- Maatschappelijke vraagstukken zijn botsingen die vragen om een
gemeenschappelijke oplossingen.
- Om een maatschappelijk vraagstuk te herkennen gebruiken we drie criteria:
1. Het heeft gevolgen voor verschillende groepen in de samenleving.
2. Mensen hebben verschillende meningen over de oorzaken en de aanpak.
3. Het is alleen gemeenschappelijk op te lossen, waarbij de overheid meestal
een rol heeft.
- De verschillende groepen die bij een vraagstuk betrokken zijn, hebben ook vaak een
andere mening over de oorzaken en aanpak van het probleem. De grootste
tegenstellingen hebben te maken met:
● Politieke visie: Om bijvoorbeeld het fileprobleem op te lossen willen
automobilisten graag meer bredere snelwegen, terwijl milieuactivisten juist
goedkoper openbaar vervoer willen.
● Geloofs- of levensovertuiging: Gelovige mensen hebben vaak een andere
mening over abortus en euthanasie dan mensen die niet gelovig zijn.
● Maatschappelijke positie: Een werkgever wil het liefst zo min mogelijk
premies betalen, terwijl iemand zonder werk belang heeft bij een goede
uitkering.
- Een maatschappelijk vraagstuk is vaak een politiek probleem omdat we in
Nederland de afweging van onze meningen in de handen van de politici hebben
gelegd.
- Compromis: Een oplossing waarbij alle partijen een beetje moeten toegeven.
- Dilemma: Een lastige keuze uit twee dingen die niet samen kunnen gaan.
- De vier thema’s en hoofdstukken zijn:
● Rechtsstaat: In dit hoofdstuk bekijken we wat een rechtvaardig systeem is en
hoe je daarin omgaat met criminaliteit.
● Parlementaire democratie: In dit hoofdstuk kijken we naar de politiek, die
ook beslissingen neemt over ons, en hoe dat werkt, en wat voor invloed je
zelf hebt.
● Pluriforme samenleving: In dit hoofdstuk kijken we tot welke culturen je zelf
behoort en hoe de cultuur in Nederland zich ontwikkelt.
● Verzorgingsstaat: In dit hoofdstuk kijken we naar de verzorgingsstaat,
wanneer mensen hun problemen zelf moeten oplossen en wanneer de
overheid moet helpen.
, §1.2 De maatschappij onderzoeken
- De vijf kernbegrippen zijn:
● waarden en normen
● belangen
● macht
● sociale ongelijkheid
● sociale cohesie
- Waarde: Een uitgangspunt of principe dat mensen belangrijk vinden in hun leven.
- Waarden leiden tot gedragsregels en zo’n regel noemen we een norm, een norm is
dus een gevolg van een waarde.
- Normen: Regels over hoe je je in een bepaalde situatie hoort te gedragen.
- Sociale controle: De manier waarop mensen anderen stimuleren of dwingen zich
aan normen te houden.
- Geschreven regels: Normen die in regels of wetten staan, zoals in het reglement
van je school of het arbeidscontract dat je tekent voor je bijbaan.
- Ongeschreven regels: Deze regels zijn nergens vastgelegd, maar toch ken je ze
vaak wel. Zoals de afspraak om niet te boeren aan tafel. Zulke regels noemen we
ook wel fatsoensnormen.
- Belang: Het voordeel dat iemand ergens bij heeft.
- Belangentegenstellingen: tegengestelde belangen.
- Macht: Het denkvermogen om het gedrag of denken van anderen te beïnvloeden.
- Formele macht: Macht die vastliggen in de regels wetten, zoals een agent die een
verdachte arresteert.
- Informele macht: Macht die niet is vastgelegd in regels, zoals influencers die hun
invloed gebruiken op sociale media om ergens aandacht voor te vragen of aan
popsterren.
- Machtsmiddelen: Middelen om het gedrag van anderen te beïnvloeden, zoals
kennis, geld, functie enzovoort.
- Gezag: Gelegitimeerde macht (wanneer macht wordt geaccepteerd en erkend).
- Sociale ongelijkheid: Ongelijke verdeling in de maatschappij van kennis, inkomen,
status en (politieke) macht.
- Uitleg hoe deze dingen invloed hebben op sociale ongelijkheid:
● Kennis: Door onderwijs en veel lezen ontwikkel je kennis. Mensen met een
goede opleiding vinden makkelijker een - goed betaalde - baan dan mensen
met een lagere opleiding.
● Inkomen: De inkomens van burgers verschillen, omdat de ene baan nu
eenmaal beter betaald wordt dan de andere. Mensen met een goed inkomen
zijn vaak gezonder dan arme mensen en hebben minder problemen.
● Status: Een chirurg en een bekende vlogger hebben meer aanzien dan een
schoonmaker of een conducteur. Dit verschil in status heeft gevolgen voor de
aandacht, waardering en behandeling die een persoon krijgt van andere
mensen.
● Politieke macht en invloed: Sommige mensen kunnen meer invloeden
uitoefenen op de regels en wetten in ons land dan anderen. Denk aan een
minister die meer invloed heeft dan een ambtenaar of gewone burger. Ook
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller juliehamburg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.47. You're not tied to anything after your purchase.