Summary
Samenvatting rechtsmethodiek
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van alle colleges + handboek 'hoe vind ik recht'. Goede voorbereiding voor deelexamen.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
Lot1
Reviews received
Content preview
Rechtsmethodiek 2021/2022Overkoepelend thema 1: Het objectieve recht
T1: Objectieve en subjectieve recht
H1: HET OBJECTIEVE RECHT
= geheel van de rechtsregels die gelden in een bepaald land, het geldende recht ie rechtssysteem
- Objectieve recht ga je nooit volledig kennen (verandert voortdurend) ; principes wel kennen
In objectieve recht vinden we ook subjectieve recht
= op het individuele niveau
1.1 Objectieve recht: definitie uitgezet
1.1.1 Geheel aan rechtsregels
= Rechtsregels zijn grotendeels gedragsregels
a. Abstract geformuleerd: vb. koper en verkoper = abstracte begrippen
b. Algemene draagwijdte: vb. verkoper weet dat hij moet leveren, koper weet dat hij moet
betalen
c. Van toepassing op alle gelijkaardige concrete gevallen: vb. enkel tp als je goed koopt /
verkoopt
Dwingende karakter van de gedragsregels gaan verschillen
1 Imperatief - dwingende regels → mag je niet van afwijken (anders is het onwettig)
- vb. regels openbare orde (vb. strafrecht: niet door rood rijden = niet door rood rijden)
2 Suppletief - aanvullende regels → afwijkingen zijn toegestaan
- vb. zelf de prijs bepalen van goederen die je verkoopt
1.1.2 Institutionele regels
Regels zijn opgelegd, ontvangen en bekrachtigd door MIJ
⇓
a. Uit gewoonte
b. Opgelegd door bevoegde organen
Regels moeten worden opgelegd door bevoegde organen
MAAR: ook gewoonte
1.1.3 Doel
= Ordening van de MIJ
- rechtszekerheid bieden
- waarborgen van rechtvaardigheid
⇓
- Rechtvaardigheid stemt overeen met de rechtsregels
- Subjectieve gevoel van rechtvaardig stemt niet altijd gelijk met oplossing vh wetboek
1.1.4 Afdwingbaar karakter
= afdwingbaar door of krachtens het maatschappelijk gezag
- Regels worden uitgevoerd
- Sanctionering bij overtreding
!! Afdwingbaarheid, sanctionering is een kenmerk van het objectieve recht
,H2: HET SUBJECTIEVE RECHT
= De concrete aanspraak die men aan een rechtsregel uit het objectieve recht ontleent
- recht bekijken als een dynamisch geg.
Hoe gaan subjectieve rechten werken?
- Rechtsregel per rechtsregel bekijken
- Rechtsregel is ALTIJD opgebouwd vanuit bepaalde hypothese (als … dan)
Vb. art. 1382 oud BW: Elke daad van de mens, waardoor aan een ander schade wordt veroorzaakt,
verplicht degene door wiens schuld de schade is ontstaan, deze te vergoeden.
= buitencontractuele aansprakelijkheid (voor situaties waar tussen 2 partijen geen contract bestaat,
maar er ontstaat wel schade)
“Als …. dan ….” toepassing op artikel
ALS
1 Je moet een fout hebben begaan, handeling die gekenmerkt wordt door schuld (door schuldige
partij) (FOUT = alles dat in strijd is met de wet)
2 Er moet schade veroorzaakt zijn aan een andere partij (de tegenpartij)
- vb. schade: lichamelijke schade, financiële schade, morele schade
3 Oorzakelijk verband tussen de fout en schade
- Als dit er niet is: geen sprake van schadevergoeding
DAN
1 moet de schuldige partij deze schade vergoeden
2 zijn de consequenties van de gedragsnorm
↓
degene die schade lijdt heeft een aanspraak op schadevergoeding tegen degene die de
schade heeft veroorzaakt (= concrete aanspraak = subjectief recht)
degene die schade heeft veroorzaakt is gehouden tot de vergoeding van de schade (plicht)
Rechtgever probeert ons via dit burgerrechtelijk organisme aan te sporen voorzichtig te zijn
2.1 Elementen in een rechtsregel
Wie is erbij betrokken, wat gebeurt er juist en hoe wordt het juridisch opgelost
1 Rechtssubjecten: alle mensen in SAM die houder zijn ve recht / titulaires vh recht (° - +)
= iemand die rechten en plichten kan hebben en voor wie de rechtsregel gevolgen met zich
meebrengt
Twee soorten rechtssubjecten:
a. natuurlijke, fysieke personen
b. rechtspersonen: is juridische fictie
- vennootschappen: vb. computer kopen bij Mediamarkt (nt van verkoper maar v. VN)
- stichtingen: voor een goed doel
- verenigingen: vzw
- moet een van deze vormen oprichten om rechtspersoon te zijn
- ‘clubje oprichten’ is feitelijke vereniging
,2 Rechtsfeiten: feiten waaraan juridische gevolgen zijn gekoppeld
a. natuurlijke gebeurtenissen: wat gebeurt id natuur zonder onze wil om
- vb. geboorte, overstroming, …
b. feitelijke menselijke gedragingen: zonder dat er bedoeling is van juridische gevolgen te
veroorzaken
- vb. niet iemand duwen vd tramp met als idee ‘jeej schadevergoeding betalen’
c. rechtshandelingen: handeling die persoon stelt om gevolgen met zich mee te brengen
- vb. computer kopen in de winkel: verkoper krijgt geld, koper betaalt
3 Rechtsgevolgen: gevolg dat de rechtsregel aan het rechtsfeit verbindt
⇓
Gevolgen kunnen zeer verscheiden zijn:
a. ontstaan, wijzigen of uitdoven van subjectieve rechten
b. ontstaan, wijzigen of uitdoven v. rechtsplichten
c. sanctionering ve overtreding ve rechtsplicht
d. wijziging id rechtstoestand ve rechtssubject
- vb. meerderjarig worden: mag zelf alle contracten stellen
Deze structuur vd rechtsregel laat toe om tot de def. ve subjectief recht te komen:
Een subjectief recht is een juridisch (door het objectief recht) bekrachtigde bevoegdheid of aanspraak
die een rechtssubject op een bepaalde zaak of jegens een bepaalde persoon kan uitoefenen om zijn
of haar eigen doelstellingen te verwezenlijken.
?? Welke subjectieve rechten heeft iemand? Kan een rechtsregel toepassing vinden op bep.
rechtsfeiten? Wat zijn de gevolgen vd rechtsfeiten?
⇓
1 adhv formele bronnen vh objectieve recht
2 interpretaties en de toepassing vd regel achterhalen
3 interpretaties toepassen op de feiten
= juridische heuristiek en rechtsmethodiek
, T2: Overzicht vh objectieve recht
H1: Opdeling in rechtstakken en rechtsgebieden
Belgisch objectieve recht kan men indelen, ordenen in rechtstakken of rechtsdomeinen
↓
Recht onderdelen in rechtstakken en rechtsdomeinen: zorgt dat je goed met recht kan werken
Per rechtstak gelden doorgaans eigen regels en beginselen die men in andere rechtstakken niet of
niet op dezelfde wijze terugvindt.
→ structuur rechtbanken weerspiegelt eveneens opdeling id rechtstakken
→ leidde in Europa per rechtstak tot codificaties (wetboeken) en uitbouw van rechtbanken
Rechtsdogmatiek of juridische doctrine: bestudeert het recht zoals het is en het best wordt
toegepast binnen het rechtssysteem zelf
↓
vaak meerderheids- en meerderheidsstrekking: niet iedereen zit altijd op dezelfde lijn
Nuance: rechtsdogmatiek kijkt niet buiten het rechtssysteem, het zegt niets over de SAM
Rechtsdogmatiek vs de sociale wetenschappen en metajuridica
Soc. wetenschappen kijkt meer nr MIJ, politieke, natuurlijke gevolgen, recht buiten de SAM
- bestuderen het recht als een maatschappelijk, economisch, politiek enz. fenomeen
↓
Toegepast op het recht (metajuridica)
a. rechtsfilosofie
b. rechtssociologie
c. rechtseconomie (economische gevolgen ve rechtsregel): vb. miljardendeal en rood licht
- Juridische gevolgen: door rood rijden = schadevergoeding, …
- Economisch zicht recht: doorrijden = maar schadevergoeding, wel miljardendeal
d. rechtsgeschiedenis
Het Belgisch objectief recht
Publiekrecht Privaatrecht
a. grondwettelijk recht a. burgerlijk recht
b. administratief recht b. handelsrecht/ondernemingsrecht
c. strafrecht c. privaatrechtelijk procesrecht
d. strafprocesrecht d. internationaal privaatrecht
e. fiscaal recht
← arbeidsrecht →
← socialezekerheidsrecht →
← economisch recht →
← financieel recht →
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Lot1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.25. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
55628 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now