Interventies Bij Gedrags- En Opvoedingsproblemen (PABA5383)
Samenvatting
Samenvatting Handboek Forensische Orthopedagogiek, ISBN: 9789047712923 Interventies Bij Gedrags- En Opvoedingsproblemen (PABA5383)
78 keer bekeken 3 keer verkocht
Vak
Interventies Bij Gedrags- En Opvoedingsproblemen (PABA5383)
Instelling
Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
Boek
Handboek Forensische orthopedagogiek
Dit document bevat een samenvatting van een deel van het Handboek Forensische Orthopedagogiek (Hendriks, Stams, Asscher, 2021). Perfect voor bijv. het tentamen 'Interventies bij Gedrags- en Opvoedingsproblemen' van de Minor Orthopedagogiek aan de Rijksuniversiteit Groningen . De samenvatting bevat ...
Interventies Bij Gedrags- En Opvoedingsproblemen (PABA5383)
Alle documenten voor dit vak (5)
Verkoper
Volgen
haje1100
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 11 Gevolgen van vroegkinderlijk trauma
Kindermishandeling komt regelmatig voor en kan negatieve gevolgen hebben voor de psychische en
lichamelijke gezondheid op volwassen leeftijd: Adverse Childhood Experiences (ACES).
Kindermishandeling wordt lang niet altijd herkend en de gevolgen zijn aanzienlijk. Het is van groot
belang om de kennis over wat schadelijk is voor het kind te vergroten.
De precieze rol die stress bij het jonge kind speelt op latere negatieve gezondheidsuitkomsten is niet
eenvoudig vast te stellen en omvat een complex samenspel van factoren. Oorzaken van hoge stress
bij jonge kinderen zijn mishandeling, verwaarlozing en seksueel misbruik. Het voorkómen van
kindermisbruik is een taak van de gezondheidszorg. Er is aangetoond dat er sterke associaties
bestaan tussen ACES en verschillende negatieve uitkomsten later in het leven, en dat meer ACES
leiden tot negatievere uitkomsten (dosisresponsrelatie).
Er is onderzoek gedaan naar het aantal ACE’s per deelnemer. De ACE’s werden gecategoriseerd in
die groepen, met elk subcategorieën:
• Mishandeling
o Fysiek
▪ Seksueel misbruik
o Emotioneel
▪ Uitschelden, kleineren, beledigen
• Gezinsproblemen
o Moeder onderging geweld
o Middelenmisbruik
o Psychische ziekte in gezin
o Scheiding ouders
o Criminaliteit gezinslid
• Verwaarlozing
o Emotioneel
o Fysiek
Toename van het aantal ACES per deelnemer verhoogde het risico op onder andere alcoholmisbruik
en -verslaving, depressie, leveraandoeningen, hart- en vaatziekten, slechte werkprestaties, financiële
zorgen, huiselijk geweld, suïcidepogingen en slechte schoolprestaties.
De directe fysieke gevolgen van mishandeling kunnen klein (blauwe plek) en ernstig (botbreuk,
overlijden) zijn. Traumatische hersenschade heeft grote gevolgen wanneer het plaatsvindt tijden de
periode dat het brein zich volop aan het ontwikkelen is. Mishandeling leidt tot een achterblijvende
ontwikkeling van hersengebieden en connecties. Dit heeft gevolgen voor cognitief functioneren, taal
en academische vaardigheden, en is geassocieerd met psychiatrische stoornissen. Ook kan ACES bij
kinderen de hersenen in continue staat van paraatheid brengen, wat zorgt voor prikkelbaarheid,
impulsiviteit en angst. Verder kan blootstelling aan kindermishandeling van invloed zijn op het
functioneren van de genen: door stress kunnen genen meer of minder actief worden → epigenetica.
Dit speelt een belangrijke rol bij de lichamelijke en psychische ontwikkeling van kinderen, omdat het
bijvoorbeeld de afgifte van neurotransmitters en hormonen beïnvloedt. Tot slot laten verschillende
onderzoeken zien dat ACES gerelateerd zijn aan gezondheidsproblemen. Het type mishandeling is
geassocieerd met specifieke gezondheidsproblemen: verwaarlozing gaf hoger risico op diabetes en
longziekten en fysieke mishandeling op diabetes en ondervoeding en obesitas in de adolescentie. Na
kindermishandeling is verder vaker sprake van middelenmisbruik, zelfmoordpogingen en SOA’s.
Bij jonge kinderen die mishandeling meemaken, wat soms leidt tot pleegzorgplaatsing, wordt hun
gehechtheid negatief beïnvloed. Kindermishandeling heeft een negatieve invloed op het ontwikkelen
van emotie-regulerende vaardigheden. ACES vormen verder een risico van het ontwikkelen van
psychiatrische problemen op de latere leeftijd (depressie, angst, persoonlijkheidsstoornis).
,Bij meer dan de helft van de kinderen die mishandeling hebben meegemaakt worden emotionele en
gedragsmatige problemen gerapporteerd. ACES verhoogt het risico op doubleren op school spijbelen,
middelenmisbruik, delinquent gedrag, seksueel risicovol gedrag, criminaliteit en roken.
De impact van kindermishandeling reikt veel verder dan binnen het gezin. De maatschappij krijgt te
maken met directe en indirecte kosten.
De gevolgen van ACES kunnen enorm variëren per individu. Het wordt beïnvloed door de leeftijd
waarop het plaatsvond, het type mishandeling, de ernst ervan, de relatie van het kind met de dader en
de mate van veerkracht. De mate van veerkracht wordt bepaald door een mix van protectieve
factoren, waaronder individueel functioneren (erfelijkheid, gehechtheid, zelfbeeld, intelligentie,
emotieregulatie, humor, onafhankelijkheid), gezin en gemeenschap en risicofactoren.
Om de cirkel van mishandeling te doorbreken is het nodig dat kindermishandeling wordt voorkomen.
Preventieve maatregelen moeten zich richten op de bekende risicofactoren:
• Ouderfactoren
o Partnergeweld
o Psychiatrische problemen (depressie)
o Ongewenste zwangerschap
• Gezinsfactoren
o Conflicten
• Kindfactoren
o Jonge leeftijd
Bij een vermoeden van kindermishandeling dienen professionals volgens de “Wet verplichte meldcode
huiselijk geweld en kindermishandeling” te werken. Het is belangrijk dat er vervolgens op een
laagdrempelige en respectvolle manier met de ouders wordt samengewerkt.
Hoofdstuk 28 Pleegzorg
Wanneer het ondanks ambulante ondersteuning ouders niet lukt het kind de opvoedingsomgeving te
bieden die het nodig heeft, kunnen kinderen voor korte of langere tijd in een pleeggezin worden
opgevoed. Dit kan bijv. door persoonlijke problemen van ouders (scheiding, overlijden, verslaving,
fysieke/psychische problemen, verwaarlozing/mishandeling) of ernstige gedragsproblematiek van het
kind. Steeds meer kinderen worden in de pleegzorg opgevangen, waarvan ongeveer een kwart in het
vrijwillige kader. Ouders kiezen er dan zelf voor om hun kind (tijdelijk) bij een pleeggezin te laten
wonen en behouden de volledige zeggenschap over hun kinderen. Een gedeelte van deze
plaatsingen is informeel, het overige deel formeel (gemeente, gecertificeerde instantie). Bij formele
plaatsing hebben pleeggezinnen recht op een wettelijk vastgestelde pleegzorgvergoeding, wat niet het
geval is voor bij informele pleegzorgplaatsingen. De overige driekwart van de pleegzorgplaatsingen
zijn formeel geregeld, waarbij sprake is van een jeugdbeschermingsmaatregel (civielrechtelijk kader),
die uitgesproken wordt door een kinderrechter. Adoptie van pleegkinderen komt in NL nauwelijks voor.
Netwerkpleegzorg = plaatsing bij bekenden (familie, buren)
Bestandspleegzorg = formeel: gezinnen hebben zich als pleeggezin aangemeld bij een
pleegzorgaanbieder. Hier komt voorbereiding en screening aan te pas.
Verschillende varianten pleegzorg:
➢ Deeltijdpleegzorg
o Gedeeltelijke plaatsing pleeggezin, bijv. alleen ’s weekends of in de vakantie
➢ Crisisopvang
o Acuut, van de ene op de andere dag wordt een pleeggezin gezocht
o Vaak van korte duur
o Gaan vaak over in de hulpverleningsvariant
, ➢ Hulpverleningsvariant
o Verwachting: na intensieve begeleiding van ouders en/of kind verbetert de
thuissituatie dusdanig dat het kind weer thuis kan wonen
➢ Opvoedvariant
o Wanneer kind niet naar eigen gezin terug kan keren
o Langdurige vervangende opvoedsituatie
➢ Therapeutische pleegzorg
o Voor kinderen met ernstige emotionele en/of gedragsproblematiek
▪ Doel: problematiek verminderen
o 6-9 maanden bij professioneel getrainde pleegouders, die in zeer intensieve
samenwerking met een team van hulpverleners behandeling bieden aan het kind
In de praktijk duurt het vaak lang voordat het perspectief van een plaatsing duidelijk is en een definitief
besluit over het type plaatsing is genomen. Tussentijds wisselen veel pleegkinderen meerdere keren
van pleeggezin.
In NL is de afgelopen jaren sterk ingezet op plaatsing van kinderen in pleeggezinnen i.p.v. residentiële
instellingen, onder meer om continuïteit in relaties te bevorderen. De nadruk op opgroeien binnen een
‘gewone’ gezinscontext heeft voor een enorme toename van het aantal kinderen in pleeggezinnen.
Bij plaatsing in een pleeggezin komen kinderen veelal binnen met een problematische
voorgeschiedenis en hebben zij al scheiding(en) van hun biologische familie en bekende omgeving
meegemaakt. Pleegkinderen hebben vaak te maken met moeilijkheden op verschillende gebieden.
Ook is de opvoedingssituatie in een pleeggezin voor zowel pleegkinderen als pleegouders complexer
dan in de thuissituatie, doordat er meerdere partijen bij betrokken zijn. Ouders hebben in verschillende
mate zeggenschap over hun kind en daarmee invloed op de opvoeding in het pleeggezin. Wanneer er
geen zeggenschap meer is, worden ouders zover mogelijk nog betrokken bij en geïnformeerd over
hun kind.
Pleegzorgwerker = begeleiding pleegouders en contact met pleegkind, ouders,
jeugdbeschermer en instanties. Verwijsfunctie naar overige ondersteuning
(Gezins)voogd = gezinsvoogd (OTS) of voogd (gezagsbeëindigende maatregel) houdt toezicht
op de ontwikkeling van het kind en diens opvoedsituatie. E.v.t inzetten hulp / bijsturing
Kortom: de pleegzorg is een complexe opvoedsituatie.
Bij langdurige pleegzorgplaatsingen wordt vaak verwacht dat de plaatsing een positieve uitwerking zal
hebben op de ontwikkeling van het pleegkind. Echter, het blijkt dat de gedragsproblematiek en het
adaptief functioneren van pleegkinderen veelal gelijk blijft gedurende de pleegzorgplaatsing.
Pleegzorgplaatsingen leiden over het algemeen dus niet tot een afname van gedragsproblematiek.
Met name externaliserende gedragsproblematiek is een belangrijke oorzaak voor het voortijdig
afbreken van pleegzorgplaatsingen.
Andere voorspellers:
- Bestandspleegzorg
- Minder goede opvoedvaardigheden pleegouders
- Oudere leeftijd pleegkind bij plaatsing
- Plaatsing zonder broers/zussen
- Geschiedenis van mishandeling
Vroegtijdige beëindiging van pleegzorgplaatsingen komt veel voor. Dit draagt bij aan de vele
wisselingen van opvoedsituatie die kinderen vaak doormaken, waardoor er een gebrek aan
continuïteit en stabiliteit is. Ondanks dat een overplaatsing kan zorgen voor een positievere en
stabielere situatie voor het kind, is het een stressvolle gebeurtenis, waardoor overplaatsingen kunnen
leiden tot negatieve ontwikkelingsuitkomsten. Voorbeelden: vertrouwde omgeving kwijt, nieuwe
relaties aangaan, nieuwe school en buurt.
Met het oog op de complexiteit is de ‘Richtlijn Pleegzorg voor Jeugdhulp en Jeugdbescherming’
opgesteld, met als doel om betrokken professionals te stimuleren om pleegkinderen, pleegouders en
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper haje1100. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor $6.47. Je zit daarna nergens aan vast.
