Summary
Samenvatting Examenstof Geschiedenis VWO
- Course
- Level
Samenvatting van alle geschiedenis examenstof vwo: Hele tijdlijn is beschreven aan de hand van alle kenmerkende aspecten en de uitleg ervan
[Show more]
Seller
Follow
pukvdbemt
Reviews received
Content preview
Geschiedenisexamen voorbereidingBevat: samenvatting/overzicht tijdvakken, openstaande vragen
Te bestuderen stof:
- kenmerkende aspecten
- tijdlijnen en tijdvakken
- gehele geschiedenis/perioden
- historische contexten
- jaartallen historische contexten
Samenvatting: overzicht perioden (aan de hand van de
kenmerkende aspecten)
1. Prehistorie (tot 3000 v. Chr./ tijd van jagers en boeren)
prehistorie eindigt wanneer de mens gaat schrijven
- belangrijkste ontwikkeling: jagers en verzamelaars worden boeren (landbouwrevolutie)
KA 1: De levenswijze van jagers-verzamelaars
- kenmerken levenswijze: nomadisch bestaan, wonen in grotten/hutten/tenten, groepen 20-
30, onderling handel drijven, geen hiërarchie
KA 2: Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen
- overstap doordat er genoeg voedsel was om langere tijd op 1 gebieden te blijven (sedentair
bestaan) er is sprake van een agrarische revolutie/ landbouwrevolutie (neolithische revolutie)
- gevolgen: snelle bevolkingsgroei, ontwikkeling veeteelt, stimulering uitvinding van nieuwe
technieken (ook voor het eerst geloven in het hiernamaals)
- nadelen: ondervoeding door eenzijdig eten/mislukte oogst, lagere levensverwachting door
zwaar lichamelijk werk en infectieziektes, (ontstaan hiërarchie)
KA 3: Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
- overstap doordat er landbouwoverschot was, mensen konden specialiseren en leven van
nijverheid/handel, om samenleving te organiseren kwamen er bestuurlijke functies (mensen
geloofden in machtige goden die alles bepaalden/ sociale verschillen worden groter)
- voor het administratief bestuur werd het schrift uitgevonden
2. Oudheid (3000 v. Chr. – 500 na Chr. / tijd van Grieken en Romeinen)
- belangrijkste ontwikkelingen: Grieks/Romeinse cultuur (tot op de dag van vandaag te
herkennen), ontstaan monotheïstische godsdiensten
KA 4: De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap
en politiek in de Griekse stadstaat
- geloof was polytheïstisch maar er werd ook veel waarde gehecht aan verstandelijke
beredeneren, zo doen geleerden onderzoek op het gebied van wiskunde, natuurkunde en
geneeskunde
- op politiek gebied werden theorieën ontwikkeld: verschillenden vormen ontstaan in het
poleis (monarchie, aristocratie, tirannie, democratie), vooral democratie belangrijk bij dit KA
(burgers denken na over positie en macht van individuele burgers en de werking van de
democratie)
KA 5: De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur
- Grieken ontwikkelde hun bouw/beeldhouwkunst tot op hoog niveau, na de verovering van
Griekenland namen de Romeinen de vormentaal over (en voegden eigen elementen toe),
, deze mengcultuur wordt klassiek genoemd (vanwege latere navolging)
- kenmerken zijn de zuilen, bogen en marmerenbeelden
KA 6: De groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-Romeinse zich in
Europa verspreidt
- De Romeinen breidden hun stadstaat uit tot een wereldrijk rondom de Middellandse Zee
(Imperium Romanum). Het was strak georganiseerd met een machtige keizer, er kwam een
welvarende landbouw stedelijke samenleving en de cultuur werd verspreid (romanisering).
- Binnen het rijk heerste lange tijd rust en vrede door pax Romana (later verdeling rijk in twee
delen)
KA 7: De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur
van Noordwest-Europa
- Bij de uitbreiding van het rijk kwam er weerstand van de strijdvaardige Germanen. Vanaf de
3e eeuw viel het westelijk deel van het Romeinse rijk uiteen. Steeds meer Germanen
stichtten binnen het rijk eigen staten (volksverhuizingen). In 476 werd de laatste West-
Romeinse keizer afgezet, het Oost-Romeinse (Byzantijnse) rijk bleef bestaan.
KA 8: De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als eerste
monotheïstische godsdiensten
- Uit het jodendom ontstond in de 1e eeuw het christendom, dat over het Romeinse rijk werd
verspreid. Eerst was de godsdienst verboden maar later werd het de staatsgodsdienst (er
werden andere godsdiensten verboden) (tegelijkertijd was er op dit moment veel onrust in
het rijk dus acceptatie om opstand tegen te houden)
- succes christendom: belofte hiernamaals sprak slaven/armen aan (het wordt beter), hulp uit
naastenliefde en goed georganiseerd
3. Middeleeuwen (500-1000 / tijd van monniken en ridders)
na uiteenvallen romeinse rijk breekt in Europa een tijd aan waarin steden en wegen
verdwijnen en de handel tot stilstand komt (praktisch geen geldverkeer en bevolkingsgroei)
- belangrijkste ontwikkelingen: machtige vosten en indrukwekkende verspreiding
godsdiensten
KA 9: De verspreiding van het christendom in geheel Europa
- Onder leiding van de paus van Rome werd het christendom in de vroege middeleeuwen
door monniken (missionarissen) verspreid in samenwerking met de politieke elite (middel om
eenheid te creëren)
- Overal werden kerken gebouwd
KA 10: Het ontstaan en de verspreiding van de islam
- In de 7e eeuw ontstond de Islam, voor de verspreiding veroverde de Arabische moslims
een groot gebied. Er ontstond een Arabisch rijk met een bloeiende cultuur
- oorzaken snellen veroveringen: zwakke tegenstanders, bevolking zwaar te voorduren onder
regime van Perzische en Byzantijnse machthebbers, Jihad, snelle paarden
KA 11: De vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarisch-urbane
cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en
horigheid
- gevolgen ondergang West-Romeinse rijk: vermindering bevolking, inzakken handel en
nijverheid, uiteenvallen landbouw stedelijke samenleving
- er ontstonden landbouwsamenlevingen waar bescherming werd gezocht bij lokale
machthebbers (hiërarchie: domein heer, vrije boer, horige, lijfeigene) . Wederzijdse
zekerheid werd gecreëerd door de horigheid en het zelfvoorzienende hofstelsel.
- Domeinen ontwikkelden zich tot autarkische leefgemeenschappen met heel weinig contact
met de buitenwereld, hofstelsel is dus een economisch systeem
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller pukvdbemt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $14.37. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now