WEEK 6 COLLEGE 1 TBS & GEDWONGEN GEESTELIJKE
GEZONDHEIDSZORG – ESTHER NAUTA
INLEIDING OP HET ONDERWERP
Welke sanctiemogelijkheden heeft de rechter als de dader van het delict een psychische stoornis
heeft?
Driehoek: bestraffen, behandelen en beveiligen
Verhouding hiertussen. Is hij zielig? Of gevaarlijk? Of alles?
De rechter moet tot een sanctiepakket komen. Ingewikkelde vragen. Zijn soms
tegenstrijdigheden.
Als iemand slecht is dan wil je diegene vooral bestraffen en dus niet behandelen. Maar je wilt
wel weer beveiligen. Lastig om een balans in te vinden.
Levenslange celstraf: ultieme bestraffende en beveiligende straf.
Behandeling als voorwaarde
Behandeling kan als voorwaarde worden gesteld bij een gevangenisstraf:
a. Proeftijd voorwaardelijke gevangenisstraf
b. Voorwaardelijke invrijheidsstelling.
- Bereidheid van de veroordeelde noodzakelijk
- Houdt niet altijd klinische opname in
,DE TBS-MAATREGEL
Doel van de maatregel: beveiligen
Is geen behandelmaatregel, maar het gaat om de beveiliging van de samenleving. Dit is de ratio
van de maatregel.
Kan worden opgelegd in combinatie met gevangenisstraf.
Executievolgorde: dader gaat naar de tbs na afloop van de gevangenisstraf.
Kan spanning opleveren als iemand na 20 jaar cel bijvoorbeeld detentieschade heeft opgelopen.
De vraag hoe effectief de tbs-maatregel dan nog is.
Verschillende vormen van TBS
- TBS met voorwaarden: ambulante maatregel. Niet in een FPC (kliniek), maar moet
bepaalde therapie volgen of bijv. geen alcohol of contactverbod. Heel ander type
maatregel dan de TBS met dwangverpleging (deze in kliniek)
- TBS met gemaximeerde dwangverpleging: mag maximaal 4 jaar duren. TBS wat kan
worden opgelegd voor minder erge delicten.
- TBS met ongemaximeerde dwangverpleging: opgenomen in een FPC. Opname duurt
net zolang tot hij niet meer gevaarlijk is. Extreem ingrijpende maatregel, meest
ingrijpend in NL’se strafrecht. De onzekerheid dat je misschien nooit meer vrijkomt is
enorm belastend. Ook van belang welke voorwaarden erbij worden opgelegd.
à Toetsing om de twee jaren door de strafrechter
à Kan steeds worden verlengd
Opleggingsvereisten, art. 37a Sr
Materiele opleggingsvereisten
a. Bepaalde delicten; objectieve vereiste
à 4 jaar of meer
à Enkele specifieke delicten (sub 2)
Best wel veel delicten zijn met 4 of meer jaren bedreigd, maar worden in de praktijk
vaak lager gestraft. Dit vereiste is geen wezenlijke drempel voor de oplegging van TBS.
b. Gevaarlijkheid: het gaat om beveiliging. Lid 1.
Art. 38b lid 1 Sr: dwangverpleging, indien veiligheid dat vereist.
Wanneer is aan dit vereiste voldaan?
Eigenaardigheden: in de wet en jurisprudentie niet uitgewerkt. Het is aan de
feitenrechter om te beoordelen, omdat het veel te maken heeft met de feiten. Hoge Raad
toetst niet. In de wetsgeschiedenis ook weinig aanknooppunten over te vinden. Wanneer
is iemand nou gevaarlijk genoeg voor TBS? Kan dus niet worden beantwoord. Rechters
denken er vaak anders over.
Veel onduidelijkheid dus over dit vereiste. Niet alleen voor TBS, maar voor alle secties
waar gevaarlijkheid vereist is, is niet duidelijk wat dit nu inhoudt. Intuïtief kan je hier
misschien wel iets over zeggen. Belangrijke vragen:
- Hoe groot moet de kans zijn? Om wat voor delicten moet het gaan?
, - Kunnen het ook relatief lichte delicten dat risico onderstrepen? En hoe moet dat risico
dan worden vastgesteld?
- Op basis van welke factoren kan je de ernst en waarschijnlijkheid vaststellen?
Op die vragen biedt de wet dus geen antwoord.
c. Psychische stoornis
Ook ingewikkeld vereiste.
“Gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis van de geestvermogens” tijdens het
plegen van het delict.
Complex en controversieel begrip
Relevante vragen
- Wat is de inhoud van het stoornisbegrip? Welke toestanden kunnen nu gedefinieerd
worden als een psychische stoornis? Complexe vraag; wel belangrijk.
- Hoe moet de stoornis worden vastgesteld/bewezen? Op basis van welke factoren, maar
ook de mate van zekerheid.
- Hoe verhoudt de rechter zich tot de gedragsdeskundigen? Als de deskundige er niet zo
veel over zegt, mag de rechter dit dan zelf invullen?
- Wat moet het verband zijn tussen stoornis, gevaar en delict? Stoornis moet aanwezig
zijn tijdens het delict. Maar hoeft dus niet dat de stoornis ten grondslag ligt aan het
delict. Voorbeeld: pedofiel die een bank overvalt.
Jurisprudentie
Wat kunnen we hier wél uithalen:
- Vaststelling stoornis is van feitelijke aard. Wordt dus aan de feitelijke rechter
overgelaten
- Classificatie volgens ICS of DSM niet vereist; de rechter hoeft dus niet te zeggen ik
zie bij deze persoon ...
- Verminderde toerekening niet vereist. Wordt vaak gezien als een maatregel voor
personen met verminderde toerekeningsvatbaarheid, maar dat is NIET waar. Rechter
kan vaststellen dat iemand een stoornis had tijdens het delict, mar we weten niet zoveel,
dus gevangenisstraf mar wel ook TBS want er was een stoornis. Kan dus ook bij
toerekenbare daders.
Op het moment van een delict is een stoornis vereist. Maar GEEN causaal verband
de stoornis die heeft doorgewerkt op het delict.
Formeel opleggingsvereiste
d. Gedragsdeskundige rapportage
Er moet gewoon een rapport zijn. Maar de rechter heeft de vrijheid om te doen wat hij
wil. De rechter hoeft zich maar beperkt te baseren op die rapportage. Wet zegt niet; de
rechter moet zich baseren op de rapportage.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller edmerozestraten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.44. You're not tied to anything after your purchase.