4.1 Rivieren
Rijn en Maas
Stroomgebieden, het verzamelgebied van een rivier waarbinnen alle neerslag en
grondwater via de zijrivieren uiteindelijk in de hoofdrivier stroomt.
Waterscheiding: de grens tussen de stroomgebieden, die gevormd wordt door
gebergten of andere verhogingen in het landschap.
Stroomstelsel: gebied van de hoofdrivier met al zijn zijtakken.
gletsjerrivier: regenrivier: gemengde rivier:
- smeltwater - neerslag - smeltwater
- sneeuw (Maas) - regenwater
- ijs (Rijn)
Regiem: de watertoevoer van de Rijn varieert gedurende een jaar.
Vertragingstijd: de tijd die het water van een regenbui nodig heeft om uiteindelijk in
de Rijn te komen. →hangt af van: onderliggende gesteente, de bodem, de vegetatie.
verval: verhang:
- het hoogteverschil tussen beide - het hoogteverschil per kilometer
plaatsen
Debiet: de totale hoeveelheid water die een rivier afvoert op een bepaalde plek per
tijdseenheid (sec).
De waterafvoer verandert
Het neerslagregiem (neerslagregiem: schommelingen in de neerslag gedurende het
jaar) verandert door klimaatveranderingen:
1. Er valt meer neerslag
2. De neerslag valt onregelmatiger
Hoosbuien zorgen voor wateroverlast en een hoger debiet. Bebouwing langs rivieren
is sterk toegenomen. Neerslag komt direct in het riool, door deze verstening neemt
de vertragingstijd af en krijgen de rivieren in korte tijd een grotere debiet, waardoor er
soms sprake is van een piekafvoer.
Oorzaak: rivieren stromen tussen de dijken en zand en klei worden in de bedding en
de uiterwaarden gesedimenteerd.
Gevolg: deze komen steeds hoger te liggen en daardoor neemt het waterbergend
vermogen van de rivier af.
, Dijkverzwaring: versteviging en verhoging van de dijken.
De afname van het waterbergend vermogen buitendijks, de verstening, de
ontbossing, de verandering in het neerslagregiem en de bodemdaling hebben
gevolgen op de waterafvoer.
Het water dreigt
Twee elkaar versterkende processen, waarbij een ongelukkige samenloop van het
getij en het weer de situatie kan verergeren: het versterkt broeikaseffect en de
bodemdaling.
Oorzaak: afsmelten van de ijskappen en gletsjers
Gevolg: de zeespiegel stijgt
Oorzaak: Nederland ligt in een bekken die daalt. De mens bemaalt het land.
Gevolg: de bodem daalt
De zeespiegel stijgt door dit relatief. Bij doodtij = water extra laag, bij springtij = water
extra hoog.
Rivierwater moet naar zee, maar door de hoge waterstand kan dit niet. (trechter)
4.2 De kust
De opbouw van de Nederlandse kust
De Nederlandse kust bestaat uit 3 zones:
- De Waddenzeekust:
- gevormd door zeedijken
- wordt van de Noordzee afgeschermd door de Waddenzee en
Waddeneilanden
- de Waddenzee stroomt bij vloed vol en bij eb komt het droog te liggen
- De Noord- en Zuid-Hollandse kust:
- liggen strandwallen, met daarop een duinenrij (duinenkust)
- sommige plekken kilometers breed, sommige plekken smal of zijn er
niet
- De Zeeuwse kust:
- was oorspronkelijk een estuarium, trechtervormige monding van een
rivier in zee
- door Deltawerken is Zeeland veiliger
- duinen, primaire keringen, die direct aan zee liggen en andere
waterkeringen schermen de delta nu af van de zee
Primaire keringen: dijken of dammen die direct aan de zee liggen.
Waterkeringen: een dijk, dam of duinen die het water tegenhoudt/tegenhouden.
Zachte kust: Harde kust:
stranden, duinen, zandplaten, wadden zeedijken, boulevards en hybride
en kwelders keringen (harde zeewering met duinen)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marouaal-jarbouchi. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.67. You're not tied to anything after your purchase.