Book review
Die entdeckung der Currywurst nederlands
- Course
- Level
- Book
Het document bestaat uit een Nederlandse versie van het duitse boek: Die entdeckung der Currywurst. Er bevinden zich 121 pagina's verdeeld over 7 hoofdstukken.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
mikedejong2
Content preview
Die entdeckung der CurrywurstHet is ruim twaalf jaar geleden dat ik voor de laatste keer een
currywurst at bij de stand van mevrouw Brücker. De snackbar
stond op de Großneumarkt - een plein in het havengebied:
winderig, vies, kasseien. Op het plein staan een paar borstelige
bomen, een urinoir en drie kraampjes waar zwervers elkaar
ontmoeten en Algerijnse rode wijn drinken uit plastic jerrycans. In
het westen, grijsgroen, de glazen gevel van een
verzekeringsmaatschappij en daarachter de Michaeliskirche,
waarvan de toren 's middags een schaduw werpt op het plein. De
wijk was tijdens de oorlog zwaar beschadigd door bommen.
Slechts een paar straten werden gespaard en in één, de
Brüderstrasse, woonde een tante van mij, die ik als kind vaak
bezocht, zij het in het geheim. Mijn vader had het me verboden.
Het gebied heette Klein-Moskou, en de Kiez was niet ver.
Later, toen ik Hamburg kwam bezoeken, reed ik altijd naar
deze wijk, liep door de straten, langs het huis van mijn tante, die
jaren geleden was overleden, en uiteindelijk - en dat was de
echte reden - naar de snackbar om een curryworst te eten van
Mevrouw Brücker.
Hallo, zei Frau Brücker, alsof ik er pas gisteren was. Zoals
altijd een keer? Ze friemelde aan een grote gietijzeren
koekenpan.
Af en toe duwde een bui de motregen onder de smalle luifel:
een veldzeil, grijsgroen gevlekt, maar zo doorzeefd dat het weer
met een stuk plastic was bedekt.
Niets werkt hier meer, zei Frau Briicker, terwijl ze de zeef met
de frietjes uit de kokende olie haalde, en vertelde wie er
inmiddels uit de buurt was verhuisd en wie er overleden was.
Namen die niets voor mij betekenden, hadden beroertes,
gordelroos, ouderdomsdiabetes of lagen nu op de begraafplaats
van Ohlsdorf. Frau Brücker woonde nog in hetzelfde huis waar
mijn tante vroeger woonde.
, Daar! Ze stak haar handen naar me uit en draaide ze
langzaam om. De knokkels waren dik geknoopt. Is de jicht. De
ogen willen ook niet meer. Volgend jaar, zei ze, zoals elk jaar,
geef ik de tribune voorgoed op. Ze pakte de houten tang en
pakte daarmee een van de ingelegde komkommers uit de pot. Je
vindt haar al leuk sinds je een kind was. Ik kreeg de komkommer
elke keer gratis. Hoe heb je dat doorstaan in München?
Er zijn daar ook eetstalletjes.
Daar zat ze op te wachten. Want toen, en dat hoorde bij ons
ritueel, zei ze: ja, maar heb je curryworst?
Nee, in ieder geval geen goede.
Zie je, zei ze, schonk wat kerrie in de hete pan, sneed toen
een kalfsworst in plakjes met een mes, zei witte worst, wrede en
dan zoete mosterd. Dat brengt je in verwarring. Ze schudde
zichzelf demonstratief: Brrr, smakte ketchup in de pan, roerde,
strooide er nog meer zwarte peper over en schoof de plakjes
worst op het gekreukte papieren bord. Dat is echt. Heeft iets met
de wind te maken. Geloof me. Scherpe wind heeft scherpe
dingen nodig.
Je fastfood stond eigenlijk op een luchtige hoek. Het stuk
plastic was gescheurd waar het aan de standaard was
vastgemaakt, en zo nu en dan, met sterke windstoten, viel een
van de grote plastic ijshoorntjes om. Het waren promotietafels,
waarop je gehaktballen kon eten en, zoals ik al zei, deze zeer
unieke curryworst.
Ik sluit de zaak, voorgoed.
Dat zei ze elke keer en ik zou haar volgend jaar zeker weer
zien. Maar het jaar daarop was haar stand verdwenen.
Daarna ging ik niet meer naar de wijk, dacht nauwelijks aan
Frau Brücker, alleen af en toe bij een snackbar in Berlijn, Kassel
of ergens anders, en dan natuurlijk altijd als er onder kenners
onenigheid was over de plaats en datum van herkomst van de
curryworst kwam. De meesten, nee, bijna allemaal claimden het
Berlijn van de late jaren vijftig. Ik bracht altijd Hamburg, mevrouw
Brücker en een eerdere date in het gesprek.
De meesten twijfelden eraan dat de curryworst is uitgevonden.
En dan van een specifiek persoon? Is dat niet zoals met mythen,
sprookjes, sagen, de legendes waar niet slechts één maar velen
aan hebben gewerkt? Bestaat de ontdekker van de gehaktbal?
,Zijn zulke voedingsmiddelen geen collectieve verworvenheden?
Voedsel dat zich langzaam ontwikkelt, volgens de logica van zijn
materiële omstandigheden, zoals het bijvoorbeeld met de
gehaktbal was: je had brood over en slechts een beetje vlees,
maar wilde je maag vullen, dus beide pakken was een optie en
was stil en vol lust, men moest het vlees en het brood door
elkaar mengen. Velen zullen het tegelijkertijd op verschillende
plaatsen hebben gedaan, en de verschillende namen getuigen er
ook van: gehaktballen, boulette, gehaktballen, konijnenoor,
vleeskoekjes.
Het is mogelijk, zei ik, maar het is anders met de curryworst,
de naam alleen al verraadt het, het verbindt het verst met de
volgende, de curry met de worst. En deze connectie, die
neerkwam op een ontdekking, kwam van mevrouw Brucker en
werd ergens halverwege de jaren veertig gemaakt.
Dit is hoe ik het me herinner: ik zit in de keuken van mijn tante
aan de Brüderstrasse, en in deze donkere keuken, waarvan de
muren tot aan de lampen met een ivoorkleurige lak zijn
beschilderd, zit mevrouw Brücker, die helemaal boven in het
huis, onder het dak, woont. Ze vertelt over de zwarte
marktkooplieden, dokwerkers, matrozen, kleine en grote boeven,
hoeren en pooiers die bij haar snackkraam komen. Welke
verhalen waren er? Niets dat niet bestond. Frau Brücker
beweerde dat het kwam door haar curryworst, die haar tong
losmaakt en haar ogen scherpt.
Zo herinnerde ik het me en begon het te onderzoeken. Ik
interviewde familieleden en kennissen. Mevrouw Bridger?
Sommigen van hen herinnerden zich ze nog goed. Ook bij de
foodstand. Maar heeft ze de curryworst uitgevonden? En hoe?
Dat kon niemand me vertellen.
Zelfs mijn moeder, die zich al het andere tot in het kleinste
detail herinnerde, wist niets van de uitvinding van de curryworst.
Mevrouw Brücker heeft lang geëxperimenteerd met eikelkoffie,
toen was er niets. Ze serveerde eikelkoffie toen ze na de oorlog
haar snackbar opende. Mijn moeder kon me zelfs het recept
vertellen: je verzamelt eikels, droogt ze in de oven, verwijdert de
fruitschil, plet en roostert vervolgens de fruitstenen. Vervolgens
wordt het gebruikelijke koffiesurrogaatmengsel toegevoegd. De
koffie was een beetje bitter van smaak. Mijn moeder beweerde
, dat als je de koffie langer dronk, je langzaam de smaak verloor.
De eikelkoffie heeft letterlijk de tong gebruind. In de
hongersnoodwinter van '47 konden eikelkoffiedrinkers zelfs
zaagsel in het brood bakken, en het smaakte naar brood
gemaakt van het beste tarwemeel.
En dan was er het verhaal met haar man. Was mevrouw
Brücker getrouwd? Ja. Op een dag schopte ze hem de deur uit.
Waarom? Dat kon mijn moeder me niet vertellen.
De volgende ochtend reed ik naar de Brüderstrasse. Het huis
was inmiddels gerenoveerd. Zoals ik had verwacht, stond de
naam van mevrouw Brücker niet meer op de deurbel. De
versleten houten treden waren vervangen door nieuwe met
koperen strips, het licht in het trappenhuis was helder en gaf me
de tijd om de trap naar boven te beklimmen. Het schitterde voor
slechts 36 niveaus. Als kinderen renden we tegen het licht de
trap op naar de bovenste verdieping, waar mevrouw Brücker
woonde.
Ik liep door de straten van de buurt, smalle boomloze straten.
Vroeger woonden hier haven- en scheepswerfarbeiders.
Inmiddels waren de huizen gerenoveerd en waren de
appartementen - de stad is niet ver weg - luxueus ingericht. In de
voormalige zuivel-, fournituren- en kruidenierswinkels hadden
zich boetiekjes, kappers en kunstgalerijen gevestigd.
Alleen de kleine kantoorboekhandel van meneer Zwerg
bestond nog. Een man met een tropenhelm stond in de smalle
etalage te midden van stoffige dozen met sigaren, cigarillo's en
pilaren, met een lange pijp in zijn hand.
Ik vroeg de heer Zwerg of Frau Brücker nog leefde en zo ja,
waar.
Wat wil je, vroeg hij met geconcentreerd wantrouwen. De
winkel is al verhuurd.
Ik vertelde hem, als bewijs dat ik hem van vroeger kende, hoe
hij ooit in een boom klom, het moet in 1948 zijn geweest; de
enige boom in het gebied die niet is afgebrand tijdens de
bombardementen of later is omgezaagd voor brandhout na de
oorlog. Het was een iep. Een kat was gevlucht voor een hond. Ze
was hoger en hoger geklommen totdat ze niet meer terug kon
klimmen. Op een avond had ze in de boom gezeten, en de
volgende ochtend ook, toen volgde de heer Zwerg, die bij de
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mikedejong2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.26. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now