Summary
Samenvatting zenuwstelsel
- Course
- Institution
Samenvatting zenuwstelsel
[Show more]
Seller
Followsannesonke
Reviews received
Content preview
10. ZenuwstelselHet zenuwstelsel kan worden omschreven als het orgaan dat prikkels uit het lichaam zelf en uit de
buitenwereld opvangt en verwerkt, en signalen uitzendt die het lichaam laten functioneren en
bewegen. Het zenuwstelsel functioneert voor een groot deel via reflexen, d.w.z. activiteiten die
plaatsvinden als reactie op prikkels zonder dat er bewustwording aan te pas komt. Het zenuwstelsel
heeft ook hogere functies, zoals coördinatie, willekeurige activiteit, geheugen en psychische
processen.
Animale zenuwstelsel (willekeurig):
Bestaat uit centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg) en perifere zenuwstelsel
(hersen- en ruggenmergzenuwen die respectievelijk uit de hersenen en het ruggenmerg
ontspringen).
o Het perifere zenuwstelsel bestaat uit twaalf paar nervi craniales (hersenzenuwen) en
31 paar nervi spinales (ruggenmergzenuwen). De hersenzenuwen ontspringen
rechtstreeks uit de hersenen en de hersenstam en verlaten de schedel door
verschillende openingen daarin. De ruggenmergzenuwen ontspringen uit het
ruggenmerg en verlaten het wervelkanaal door openingen tussen de wervelbogen.
Verzorgt het contact van de mens met de buitenwereld.
o Sensibele deel (gewaarwording): brengt zintuiglijke prikkels vanuit ogen, oren, huid,
reuk- en smaakorgaan naar de hersenen.
o Motorische deel (beweging): totstandkoming van alle bewegingen
o In de hersenen komen de sensibele gewaarwordingen tot bewustzijn en van het
bewustzijn uit kan er contact ontstaan met het motorische zenuwstelsel, zodat er
bewuste bewegingen ontstaan.
Autonoom zenuwstelsel (onwillekeurig, vegetatief):
Bestaat uit het sympathische en parasympatische zenuwstelsel.
Verzorgt de regeling van orgaanfuncties die niet direct de relatie van de mens met de
buitenwereld bepalen (dus: functies van bloedsomloop, ademhalings-, spijsverterings- en
uitscheidingsorganen en de stofwisseling). De regulatie wordt geleid door drang naar
homeostase.
1. Schedel
2. Hersenstam (truncus encephali)
3. Cerebellum (kleine hersenen)
4. Cerebrum (grote hersenen)
, Cellen van het zenuwstelsel:
Neuronen (zenuwcellen). Bevinden zich in de grijze stof van de hersenen en ruggenmerg.
Uitlopers: dendrieten (transporteren informatie van andere cellen naar het cellichaam van de
neuron) en axonen (brengen informatie vanuit het cellichaam over naar andere cellen). Elke
zenuwcel heeft verschillende, soms vele, dendrieten, maar slechts één axon.
Zenuw en tractus. Een bundel axonen vormt een zenuw wanneer ze buiten het centrale
zenuwstelsel een onderdeel zijn van het perifere zenuwstelsel; wanneer axonen binnen het
centrale zenuwstelsel in een bundel lopen, spreekt men van een tractus (zenuwbaan).
Gliacellen (steuncellen)
Cerebrum:
Bestaat uit twee symmetrische hemisferen (hersenhelften), de rechter en de linker.
In de spleet tussen beide hemisferen en in die tussen de grote en kleine hersenen bevinden
zich voortzettingen van het harde hersenvlies.
Het buitenoppervlak van het cerebrum is onregelmatig van vorm. Elke hemisfeer wordt door
een aantal fissurae (diepe sleuven in het oppervlak), in vier kwabben verdeeld: lobus
frontalis (voorhoofdskwab), lobus parietalis (zijkwab), lobus temporalis (slaapkwab), lobus
occipitalis (achterhoofdskwab).
Windingen en groeven (gyri en sulci) zorgen ervoor dat het oppervlak van het cerebrum
wordt vergroot. Hierdoor is er meer plaats voor de cellichamen van de zenuwcellen in de
dunne buitenste laag van het cerebrum, de cortex (hersenschors). De cortex bestaat uit grijze
stof (grijs komt door aanwezigheid van de zenuwcellichamen).
De witte stof is opgebouwd uit axonen, de zenuwvezels die de cellen over lange afstanden
met elkaar verbinden. Wit komt door myelinescheden of mergscheden rond de axonen.
Primaire motorische centra:
Van hieruit worden willekeurige, bewuste bewegingen van het lichaam gestuurd.
Bij ieder mens is de volgorde van de verschillende centra hetzelfde.
Hoe fijner de bewegingen van een lichaamsdeel, hoe meer cellen daarvoor nodig zijn.
De cellen worden piramidecellen genoemd. Uit iedere piramidecel ontspringt een axon.
Samen vormen ze de tractus corticospinalis (piramidebaan). Deze baan loopt door het witte
stof van het cerebrum naar de hersenstam. In het verlengde merg kruisen de piramidebanen
elkaar. De prikkels uit de rechterhersenhelft gaan zo dus naar de linkerlichaamshelft.
Extrapiramidale systeem. Banen lopen vanuit de basale kernen in de hersenstam naar het
ruggenmerg. Het reguleert de motorische activiteit die van de hersenschors en het
piramidale systeem uitgaat. Bij verstoring zien we aandoeningen als de ziekte van Parkinson,
tremoren en andere bewegingsstoornissen.
Primaire sensibele centra:
De sensibele prikkels komen via de perifere zenuwen (het ruggenmerg en de hersenstam in
de thalamus (tussenhersenen). Daar wordt de prikkel overgebracht op de uitlopers van een
volgende zenuwcel, die de prikkel uiteindelijk naar de hersenschors transporteert. Ook hier
worden de zenuwbanen die de gevoelsprikkels vervoeren gekruist (hetzij in het ruggenmerg,
hetzij in het verlengde merg).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sannesonke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62491 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now