In dit document vindt u een samenvatting en collegeaantekeningen van Politieke Filosofie zoals gegeven aan de universiteit Leiden. Deze aantekeningen komen van het studiejaar 2022/2023.
Week 1: Wat is politieke filosofie?
De filosofische studie van de politiek en de voorwaarden van politiek. Deze studie probeert vragen
uit verschillende categorien te beantwoorden:
- Inhoud politiek
- Gezag een staatsinrichting
- Voorwaarden
- Toegepaste ethiek
Hoe ligt de samenhang van deze vragen? Deze kunnen we ontdekken door antwoorden te vinden op
de volgende vragen.
i. Wat politiek is.
ii. Wat de eerste vraag van de politiek is.
iii. Hoe politieke filosofie samenhangt met de ethiek.
Week 2: Vrijheid
> vrijheid is een van onze grootste waarden.
i. Historische vraag
Hoe komt het dat we vrijheid zijn gaan waarderen op de manier dat we dat doen?
ii. Filosofische vraag
Waarom beschouwen we vrijheid als zo waardevol? En, zouden we het als zodanig moeten
beschouwen?
iii. Conceptuele vraag
Wat is vrijheid? Wat betekent het als we van iemand zeggen dat ze vrij is?
iv. Normatieve vraag
Hoe vrij zouden we moeten zijn? Hoeveel vrijheid zouden ‘wij’ moeten hebben?
De conceptuele vraag: wat is vrijheid?
Vrij zijn is niet onvrij zijn. Het tegenovergestelde van slavernij dus.
De macht over jezelf hebben.
Republicanisme is de overtuiging dat je vrij bent als je in een vrije politieke samenleving woont. Maar,
wanneer is macht arbitrair?
▸ Procedurele definitie: macht is arbitrair als die macht niet op betrouwbare wijze tegengehouden
kan worden door effectieve regels, procedures en doelen die ‘common knowledge’ zijn.
▸ Substantieve definitie: macht is arbitrair “[if it fails] to track the interests and ideas of the person
suffering the interference.” Pettit, “The Republican Ideal of Republicanism”
▸ Is dit nog republikeins? Is de notie van vrijheid niet verdwenen, en gaat het niet enkel nog
om de vraag of je een burger van een staat bent die opereert met het oog op het menselijk goede?
, ▸ Pettit accepteert tegenwoordig een procedurele definitie: Democratische interpretatie van
‘arbitrair’.
Vrijheid is zelf keuzes kunnen maken zoals een rationele actor deze zou kunnen maken.
Liberalisme heeft de conceptie van vrijheid zo dat elke inperking van onze negatieve vrijheid
gerechtvaardigd moet kunnen worden. (Hobbes en Rousseau denken dat veel restricties
gerechtvaardigd kunnen worden, maar veel liberalisten in strikte zin vinden dat deze bescheiden
moeten zijn.)
Tekst: Two concepts of liberty - Berlin
Beroemd omdat:
1) Het onderscheid tussen negatieve en positieve concepten van vrijheid,
2) De claim dat positieve vrijheid geperverteerd kan worden, en
3) De verdediging van pluralisme.
Negatieve vrijheid is het gebied waarin een persoon kan bewegen zonder bemoeienis van een ander
persoon.
Vrijheid kan ook zonder te weten/indirect worden afgenomen.
P1: Nagenoeg iedereen beschouwt vrijheid waardevol als het bezien wordt in haar negatieve
conceptie.
P2: Andere concepties van vrijheid de waarde van vrijheid uit het oog verliest.
C: Filosofisch gezien behoren we liberalen te zijn.
A. Innerlijke Citadel ▸ Je bent autonoom als niet je passies bepalen wat je doet, maar de rede dat doet.
B. Zelf-realisatie ▸ Je bent autonoom als niet dat wat contingent is bepaalt wat je doet/bent, maar als
dat wat noodzakelijk is dat doet,—kennis verlost ons van onze irrationele angsten.
Week 3: Rechtvaardigheid I
‘Welke regel, als iedereen deze zou volgen, maximaliseert welzijn?’
> Utilisme lijkt niet goed samen te gaan met ons gevoel van rechtvaardigheid (=krijgen wat je
toekomt).
1. Rechtvaardigheid is niet hetzelfde als welzijnsmaximalisatie:
‣ Rechtvaardigheid lijkt enkel te maken te hebben met de lusten en lasten zelf.
‣ Het maakt voor overwegingen van rechtvaardigheid niet uit welk effect deze lusten en
lasten hebben op je geluk.
‣ Het gaat er bij rechtvaardigheid om hoe de voordelen en lasten verdeeld worden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller joannerouwendal. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.01. You're not tied to anything after your purchase.
