Summary
Samenvatting 'Togadragers in de rechtsstaat' 4e druk
- Course
- Institution
- Book
Beknopte samenvatting van het boek, voor als je niet de tijd hebt om het boek uitgebreid te lezen.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: feikevanderzee • 1 year ago
Seller
Follow
shannahoekstra
Reviews received
Content preview
H1 Togadragers in de rechtsstaat en toegang tot het recht1.1 Inleiding en historie
Het begrip rechtsstaat
In een rechtsstaat wordt de macht van de staat gereguleerd en dus beperkt door het recht.
Dit betekent dat niet alleen de burger maar tevens alle organen van de staat gebonden zijn
aan het recht.
Historie
De moderne rechtsstaat komt voort uit een reactie op de onbeperkte macht van de vorst in
het ancien regime in Frankrijk.
John Locke
Ieder mens is van nature vrij geboren en alle mensen zijn gelijk aan elkaar. In de
natuurtoestand geldt voor iedereen de natuurwet. Voorloper ideeën Rousseau.
Jean-Jacques Rousseau
In het sociaal contract geven de burgers hun natuurlijke rechten op en onderwerpen zij zich
aan de algemene volkswil.
Charles Montesquieu
Machtenscheiding.
Toetsing aan het recht
De vorst kan alleen legitimiteit hebben indien hij is onderworpen aan het recht.
De ontwikkeling in Nederland
In 1813 wordt Nederland een constitutionele monarchie. De Tweede Kamer werd
rechtstreeks gekozen, de burgers kregen meer individuele vrijheidsrechten en de macht van
de koning werd beperkt. In 1883 wordt de grondwet herzien > sociale grondrechten.
1.2 Rechtsstaattheorieën
Formele rechtsstaattheorieën
Op basis van de formele theorie is een staat een rechtsstaat indien het overheidshandelen
aan algemene regels (wetten) is gebonden en deze wetten aan een aantal formele vereisten
voldoen. De verschillende theorieën formuleren verschillende formele eisen. De materiële
inhoud van de wetten speelt geen rol, het is voldoende dat de wetten op de juiste wijze tot
stand zijn gekomen en aan bepaalde formele eisen voldoen. Een formele conceptie van de
rechtsstaat is verenigbaar met een autoriteit regime dat de vrijheid van burgers beperkt.
Immers, door de afwezigheid van criteria voor de inhoud van het recht, kan het recht elke
vorm aannemen.
In de dunste formele rechtsstaattheorie regeert de staat door het recht zonder beperkingen.
Materiële of substantiële rechtsstaattheorie
, In materiële rechtsstaattheorieën worden de beginselen van de formele rechtsstaatheorie
aangevuld met de eis dat de wetten ook materieel-inhoudelijk aan bepaalde eisen moeten
voldoen. De materiële rechtsstaattheorieën beschouwen de bescherming van fundamentele
rechten en vrijheden (grondrechten) als onmisbaar element van elke rechtsstaat.
In de dikste materiële rechtsstaattheorie ligt een plicht voor de regering om het leven van
het volk te verbeteren (sociale grondrechten).
1.3 De moderne democratische rechtsstaat
Het uitgangspunt van de Nederlandse rechtsstaat zijn de in de Grondwet vastgelegde
vrijheidsrechten. De rechter mag de wetgeving en het overheidsoptreden niet toetsen aan
de Grondwet. Vier kenmerken zijn bepalend voor de moderne rechtsstaat:
legaliteitsbeginsel, machtenscheiding, onafhankelijke rechtspraak, grondrechten.
Legaliteitsbeginsel
Het handelen van de overheid moet berusten op algemeen geldende, voor herhaalde
toepassing vatbare rechtsregels die formeel juist tot stand zijn gekomen. De wet moet voor
de burger kenbaar en duidelijk zijn. De wetgever mag de vrijheid van de individuele burger
beperken. Wetten mogen niet met terugwerkende kracht worden toegepast.
Trias politica
De regering zit in de wetgevende en de uitvoerende macht.
Onafhankelijke rechtspraak
De rechter moet onafhankelijk van de andere staatsmachten opereren en voor iedere burger
toegankelijk en open zijn. De rechter moet onpartijdig oordelen en het beginsel van hoor en
wederhoor toepassen.
Grondrechten
Er zijn klassieke en sociale grondrechten.
Rechtsstaat en democratie
Rechtsstaat en democratie kunnen zonder elkaar bestaan.
1.4 De togadragers
Togadragers: rechters en raadsheren, advocaten, OM.
Professie
Speciale deskundigheid, uitgeoefend in de vorm van dienstverlening, dienstverlening ter
verwezenlijking van een maatschappelijke waarde, beroepsethiek.
1.5 De rechter in de rechtsstaat
Rechterlijke macht en rechtsstaat
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller shannahoekstra. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
77858 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now