Geslaagd in eerste zit
Dit is een samenvatting van het vak levenslooppsychologie. Dit bevat powerpoints, cursus en notities uit de les.
Hierin wordt de studie van de evolutie van kind tot volwassene beschreven:
1. Bouwstenen voor een levenslooppsychologie
2. Prenatale ontwikkeling
3. Babytij...
,1. Bouwstenen voor een levenslooppsychologie
1.1 Startdefinitie van de ontwikkelingspsychologie
Ontwikkelingspsychologie de studie van de evolutie van het normale functioneren of gedrag van het
individu doorheen het leven
1.2 Ontwikkelingspsychologie doorheen de tijd
Wetenschappelijke benadering is anderhalve eeuw geleden gestart (vanaf 20 ste eeuw) = een vrij
jonge discipline
Voor verwetenschappelijking veel historisch interessante evoluties
Altijd al interesse in kinderen (opvoeding, onderwijs) = levert belangrijke inzichten op
De wetenschap was te weinig gericht op de achterliggende mechanismen
1.2.1 De oudheid
Visie op individuele menselijke ontwikkeling:
Plato
o Kind dat regelmatig gewiegd werd = uitgroeien tot goede atleet
o Kind verwennen = maakt een kind prikkelbaar
o Tirannieke houding = futloze en sombere kinderen
Cicero
o Stadia in het leven (levensperiode) had een passende eigenheid
o Kindertijd = zwakheid
o Jeugd = onstuimig
Investering in de kindertijd en jeugd was zinvol voor toekomstige belang van kinderen in de
maatschappij (kinderen waren de maatschappij van morgen)
1.2.2 De middeleeuwen
Kind werd gezien als geschenk van God maar ook als een erfzonde
Geen beschermde kindertijd
Werd gezien als een miniatuurvolwassene
Extra werkkracht in het gezin = meewerken zoals een volwassene
Weinig emotionele ondersteuning
Erasmus
o Belang van een liefdevolle bejegening
o Degelijk onderwijs
o Goede band tussen leraar en kind
o Imitatie heeft een rol bij taalverwerving
o Loopt achterstand op als kind thuis de taal niet aangeleerd krijgt
1.2.3 De verlichting
Filosofische benadering:
Jean-Jacques Rousseau
o Kind van nature goed en moest zo min mogelijk van buitenaf verstoord worden
o Kind kansen geven om natuurlijke mogelijkheden te ontplooien
o Actief in eigen ontwikkeling = kennis opdoen met interactie met zijn omgeving
John Locke
o Tabula rasa = kind komt ter wereld als een onbeschreven blad dat beschreven wordt aan de
hand van ervaringen die het opdoet en van opvoeding
o Onredelijke kinderen moeten aan banden worden gelegd door ouders
Sociogenese van de kindertijd kindertijd wordt ontdekt als belangrijke aparte periode in de ontwikkeling
die een welbepaalde benadering vraagt
Er is nog geen sprake van verwetenschappelijking, het is nog niet als afzonderlijk vakgebied uit
filosofie ontstaan
,1.2.4 De moderne tijd
Charles Darwin
o Schuift biologische evolutieleer naar voren, survival of the fittest (geen scheppingsverhaal)
o Geïnteresseerd in de ontwikkeling van de mens als soort
o Deed observaties op ontwikkeling van zijn zoon (op welke leeftijd gebeurt wat)
Verschillende babybiografieën kwamen uit = niet wetenschappelijk (case studies door eigen
vaders), probeerden structuur te ontdekken in de ontwikkelingen van een kind
Ernst Haeckel
o De ontogenese is een recapitulatie van de fylogenese = ontwikkeling van een individu van
een soort is de herhaling van de ontwikkeling van een soort
Genetische psychologie psychologische groei verloopt sterk parallel aan de biologische groei,
biologische mechanismen zijn sturend voor de psychologische ontwikkeling
1.2.5 De recentere geschiedenis
Wetenschappelijke ontwikkelingspsychologie komt door:
Meer wetenschappelijke onderzoeksmethodes en toonaangevende theorieën
Alfred Binet
o Normeringsprincipe = wat is de norm om een kind intelligent te noemen
o Grondlegger van de latere intelligentietest (IQ-test)
William Stern
o Cross-sectionele onderzoeksmethode = op 1 moment groep van dezelfde leeftijd
onderzoeken of bestuderen om bepaalde patronen te ontdekken
Stanley Hall
o Vragenlijsten of enquêtes van grote groepen kinderen om zicht te krijgen op attitudes,
interesses, gedragingen …
o Was hierbij op zoek naar relaties tussen persoonlijkheidskenmerken, aanpassingsproblemen
en vroegere ervaringen
Verwetenschappelijking in 20ste eeuw:
Verschijnen van toonaangevende theorieën vanuit verschillende invalshoeken
o Psychodynamische hoek (Freud en Erikson)
o Gedragspsychologische hoek (soorten leren)
o Cognitieve hoek (Piaget)
Biologische kijk op ontwikkeling verschuift naar achtergrond
Ook aandacht voor fasen na de kindertijd en jeugd = volwassenheid en ouderdom ook in visier
De ontwikkelingspsychologie is nu een wetenschappelijk vakgebied
1.2.6 Nu en in de toekomst
Ontwikkelingspsychologie evolueert nog steeds
Veel verschillende theorieën
Samenwerking met andere disciplines (genetica, neurowetenschap, sociologie, filosofie …)
Belangrijke wetenschap
o Kennis voor opvoeding en onderwijs
o Kennis voor afwijkende ontwikkelingen
o Kennis voor preventie
1.3 Basisbegrippen en -inzichten in de psychologie
1.3.1 Beschrijven versus verklaren
Wil zich niet beperken tot beschrijven van de leeftijdsverschillen op diverse domeinen van
functioneren
Wil werkzame processen en mechanismen verklaren (uitgegroeid tot een verklarende discipline)
Komen tot een predictie van ontwikkelingsfenomenen
, 1.3.2 Nomothetische versus idiografische invalshoek
Nomothetische invalshoek observaties van grote groepen mensen voor algemene wetmatigheden over
de ontwikkeling bloot te leggen
Idiografische invalshoek richten zich op het individu om daaruit besluiten te formuleren
Ze zijn complementair en vullen elkaar aan
1.3.3 Differentiatie, integratie en organisatie
Differentiatie verfijningsproces van capaciteiten (verfijning van de motoriek = ongecontroleerd, grijpen,
pincetgreep)
Integratie Samenwerking van verschillende domeinen van functioneren (ooghandcoördinatie = visus en
motoriek)
Organisatie = processen van differentiatie en integratie leiden samen tot comlpexere vormen van
gedrag (tennis = lopen, zien en grijpen)
Gedrag kan minder differentiatie gaan vertonen (achteruitgang motoriek op oudere leeftijd)
1.3.4 Structuur versus functie
In bestuderen van ontwikkeling kan je aandacht hebben voor
o Structurele aspecten = basiselementen waaruit een systeem bestaat
o Functionele aspecten = werking van een systeem
Staan in wisselwerking en zijn belangrijk = structuur heeft invloed op functie en omgekeerd
1.3.5 Nature versus nurture
Nature aanleg, aangeboren eigenheid
Nurture omgevingsinvloeden
Verband tussen aanleg, genen en intelligentie:
Aanleg en genen spelen een grote rol op vlak van intelligentie
Omgeving speelt een minder grote rol
1.3.6 Continue versus discontinue kijk op ontwikkeling
Continu ontwikkeling loopt gestaag en geleidelijk in een continu opbouwende lijn
Nieuwe vaardigheid bouwt voor op volgende
Komen voort uit bestaande mogelijkheden
Verschillende ontwikkelingsdomeinen verlopen niet synchroon
Discontinue ontwikkeling verloopt in sprongen met soms abrupte veranderingen
Geheel nieuwe gedragsmogelijkheden
Stadia, overgangsfasen, kritische periodes
Kwantitatieve versus kwalitatieve ontwikkeling:
Kwantitatief = toename van aantal woorden op vlak van taalontwikkeling
Kwalitatief = hoe is het taalgebruik
Onomkeerbaar versus cumulatief:
Onomkeerbaar = vaste volgorde, eens de vaardigheid is verworven = voor altijd (Uitzondering
regressies)
Cumulatief = elke nieuwe levensfase bevat alle voorgaande verworvenheden en is als geheel groter
dan de delen (taalontwikkeling, stappen, emotieregulatie)
1.3.7 Ontwikkelingsdeterminanten
Ontwikkelingsdeterminanten factoren die de ontwikkeling bepalen of determineren
Nature (biologisch georiënteerde visie) = ontwikkeling is endogeen (binnenuit gestuurd
rijpingsproces)
Nurture (omgevingsgeoriënteerde visie) = ontwikkeling is exogeen (omgevingsinvloeden bepalen
ontwikkeling)
Combinatie van nature en nurture is belangrijk
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lindewarlop. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.49. You're not tied to anything after your purchase.
