Class notes
Hoorcollege aantekeningen Rechtsgeschiedenis
- Course
- Institution
Uitgebreide aantekeningen van alle hoorcolleges. Ook aantekeningen van de meeste verdiepingscolleges.
[Show more]
Seller
Followevalankveld
Content preview
InhoudsopgaveHoorcollege 1 ................................................................................................................................................... 2
Verdiepingscollege 1 ........................................................................................................................................ 3
Hoorcollege 2 ................................................................................................................................................... 5
Hoorcollege 3 ................................................................................................................................................... 7
Verdiepingscollege 2 ...................................................................................................................................... 10
Hoorcollege 4 ................................................................................................................................................. 11
Hoorcollege 5 ................................................................................................................................................. 12
Hoorcollege 6 ................................................................................................................................................. 16
Hoorcollege 7 ................................................................................................................................................. 19
Hoorcollege 8 ................................................................................................................................................. 24
Hoorcollege 9 ................................................................................................................................................. 28
Verdiepingscollege 4 ...................................................................................................................................... 32
Hoorcollege 10 ............................................................................................................................................... 32
Hoorcollege 11 ............................................................................................................................................... 37
Verdiepingscollege 5 ...................................................................................................................................... 42
Hoorcollege 12 ............................................................................................................................................... 43
Hoorcollege 13 ............................................................................................................................................... 48
Verdiepingscollege 6 ...................................................................................................................................... 51
Hoorcollege 14 ............................................................................................................................................... 52
Rechtsgeschiedenis Hoorcollege 1
Tussentoets 26 september. Tentamen 1 november
Boek hoofdstuk 8 hoeft niet, behalve 398 e.v.
,Hoorcollege 1
(05/09/2022) Hoofdstuk 1: Codificatie
Introductie vragen:
- Is een beer een hond?
- Is stilstaan rijden?
- Is een tomaat groente of fruit?
Is een beer een hond:
1989 Val Berlijnse muur --> Einde Koude Oorlog
Meer landen sloten zich aan bij het Westen
Duitsland werd 1 land.
Artikel 2:53 Loslopende honden, Algemene plaatselijke verordening Groningen
Artikel 6:1 Strafbepaling
Kwam iemand in Groningen met een beer en had de beer niet aangelijnd.
è Kon diegene een boete krijgen voor het niet aanlijnen van een beer?
Waarom heeft de gemeente deze verordening gekozen? I.v.m. gevaar.
è Beer gevaarlijker dus meer reden om op te treden.
= Interpretatie kwestie.
Andere interpretatie; biologisch gezien is een beer geen hond.
Ø Hierdoor krijg je de vraag; is een beer een hond?
De rechter heeft hier het laatste woord. > Hij gaat interpreteren
Jeremy Bentham = verbonden aan het begrip codificatie.
Codificatie = het maken van een wetboek.
Codificatie is geschreven recht, waaraan de overheid een aan haar gezag ontleende, uitsluitende
gelding toekent; deze exclusiviteit maakt de rechtsoptekening tot een volledige.
Vereisten codificatie:
1. Optekening – Schriftelijk, want dan kunnen mensen het nalezen.
2. Overheid – Het parlement samen met de regering.
3. Exclusiviteit – Optekening wordt verklaard volledig te zijn. Rechter is verplicht om alle
beslissingen op de codificatie te baseren.
Wetten zijn zeer algemeen, en vaag. Vaak het gevolg van compromissen.
Conclusie dat een wet duidelijk is, is het gevolg van interpretatie.
Voor de wetten waren er wel langzaamaan rechten ontstaan.
Voor samenwerken zijn gedragsregels nodig.
Recht:
- Deel van de sociale regels (hoe groot?)
- Ongeschreven
- Gewoonte -> gewoonterecht
- Wetgeving: op zoek naar gezaghebbende bron van rechtsregels; acceptatie?
,Publiekrecht vs. Privaatrecht
Publiekrecht:
- Overheid – Burger
- Overheid – Overheid
(Strafrecht, staatsrecht, bestuursrecht)
Privaatrecht:
- Burger – Burger
- Burger – Goed
Moderne codificaties vanaf 18e eeuw:
- Jean Jacques Rousseau; Boek van hem = Contract Social (volonté Générale)
- Voorstander volkssoevereiniteit. Macht berust bij het volk.
- Wet = uitdrukking van de algemene volkswil
Theorie:
Als je burger bent van een staat dan komt daarbij de afspraak dat je je onderwerpt aan de regels die
de staat maakt. (Regels door de algemene volkswil)
Dan krijg je de burgerlijke vrijheid. (= Vrijwillig onderwerpen aan de regels van de staat)
è Stilzwijgende overeenkomst
Als je dit wil moeten alle regels bij wet zijn vastgelegd.
è Na de Franse revolutie zijn de codificaties gekomen.
Legaliteitsbeginsel; Cesare Beccaria
- Bestraffen mag alleen als het in de wet staat dat het niet mag.
- Dus eerst wet maken, dan overtreden en dan bestraffen. (= Legaliteitsbeginsel)
è Hiervoor moet je codificatie maken van het strafrecht.
Verdiepingscollege 1
Is rijden hetzelfde als stilstaan?
è Tijdens het rijden geen gebruik van telefoon.
- Maar tijdens stilstaan wel of niet boete?
Interpreten; ook stilstaan valt onder het begrip rijden, dus boete.
Is een tomaat groente of fruit?
è Ook voorbeeld van interpretatie
Wat is doorslaggevend bij interpretatie:
- De wil van de wetgever of tekst?
Tijdsverloop: nieuwe omstandigheden, niet aan gedacht door wetgever.
è Wet is bedoeld om in toekomst te werken, ook in onvoorziene gevallen.
Wet of Wetgever laatste woord? Verschillende meningen over.
Voorbeelden:
- Radbruch:
, ‘The interpreter may understand the law better than its creators understood it; the law may
be wiser than its authors – indeed, it must be wiser than its authors.’
- Vgl. Solon: vrijwillig in ballingschap na voltooiing codificatie orginalism. (Zodat men hem
nooit meer iets kon vragen, dus het enige wat er was, was de tekst)
- Tractaat van Meppen 1824:
Geen bebouwing binnen 367 m vanaf grens; ratio: tegen smokkel
Is Zonnepark bebouwing?
VS: GW interpreteren naar de betekenis van de GW in de tijd dat het werd gemaakt.
Dus altijd terugvallen op de originele betekenis of wetten anders interpreteren onder andere
omstandigheden?
è Romeinen: nee
- Voorbeelden van romeinen in de slides
Pogingen wetgever interpretatievrijheid rechter aan banden te leggen
- Authentieke interpretatie = interpretatie die komt uit een authentieke bron. = interpretatie
door de wetgever zelf.
Ø Bezwaren: niet het einde. Wetgever geeft nieuwe tekst maar die moet ook worden
geïnterpreteerd door de rechter. Probleem als de rechter niet mag interpreteren.
Vicieuze cirkel.
Ø Wat je dan krijgt; rechter zegt ‘de wet is mij duidelijk’ dus geen interpretatieproblemen.
Anders moest je eindeloos terug naar de wetgever.
- Référé législatif = rechter verplichten om naar de wetgever te gaan om te vragen om een
authentieke interpretatie.
- Interpretatiewetten: ook geen oplossing want ook deze wetten moeten worden
geïnterpreteerd.
- Commentaarverbod:
Ø Als je juristen hun gang laat gaan kunnen ze met hun redenering alle kanten op schieten.
Dit moet voorkomen worden door een commentaar verbod.
• Keizer Justinianus
• Koning Frederik 2e de Grote van Pruisen: commentaar verbod
Rechter is een zelfstandige macht. Zonder interpretatie kan een rechter een wet nooit toepassen.
Trias Politica – Montesquieu
- Exclusiviteit = materiële volledigheid? D.w.z. alles geregeld?
è Nee
- Formele volledigheid d.w.z. enige, uitsluitende rechtsbron.
Wetgever
Staten-Generaal
Hoge Raad der Nederlanden
Waar is de lager rechter aan gebonden?
De wet alleen of ook de uitspraken van de HR?
Formele rechtsbron versus materiële rechtsbron
Lagere rechter is niet aan de uitspraak van de hogere rechter gebonden omdat we een gecodificeerd
systeem hebben.
Formeel is de enige bron.
Materieel gezien is de uitspraak van de HR wel belangrijk.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller evalankveld. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.40. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now