Summary
Wijsbegeerte en Ethiek samenvatting lessen 15/20
- Course
- Institution
Samenvatting van 116 pagina's voor het vak Wijsbegeerte En Ethiek aan de KU Leuven (Summarize)
[Show more]
1 review
By: seppejans11 • 1 year ago
hey
Seller
Follow
juliettevandeghinste
Reviews received
Content preview
Wijsbegeerte en EthiekInhoud colleges
L1 Introductie
1. Filosofie aan KU Leuven
2. Wijsbegeerte en Ethiek
3. Lesschema en Examen
4. Wat is Filosofie?
5. Verhouding Filosofie-Economie
6. Thema’s van de Cursus
,L2 Logica
1. Redeneren
2. Conditionele uitspraken
3. Geldigheid
4. Formalisering
L3 Verklaring
1. Wetenschappelijke verklaring
2. Wetmatigheden
3. Deductief-Nomologische Model
4. Economische modellen
5. Idealisering
6. Verklaringsparadox
L4 Rationaliteit
1. Menselijk Gedrag
2. Ordinal-Choice Theory
3. Cardinal-Choice Theory
4. Game Theory
L5 Causaliteit
1. Wat zijn Oorzaken?
2. Hume over Oorzakelijkheid
3. Causale Tendensen
4. Onderliggende Mechanismen
L7 Ethiek
1. Wat is Ethiek?
2. Economie en Ethiek
, 3. Psychologisch Egoïsme
4. Ethisch Egoïsme
L8 Hedonisme
1. Waardenleer
2. Het Goede als Genot
3. Voordelen van Hedonisme
4. Nadelen van Hedonisme
L9 Consequentialisme
1. Denken aan Gevolgen
2. Utilitarisme
3. Voordelen van Utilitarisme
4. Nadelen van Utilitarisme
L10 Deonotologie
1. Denken aan Plichten
2. Kantianisme
3. Voordelen van Kantianisme
4. Nadelen van Kantianisme
L11 Deugdenethiek
1. Denken aan Deugden
2. Deugdenethiek
3. Voordelen van Deugdenethiek
4. Nadelen van Deugdenethiek
Wetenschappelijke theorievorming
- Verklaring
- Rationaliteit
,- Causaliteit
Moreel handelen
Waardenleer
Normatieve ethiek
Meta-ethiek
Les 1: Introductie
- Verschillende namen:
o Filosofie / (Fundamentele) Wijsbegeerte
o Filosofische grondslagen van de geesteswetenschappen
o Antropologische thema's uit de hedendaagse wijsbegeerte
o Filosofie en bio-ethiek
1. Filosofie aan KU Leuven
o Toegeleverd onderwijs: voor alle faculteiten
o Visie van Hoger instituut voor Wijsbegeerte (HIW):
Het vak Filosofie biedt een domeinspecifieke verdieping
vanuit kritische reflectie op de vooronderstellingen, de
methodologie en de maatschappelijke rol van de
betrokken discipline.
Twee leerdoelen:
1) Een beter begrijpen en uitbouwen van de eigen
discipline
, 2) Eigen functioneren kritisch kunnen begrijpen binnen
een bredere maatschappelijke context
o Opiniestuk: Why science needs philosophy
Filisofie is nuttig voor de wetenschap
Viervoudig nuttig:
1) Kan wetenschappelijke concepten
vereenvoudigen/verhelderen (bvb. rationaliteit,
causaliteit)
2) Kritische evaluatie van wetenschappelijke aannames
en methoden
3) Formulering van nieuwe concepten en theorieën
4) Bevordering van dialoog tussen zowel verschillende
wetenschappen onderling als wetenschap en
maatschappij
Conclusie: overdaad aan data zal zorgen voor moeilijke
interpretatie indien filosofie niet gebruikt wordt. Filisofie
biedt een ‘hoger’ perspectief
o Aristoteles: legde al veel vroeger de relatie/ het verband
tussen economie en filosofie
1 van de belangrijkste filosofen
Schreef een Politica (naam van zijn politieke filosofie)
Dacht na over de waarde van geld in de
maatschappij
Thales van Milete (eerste filosoof in het Western
denken)
o Aristoteles zegt: wanneer Thales arm was
werd men verteld dat zijn discipline
(filosofie) nutteloos was.
o Hij werkte slim en verdiende veel geld
, o Hij liet zijn dat een filosoof kon rijk worden
als hij wou, maar dat het daar niet om te
doen was
2. Wijsbegeerte en Ethiek
o Bespreekt filosofische denkers en stromingen uit de
moderniteit die relevant blijven voor een kritische kijk op de
hedendaagse beoefening van wetenschap, ethiek, politiek, en
ten slotte economie.
2 pijlers
1) Filosodie voor economisten
2) Nadruk op ethiek
o Dit gebeurt met het oog op actuele maatschappelijke
kwesties, concrete ethische dilemma’s en existentiële
levensvragen.
o Achtergrond van de les:
Boek 1: Philosophy of Economics (POE)
Boek 2: The Funadamentals of Ethics (TFE)
3. Lesschema en Examen
4. Wat is Filosofie?
o Verschillende betekenissen:
Mening of denkwijze
Levens- of wereldbeschouwing
Studie van algemene beginselen
o Griekse philosophia
Gr. Philein: houden van, verlangen naar
Gr. Sophia: wijsheid, inzicht
→ Filosofie als (radicaal) kritische reflectie over ...
o G.W.F. Hegel
Duitse filosoof 19de eeuw
, Metafoor: “De uil van Minerva begint haar vlucht pas bij
het aanbreken van de avondschemering.”
Gaat over het reflecteif karakter van de filosofie
Nadenken over iets dat gepasseert is
Kritiekpunt 1: uil van minerva (steenuil) is een
daguil
Kritiekpunt 2: romeinse mythe ging over een
meisje dat door minerva verandert werd in een uil
(het meisje durfde zich niet laten zien, dus is een
rare schijn op de filosofie)
Filosofie durft dus zijn eigen statuut in vraag
stellen
o Drie/vier klassieke subdisciplines:
Metafysica / ontologie: zijnsleer
Wat betekent het dat iets bestaat?
Epistemologie: kenleer
Wat is (wetenschappelijke) kennis?
Ethiek: zedenleer
Wat is goed of juist handelen?
Logica: redeneerkunde
Wat zijn geldige redeneringen?
Valt op: hier is het meer ‘kunnen’ ipv ‘leren’
o Eerste grote filosofen die over deze 4 subdisciplines nadacht
Plato
Aristoteles
, verschillende vizie, maar toch ook ergens zelfde visie:
verwondering is het begin en beginsel van de filosofie
verwondering: zaken die van zelfssprekend zijn, die deze
van zelfsprekenheid verliezen
o Kenmerken van filosofie:
Houding:
Afstand nemen, twijfel
Oogmerk:
Streven naar inzicht, samenhang, theorieën
deze 2 zaken, daar zit een spanningsveld tussen.
Dit komt dat als je wilt streven naar inzicht, maar ook afstand wilt
behouden dat kritiek zal geven op je theorie.
Dus in tegenstelling tot de wetenschap die vooruitgaat op ‘progressie,
evolutie en vooruitgang’ waar de ene theorie op de andere bouwt, is
moeilijker in filosofie
Instrumentarium
Intuïties, gedachte-experimenten
Rationele argumentatie, logische analyse
o Historische evolutie:
Oudheid:
Filosofie vs. mythologie
Bvb. aardbeving: de wil van de goden
Filosofie: analogie aarbeving vergelijken met het
kraken van een schip op water (rationeler)
Middeleeuwen:
Filosofie vs. religie
, Moderniteit:
Filosofie vs. wetenschap
Newton: fysica, filosofie verliest zijn grip
Hebben we nu een defintie van filosofie? nee
5. Verhouding Filosofie-Economie
o Twee paradigma’s
Filosofie vs economie
Uiteenlopende disciplines, maar ook overlap
Gelukseconomie (‘happiness economics’)
o Welvaart
Formele ethiek (‘formal ethics’)
o Game theory en deciscion theory
beïnvloeden deze ethie
o Veel bekende economen ook filosoof:
David Hume, Adam Smith, John Stuart Mill, Karl Marx,
Amartya Sen
o Uiteenlopen filosofie-wetenschap sinds moderniteit
a) Wetenschap onderzoekt feiten (vs. waarden)
b) Feitenkennis ontstaat op basis van observatie en
experimenten (empirisch)
o Citaat David Hume:
o Dichotomieën:
Feiten vs. waarden
Descriptief vs. normatief
Observatie vs. speculatie
→ Economische wetenschap vs. filosofische theorieën
, !! Nuance:
o Economie kan niet helemaal zonder waarde oordelen
o Economie onderzoekt ook zaken die niet observeerbaar zijn
6. Thema’s van de Cursus
Les 2: Logica
1. Redeneren
o Redenen vs argumenteren
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller juliettevandeghinste. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.15. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48298 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now