijven waarmee je verschillende typen
onderzoeksvragen kunt beantwoorden.
3. Je kunt verschillende diagnostische modellen (o.a. het gevolgenmodel) en typen behandeling (o.a.
psychoeducatie, CGT, MBCT en ACT) in de medische psychologie toepassen op een casus en kritisch
evalueren.
Take-home messages
▪ Psychologische en sociale processen zijn belangrijk, maar voor de behandeling van de ziekte is het
biomedische model essentieel.
Definitie gezondheid Health is a state of complete physical, mental, and social well being and not merely
WHO the absence of disease or infirmity (WHO, 1992)
Biomedisch model Biomedisch model: ziekte kan volledig verklaard worden vanuit fysiologische
processen
- zeer belangrijk voor onze gezondheidszorg.
Biopsychosociaal model ▪ Biopsychosociaal model: het effect van biologische, psychologische en sociale
(George Engel, 1977) factoren op ziekte en gezondheid wordt meegenomen.
- Suls & Rothman (2004): ook culturele en etnische factoren meenemen.
▪ Gezondheid als uitkomst van een complete mix van genetische en biomedische
processen, psychologische processen, leefstijl, sociale context etc.
▪ Het biopsychosociale model is niet één model, maar moet opgevat worden als een
verzameling specifieke modellen, elk met de oorzaken en risicofactoren van een
specifieke aandoening of zelfs fase van een aandoening.
- Vaak zijn er andere biopsychosociale risicofactoren voor het ontstaan en het
verloop van een aandoening.
Wat is er bekend ▪ Oorzaken en risicofactoren voor veel aandoeningen zijn al vanaf de conceptie of
geworden na publicatie vroege kindertijd aanwezig.
van Engels paper in - Genetische risicofactoren
1977? - Sociale risicofactoren: zoals armoede, verwaarlozing, misbruik
- Leefstijlfactoren: zoals voeding, beweging, middelengebruik
Genetische risicofactoren
- Komen vaak tot uiting in interactie met omgevingsfactoren
- Soms verklaren genen 100% (bv. ziekte van Huntington)
- Meestal verklaren meerdere genen samen slechts een deel van de variatie
en is de overige variatie toe te schrijven aan omgevingsfactoren
Wetenschappelijke • Sterkte evidentie voor de invloed van biomedische processen op gezondheid
evidentie ten grondslag - Oorzaak en gevolg is duidelijk
aan het • Evidentie aanwezig, maar minder eenduidig voor de invloed van psychologische
biopsychosociale model en sociale procession op gezondheid
- Vaak gebaseerd op correlaties, geen duidelijke oorzaak-gevolg relatie
- Oorzaak gevolg vaak minder duidelijk, causaliteit eerder circulair
• Voor de invloed van psychologische en sociale processen op gezondheid:
- Bewijs voor invloed op aandoeningen (bv. astma, HIV) en uitkomsten
medische procedures (bv. pijn, wondgenezing, vermoeidheid).
1
, - Tegelijkertijd komt uit RCT’s geen bewijs naar voren dat het mogelijk is om
ziektes te behandelen alleen gebruikmakend van psychologische en sociale
factoren.
Bijvoorbeeld:
- Mensen met veel sociale steun overleven langer na de diagnose kanker.
- Tegelijkertijd geen bewijs dat een interventie gericht op het versterken van
sociale steun leidt tot een langer leven na de diagnose.
Conclusie
Psychologische en sociale processen zijn belangrijk, maar voor de behandeling van
de ziekte is het biomedische model essentieel.
Biopsychosociale • Biologische factoren
factoren die een rol - Kanker
spelen bij een hoger - Diagnosestelling lastig
overlijdensrisico van
mensen met schizofrenie • Psychologische factoren
aan kanker. - Lage therapietrouw
• Sociale factoren
- Gebrekkige samenwerking met ziekenhuis
Gezondheidspsychologie Een interdisciplinaire benadering die zich bezig houdt met de relatie tussen gedrag,
en behavioral medicine gezondheid en ziekte, zowel op het gebied van onderzoek als op het gebied van
behandeling, preventie en revalidatie.
Bijvoorbeeld:
- De relatie tussen chronische stress, fysiologische reactie en het optreden
van lichamelijke symptomen
- De rol van gedragsstijlen bij het optreden en in stand houden van
lichamelijke ziekten.
- De invloed van ziekte en medische ingrepen op kwaliteit van leven, angst-
en depressieve klachten, of gevoel van zelfwaardering.
Evidence-based practice Evidence-based practice is gebaseerd op het principe dat 'beslissingen over
gezondheidszorg’ gebaseerd zijn op het beste beschikbare, actuele, valide en
relevant bewijs.
Deze beslissingen zouden moeten worden genomen door degenen die zorg
ontvangen, geïnformeerd door de stilzwijgende en expliciete kennis van degenen
die zorg verlenen, binnen de context van de beschikbare middelen (Dawes et al., 2005:
p.1).
Gevolgen van depressie ▪ Mensen met een chronische ziekte én een depressie
bij chronische ziekte - Slechter herstel
- Minder therapietrouw
2
, - Ongezondere leefstijl
- Verhoogd risico op complicaties en overlijden
▪ Circulair: dit leidt weer tot meer depressieve klachten
▪ Gedeelde etiologie
- (Vroege) sociale factoren zoals een lage SES
- Leefstijl, zoals gebrek aan lichaamsbeweging
- Langdurige stress
Gevolgen van depressie • Meer zorggebruik en hogere zorgkosten
bij chronische ziekte • Hoger ziekteverzuim en meer productieverlies
voor de samenleving • Psychologische zorg vaak kosteneffectief
Psycho educatie 1. Empathisch exploreren van de belevingswereld van de patiënt en diens
naasten en de knelpunten die ze daarin tegenkomen.
2. Educatie over deze reacties, in de context van de medische situatie, de
daaruit voortvloeiende stressoren en de veelvoorkomende
aanpassingsreacties van patiënten en naasten in algemene zin.
3. Exploreren van de aanpassingsreacties van de patiënt en diens naasten en
de knelpunten daarin.
4. Positief bekrachtigen van adequate aanpassingsreacties/exploreren van
mogelijkheden om de veerkracht van de patiënt en zijn naasten te
versterken.
Medische psychologie: ▪ Cognitieve gedragstherapie (CGT)
Behandeling - Cognities en emoties kunnen passend zijn bij de situatie.
▪ Mindfulness-Based Cognitieve Therapie
- Aandacht richten op de ervaring van dit moment, zonder erin op te gaan,
zonder te oordelen, zonder er iets aan te doen.
- Ruimte om op een andere manier met de ervaring om te gaan.
▪ Compassion-Focused Therapy
- Vriendelijkheid en compassie t.o.v. jezelf en je eigen lijden, gedeelde
menselijkheid (vs je afgescheiden voelen), mindfulness.
▪ Acceptance and Commitment Therapy
- Niet langer vermijden, maar aanvaarden van vervelende innerlijke
ervaringen om zo ruimte te creëren voor een waardevol leven.
- Veronderstelling: vermijden van ongewenste innerlijke ervaringen brengt
meer lijden met zich mee.
- Meer aandacht voor toewijding en die dingen die het leven waardevol
maken.
Acceptance and Gebaseerd op Relational Frame Theory. In ACT wordt verondersteld dat het
Commitment Therapy vermijden van ongewenste innerlijke ervaringen meer lijden met zich meebrengt.
(ACT) Gedachten over pijn roepen vaak hetzelfde vermijdende gedrag op als
daadwerkelijke pijnsignalen.
▪ Cognitieve fusie: Mensen nemen hun gedachten letterlijk, beschouwen deze als
waarheid en handelen naar deze.
Processen in ACT
1. Aanvaarding (het leven aanvaarden zonder het ongewenste ervaringen te
bestrijden)
2. Toegewijde acties (het realiseren van levenswaarden)
3. Cognitieve fusie (in het nu leven d.m.v. mindfulness)
4. Observerende zelf (psychologisch proces waardoor mensen zelfkennis
krijgen)
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rundvleeskroket. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.