Summary
Samenvatting recht in context jaar 1 EUR
- Course
- Institution
- Book
Uitgebreide samenvatting recht in context voor het vak inleiding rechtswetenschap.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
2 reviews
By: mathijslange • 1 year ago
By: loispascalle • 1 year ago
Seller
Follow
super1es
Reviews received
Content preview
Samenvatting Recht in ContextInhoudsopgave
HOOFDSTUK 1 – CONTEXTUALISME................................................................................................................ 2
OPEN TEXTURE - HART............................................................................................................................................3
THEORIE: CONTEXTUALISME......................................................................................................................................4
TOEPASSING VAN CONTEXTUALISME OP RECHTSWETENSCHAP EN RECHTSPRAKTIJK...............................................................5
HOOFDSTUK 2 – RECHTSBEGRIP..................................................................................................................... 6
OBJECTIEF EN SUBJECTIEF RECHT................................................................................................................................6
VERDELING PRIVAATRECHT.......................................................................................................................................7
VERDELING PUBLIEKRECHT........................................................................................................................................7
FORMEEL EN MATERIEEL RECHT.................................................................................................................................8
HET DRIEHOEKMODEL..............................................................................................................................................8
HOOFDSTUK 3 – HET NORMATIEVE MOMENT (RECHTSPOSITIVISME).............................................................9
GESCHIEDENIS NEDERLANDS RECHT............................................................................................................................9
DE FORMELE WETGEVER..........................................................................................................................................9
SOORTEN WETTEN................................................................................................................................................10
LEGALITEIT EN LEGITIMITEIT....................................................................................................................................10
LEGISME.............................................................................................................................................................11
VAN NACHTWAKERSSTAAT TOT SOCIALE VERZORGINGSSTAAT.........................................................................................11
HET VERDRAG ALS RECHTSBRON..............................................................................................................................12
JURISPRUDENTIE ALS RECHTSBRON...........................................................................................................................13
HOOFDSTUK 4 – HET IDEËLE MOMENT (NATUURRECHT)..............................................................................15
DE VERANDERING IN FUNDAMENTELE WAARDEN.........................................................................................................15
RECHTSBEGINSELEN...............................................................................................................................................15
BEGINSELEN ALS RECHTSBRON.................................................................................................................................15
HOOFDSTUK 5 – HET ACTUELE MOMENT (RECHTSREALISME).......................................................................17
GEWOONTE ALS RECHTSBRON.................................................................................................................................17
INTERACTIONISME.................................................................................................................................................18
DE VERHOUDING TUSSEN WET EN GEWOONTE............................................................................................................18
FORMELE RECHTSBRONNEN IN DE SOCIALE PRAKTIJK....................................................................................................19
PLURALISME........................................................................................................................................................19
LOTH ARTIKEL – MEERGELAAGDE RECHTSORDE (URGENDA)..........................................................................................20
HOOFDSTUK 6 – DE DEMOCRATISCHE RECHTSSTAAT....................................................................................25
INDIVIDU EN GEMEENSCHAP...................................................................................................................................26
VERLICHTINGSFILOSOFEN........................................................................................................................................27
DE DEMOCRATISCHE RECHTSSTAAT...........................................................................................................................29
HET DEMOCRATIEBEGRIP........................................................................................................................................29
DE VERHOUDING TUSSEN RECHTSSTAAT EN DEMOCRATIE..............................................................................................31
NEDERLAND IN INTERNATIONAAL PERSPECTIEF............................................................................................................32
DE EUROPESE UNIE..............................................................................................................................................33
HOOFDSTUK 7 – PERSOON, FEIT EN HANDELING........................................................................................... 35
HOOFSTUK 8 – STRAFRECHT EN LEGALITEIT..................................................................................................36
GEEN STRAF ZONDER WET: HET LEGALITEITSBEGINSEL, BECCARIA...................................................................................37
MISDAAD EN STRAF.............................................................................................................................................. 38
OPSPORING EN VERVOLGING...................................................................................................................................39
DAGVAARDING EN TERECHTZITTING..........................................................................................................................40
1
, HOOFSTUK 11 – WAARBORGEN VAN RECHTSPRAAK....................................................................................................40
HOOFDSTUK 9 – DE OMSTANDIGHEDEN VAN HET GEVAL IN HET PRIVAATRECHT..........................................42
PRIVAATRECHT.....................................................................................................................................................42
KENMERKEN PRIVAATRECHT....................................................................................................................................43
SOORTEN RECHT...................................................................................................................................................43
RECHTSHANDELINGEN............................................................................................................................................44
UITLEG VAN DE OVEREENKOMST..............................................................................................................................46
NIET-NAKOMING VERBINTENIS OVEREENKOMST..........................................................................................................46
HOOFDSTUK 10 – BESTUUR EN BURGER....................................................................................................... 47
RECHTSBETREKKING TUSSEN OVERHEID EN BURGER.....................................................................................................48
PUBLIEKRECHTELIJKE RECHTSPERSONEN IN DE WET......................................................................................................49
BURGER EN BELANGHEBBENDE................................................................................................................................50
TOETSING DOOR DE RECHTER..................................................................................................................................51
BELEIDSRUIMTE EN BELEIDSVRIJHEID.........................................................................................................................51
ARTIKEL VAN OMMEREN – HET LEGALITEITSBEGINSEL HOEKSTEEN VAN STAATS- EN BESTUURSRECHT.....................................52
ALGEMENE BEGINSELEN VAN BEHOORLIJK BESTUUR: DE RECHTSTHEORETISCHE CONTEXT.....................................................52
FORMELE BEGINSELEN...........................................................................................................................................53
MATERIËLE BEGINSELEN.........................................................................................................................................53
HOOFDSTUK 11 - §7 INTERNATIONALE GERECHTSHOVEN.............................................................................54
HOOFDSTUK 12 – RECHT ALS WETENSCHAP................................................................................................. 55
CONTEXTUALISERING VAN DE RECHTSORDE................................................................................................................55
OPKOMST RECHTSWETENSCHAP EUROPA..................................................................................................................56
KENMERKEN RECHTSWETENSCHAP...........................................................................................................................57
RECHTSWETENSCHAP DOOR DE EEUWEN HEEN...........................................................................................................57
VERZELFSTANDIGING RECHTSWETENSCHAP 19E EEUW..................................................................................................58
RECHTSTHEORIEËN...................................................................................................................................... 59
RECHTSPOSITIVISME (NORMATIEVE MOMENT)............................................................................................................59
NATUURRECHT (IDEËLE MOMENT)...........................................................................................................................60
RECHTSREALISME (HET ACTUELE MOMENT)................................................................................................................61
INTERPRETIVISME..................................................................................................................................................62
CULTUURRECHT....................................................................................................................................................63
INTERACTIONISME.................................................................................................................................................63
Hoofdstuk 1 – Contextualisme
2
,Positief recht: het recht dat in een land op een bepaald moment geldt.
Juridische dogmatiek: hoe het recht als systeem van regels in elkaar steekt.
Multidisciplinariteit: rechtswetenschap die met andere (hulp)wetenschappen
samenwerkt en verschillende perspectieven en disciplines
combineert.
Interdisciplinariteit: rechtswetenschap en een andere wetenschap die
fundamentele wetenschappelijke overeenkomsten hebben en
elkaar daardoor kunnen beïnvloeden. Er wordt hierbij niet
alleen vastgehouden aan het eigen vakgebied.
Rechtsdogmatiek
Klassieke bestudering van het positieve recht (nog steeds dominant in onze tijd)
o Bestudering geldende rechtsbronnen (positieve recht)
o Ordening van het recht door tekst analytische methoden
o Commentaar en beoordeling van rechtsbronnen
Benaderingen van het recht (b.v. maatschappijwetenschappen, bevindingen van andere
wetenschappen)
Zie hoofdstuk 12 voor geschiedenis van de rechtsdogmatiek.
Kenmerken van rechtsdogmatiek
Object: hetgeen wat bestudeerd wordt zijn nog steeds gezaghebbende teksten die juristen
systematiseren en proberen richting te geven.
Doel: oplossen van vragen uit de rechtspraktijk. Juristen zijn gericht op verbetering van de
toepassing van het recht in de praktijk.
Methode: manier van werken is nog steeds die van interpretatie en argumentatie. Een
wetenschap van overtuigen met de beste argumenten.
Interdisciplinaire wetenschap
Bredere contextuele benadering, gaat verder dan de bestudering van rechtsbronnen.
Contextuele benadering.
Verbinding met andere disciplines zoals: geschiedenis, filosofie, sociale wetenschap. Probeert
zo de context van het recht beter te begrijpen: bestudering van het ideële (ideeën achter het
recht) en actuele moment (sociale praktijk van het recht).
Kenmerken interdisciplinaire rechtswetenschap
Verbreding van bestudering van het recht
Er wordt niet alleen gekeken naar de teksten van het recht, maar ook naar andere theorieën
en sociale werkelijkheid.
Theorievorming en empirische kennis (eerder een doel dan het assisteren van de praktijk).
Diversiteit aan methoden.
Rechtswetenschap is multidisciplinair en interdisciplinair. Het gaat hierbij om b.v.:
Rechtsdogmatiek
Rechtssociologie
Rechtsgeschiedenis
Rechtsantropologie
Rechtsfilosofie
Argumentatieleer
Retorica
De taal van het recht
Taal is het instrument van een jurist. Het zorgt voor dynamiek en geeft ruimte voor de creatieve jurist.
Taal heeft drie functies:
1. Ordening: wetgeving, rechterlijk oordeel, contracten (welke feiten vallen wel onder de definite,
welke niet?)
2. Gemeenschappelijke taal om conflicten op te lossen en te voorkomen.
3. Discussie (open texture). Denk aan juridisch jargon, specifieke begrippen.
Open texture - Hart
De betekenis van woorden staan nooit helemaal vast. Dit komt door:
3
, Algemeenheid van begrippen; de reikwijdte van het juridische begrip wordt bepaald in het
concrete geval.
Veranderende werkelijkheid; door nieuwe ontwikkelingen of technologieën verandert de
betekenis.
Taal sluit niet aan op werkelijkheid.
De rechter vormt uiteindelijk zijn oordeel aan de hand van vaststaande regels en past deze
consequent toe, totdat zich een onvoorzienbaar uitzonderlijk geval voordoet waarin de
omstandigheden tot een relativering of beperking van de regel nopen.
Functie van het recht: beheersbaarheid van conflictsituaties.
Theorie: contextualisme
De theorie dat het recht uitsluitend kan worden begrepen in de context van de omstandigheden van
het concrete geval waarin het functioneert. Op deze manier kan het recht in zijn geheel worden
bekeken en begrepen. Maar ook zegt het iets over wat je moet doen om het recht echt goed te kunnen
begrijpen.
Het concrete geval; welke regel is van toepassing?
De omstandigheden waarin het functioneert; welke feiten en omstandigheden?
Omstandigheden waarin het tot stand is gekomen; de interpretatie van het recht dat tot
stand is gekomen in het concrete geval.
Het recht kan dus alleen worden begrepen als er aandacht wordt besteed aan alle omstandigheden;
de context. Er moet gehandeld worden naar de eisen van de omstandigheden (Aristoteles).
Rechtsvinding
De rechter heeft als taak om de betekenis van het geldende recht vast te stellen.
Twee vormen rechtsvinding
Casuïstische rechtsvinding
Rechtsvinding aan de hand van de omstandigheden van het geval. (Billijkheid) als uitvloeisel
van het streven naar rechtvaardigheid. Wat is een rechtvaardige oplossing?
Regelgeleide rechtsvinding
Scherpe, vaststaande regels, gericht op toepassing en ontwikkeling van algemene regels
(rechtseenheid, rechtsgelijkheid, rechtszekerheid). Welke regel moet worden toegepast?
In de confrontatie tussen regel en feiten kunnen de laatste de eerste beïnvloeden, aanvullen, verfijnen
Aanpassen om in concreto een bevredigend rechtsoordeel te kunnen opleveren.
Wiarda – drie typen van rechtsvinding
1. Normgerechtigkeit / heteronome rechtsvinding: gerechtigheid op basis van wettelijke norm -
2. Einzelfallgerechtigkeit / autonome rechtsvinding: gerechtigheid in het individuele geval.
3. Systeem van rechtspraak: zowel heteronome als autonome rechtsvinding.
o Een systeem waarin precieze wetten worden gevonden die de rechter automatisch kan
volgen.
o Minder precieze die hij niet zomaar kan toepassen, maar eerst moet interpreteren door naar
haar geest te zoeken.
De rechter is naast spreekbuis van de wet ook haar vertolker.
Casuïstieke rechtsvinding
Rechtseenheid: eenheid van gronden en eenheid van resultaten van beoordeling rechterlijke
willekeur. Maar geen casus is hetzelfde, verschillende gevallen verdienen verschillende
behandeling (uniformiteit van rechtsoordelen).
Rechtsgelijkheid: gelijke gevallen dienen te gelijk te worden behandeld. Hiervoor moeten
dezelfde criteria worden gehanteerd, maar ook dat in de toekomst gelijke gevallen dezelfde
beslissing krijgen (generaliseerbaarheid van rechtsoordelen).
Het recht in zijn context leren plaatsen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller super1es. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.05. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79223 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now