,Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen en naamrecht.................................................................................2
Hoofdstuk 2 Woonplaats en burgerlijke stand.......................................................................................8
Hoofdstuk 6 Afstamming en adoptie....................................................................................................12
Hoofdstuk 7. Gezag en kinderbeschermingsmaatregelen....................................................................18
Hoofdstuk 8. Curatele, bewind en mentorschap..................................................................................25
Hoofdstuk 3. Huwelijk en geregistreerd partnerschap.........................................................................33
Hoofdstuk 4. Gemeenschap van goederen en huwelijkse voorwaarden..............................................40
Hoofdstuk 5. Einde huwelijk en geregistreerd partnerschap................................................................45
1
,Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen en naamrecht
Het personen- en familierecht is een veel omvattend rechtsgebied. Het gaat over mensen en
over hun positie in familierechtelijk verband. Denk aan naamrecht en afstamming, huwelijk
en echtscheiding, familie- en gezinsleven of gezag over minderjarigen.
Natuurlijk persoon: mensen van vlees en bloed. Volgens de wet heeft een natuurlijk persoon
een naam en staat in bepaalde verhouding ten opzichte van familieleden. Drager van rechten
en plichten.
Rechtspersoon: bedrijven, stichtingen of verenigingen.
1.1 Juridische persoon
Een persoon is degene die drager van rechten en verplichtingen kan zijn. Het kunnen hebben
van rechten en verplichtingen wordt ook wel rechtsbevoegdheid genoemd.
Rechtsbevoegdheid wil zeggen bevoegdheden die iemand heeft op basis van de wet.
De grondwet is de hoogste nationale wet in Nederland en bevat de grondrechten van elke
persoon die zich in Nederland bevindt.
Het zijn van een persoon, ook wel de persoonlijkheid genoemd, begint bij de geboorte van
een kind. Aanvullend vereiste is dat het kind levend ter wereld komt. Art. 1:2 BW bepaalt
namelijk dat als een kind dood ter wereld komt, het wordt geacht nooit te hebben bestaan.
Sinds 2019 is het wel mogelijk de geboorte van een kind dat levenloos ter wereld komt
officieel te laten opnemen in de basisregistratie personen (BRP). Tot 2019 bestond een
doodgeboren kind formeel niet.
Twee situaties belang kind:
Art. 1:2 BW bepaalt verder dat een ongeboren kind als geboren wordt aangemerkt, als het
belang van dat kind daarom vraagt. Wanneer is daarvan sprake? In bepaalde situaties kan
een kinderbeschermingsmaatregel al nodig zijn voordat een kind is geboren. Bv omdat de
moeder zichzelf en het ongeboren kind, in gevaar brengt, door alcohol of drugsgebruik. De
rechter kan dan een ondertoezichtstelling uitspreken over het ongeboren kind. De
jeugdzorgwerker wordt aangesteld die samen met de moeder afspraken maakt, gericht op
het voorkomen of beperken van beschadiging van het ongeboren kind.
Een andere situatie waarin het belang van een ongeboren kind is om als geboren te worden
beschouwd, is bij nalatenschap. Om als erfgenaam te worden aangemerkt, moet iemand
bestaan. Met behulp van art. 1:2 BW kan een ongeboren -en dus nog niet bestaand- kind
toch erfgenaam zijn, mits het levend ter wereld komt. Het kind heeft al recht op de erfenis
voordat het geboren is.
Persoonlijkheid eindt als iemand overlijdt. Alle rechten en verplichtingen die op dat moment
nog bestaan, gaan over op de erfgenamen.
1.2 Bloed- en verwantschap
Biologische bloedverwantschap: duidt op de relatie tussen personen op basis van de
geboorte uit bepaalde ouders.
Juridische bloedverwantschap: wil zeggen het bestaan van een juridische relatie tussen
personen, vaak aangeduid als familierechtelijke betrekking. Ontstaat bv wanneer een man
een kind erkent van wie hij niet de biologische vader is (art. 1:203 BW e.v.). Als de moeder
2
, van een kind op het moment van geboorte getrouwd is met een man of vrouw die geen
biologische band heeft met het kind, dan ontstaat er juridische bloedverwantschap tussen
het kind de man/vrouw (art. 1:199 en 1:198 BW). Dit is ook het geval bij een geregistreerd
partnerschap. Bij adoptie ontstaat bloedverwantschap tussen de adoptieouder en het
geadopteerde kind (art. 1:229 BW).
Bloedverwantschap bestaat in verschillende graden (art. 1:3 lid 1 BW).
Getal der geboorten: hiermee wordt bedoeld dat elke geboorte die als het ware tussen
personen in staat. Het gaat om de afstand -aantal geboorten- tussen twee personen. BV: Esra
en haar opa, namelijk de geboorte van haar moeder en vervolgens de geboorte van Esra zelf.
Dit is een tweedegraads bloedverwantschap.
Om de graad van verwantschap tussen personen vast te stellen, moet er worden gekeken
naar de het aantal geboorten dat deze personen van elkaar scheidt.
Bloedverwantschap rechte linie betekent dat het verwantschap tussen twee personen boven
of onder elkaar staan.
Bloedverwantschap zijlinie; oom/tante, broer/zus, of neef/nicht in kwestie waarbij elke
geboorte weer geteld moet worden.
Redenen voor vaststellen bloedverwantschap:
Erfrecht. De graad van verwantschap met een overleden persoon bepaalt bv of iemand
als erfgenaam wordt aangemerkt en recht heeft op (een deel van) de erfenis.
Beletsel om met iemand te trouwen. Art. 1:41 BW bepaalt dat een huwelijk niet mag
worden gesloten tussen bloed- en aanverwanten in de eerste en tweede graad.
Wanneer een persoon met iemand trouwt, ontstaat er een juridische relatie tussen de
persoon en de bloedverwanten van de ander. Volgens 1:3 lid 2 BW wordt dit
aanverwantschap genoemd. Hetzelfde geldt voor een persoon die een geregisterd
partnerschap aangaat.
Aanverwantschap ontstaat alleen door een huwelijk of geregistreerd partnerschap, niet
door samenwoning. Wanneer iemand aanverwant is, dan leidt dit tot bepaalde
bevoegdheden in zaken die gaan over gezag en voogdij, alsook verplichtingen in
alimentatiezaken.
Aanverwantschap wordt niet opgeheven door het eindigen van een huwelijk of
geregistreerd partnerschap (art. 1:3 lid 3 BW).
1.3 Familie- en gezinsleven
In art. 8 EVRM is het recht op familie- en gezinsleven vastgelegd: ‘eenieder heeft recht op
respect voor zijn privéleven, zijn familie en gezinsleven, zijn woning en zijn correspondentie’.
Uit deze bepaling volgt dat iedereen recht heeft op respect voor zijn familie- en gezinsleven,
ook wel family life genoemd. Ongerechtvaardigde inmenging in de uitoefening van dit recht
door overheidsorganen is niet toegestaan.
Family life is ruimer dan de familierechtelijke betrekking waarvan sprake is bij het hiervoor
besproken bloedverwantschap. Bij family life gaat het om het hebben van een nauwe
persoonlijke betrekking met een ander, vaak een kind. Daarmee wordt niet alleen bedoeld
een nauwe persoonlijke band tussen ouders en kinderen, maar ook tussen kinderen en
grootouders, andere bloedverwanten of zelfs niet-bloedverwanten. Bv relatie tussen
pleegouders en pleegkind. Er is geen bloedverwantschap, maar er kan wel sprake zijn van
nauwe persoonlijke betrekking waarvan family life is ontstaan.
Samenwoning is geen vereiste voor familie- gezinsleven, maar in veel gevallen is het wel een
indicatie.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Sag98. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.98. You're not tied to anything after your purchase.