Summary
Samenvatting Psychologie en Sociologie, ISBN: 9789001738884 Psychologie En Sociologie
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting psychologie en sociologie met foto's
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: nsstensinski • 1 year ago
Seller
Followmaudbolenius
Reviews received
Content preview
Samenvatting boek psychologie & sociologie:Hoofdstuk 1:
1.1 Psychologisch perspectief
Een psycholoog bestudeert het gedrag van mensen en probeert te verklaren waarom mensen doen
zoals ze doen. Psychologische kennis stelt je in staat meer oorzaken te koppelen aan bepaald gedrag.
Het is belangrijk om je bewust te zijn van het verschil tussen feiten, vooroordelen en lekenkennis.
Psychologen richten zich op het gedrag van het individu.
Sociologen richten zich op het gedrag van groepen mensen en op de manier waarop mensen
samenleven.
Psychologen en sociologen kijken dus met verschillenden ‘brillen’ naar de werkelijkheid.
1.2 Gedrag
Bij gedrag gaat het om handelingen of activiteiten van mensen die waarneembaar zijn of die je kunt
meten. Voorbeelden zijn: koffiedrinken, met de ogen knipperen, ademhalen, weglopen etc.
Psychologen onderzoeken niet alleen gedrag, maar ook de innerlijke processen die het gedrag
beïnvloeden, zoals het denken en de processen in de hersenen. Veel gedrag is bewust en opzettelijk
van aard. Er zijn ook activiteiten die we onbewust uitvoeren, zoals het wrijven met de handen of
tikken met de voet.
1.3 Factoren die gedrag beïnvloeden
Ons gedrag wordt bepaald door erfelijke factoren en omgevingsfactoren. Opvoeding en sociale
omgeving bepalen sterk of een bepaalde aanleg ook tot uiting komt.
Lichamelijke factoren die het gedrag beïnvloeden
Bij lichamelijke factoren kun je in eerste instantie denken aan de rol van erfelijkheid. De genen
bepalen sterk het uiterlijk en het lichamelijk functioneren, maar zijn ook van invloed op persoonlijke
eigenschappen zoals muzikaliteit en intelligentie.
De sterkte van de erfelijke invloed is ook afhankelijk van de omgeving waarin iemand verkeert. Een
tweede belangrijke factor is het wel of niet goed functioneren van de hersenen en het zenuwstelsel.
Psychische factoren die het gedrag beïnvloeden
Psychische factoren kunnen ons lichamelijk functioneren beïnvloeden. Psychische factoren die het
gedrag beïnvloeden zijn bijvoorbeeld:
Vermogens en leerervaringen
Persoonlijkheidseigenschappen
Drijfveren
Attitudes (houdingen ten opzichte van jezelf, anderen en bepaalde onderwerpen)
Bij vermogens gaat het over intelligentie, ruimtelijk inzicht, muzikaal talen, technische aanleg etc.
Bij persoonlijkheidseigenschappen kun je bijvoorbeeld denken aan het verschil tussen introverte en
extraverte mensen.
Bij drijfveren kun je bijvoorbeeld denken aan honger, dorst, erkenning, de behoefte aan sociaal
contact. Een ander woord voor drijfveer is motief.
Attitudes zijn houdingen ten opzichte van jezelf, anderen en bepaalde onderwerpen. Voorbeelden: je
denkt dat je goed kunt autorijden, je denkt dat anderen vaak angstig zijn, je denkt dat het belangrijk
is te gaan stemmen bij de verkiezingen.
,Ons zelfbeeld is ook een psychische factor. De manier waarop je je jezelf ervaart van invloed is op je
denken, voelen en gedragen. Je zelfbeeld is gekoppeld aan je uiterlijk en lichamelijk functioneren
(fysieke factoren) ook de sociale omgeving is belangrijk.
Sociale factoren die gedrag beïnvloeden
Dagelijks wordt je gedrag beïnvloed door mensen. Je ouders, partner, kinderen hebben de meeste
invloed. Zij behoren tot je primaire groep, tot de meest directe leefomgeving.
Je stemt je gedrag af op de verwachtingen en het gedrag van andere mensen. Andere mensen
fungeren ook vaak als imitatiemodel. We nemen bewust en onbewust gedrag van hen over.
Onze ouders zijn krachtige imitatiemodellen. Leerkrachten op school worden vanaf de kleutertijd in
ons leven belangrijk. We imiteren ze niet allen, we identificeren, vereenzelvigen ons vaak met hen.
Het zijn identificatiemodellen.
Een bijzondere sociale situatie is de werksituatie. Vaak is het contact formeler. Je ontmoet mensen in
een bepaalde rol. Rollen zijn gekoppeld aan de positie, de plaats die je inneemt in de organisatie.
Veel mensen ontlenen hun eigen identiteit aan hun werksituatie.
Culturele en spirituele factoren die het gedrag beïnvloeden
Binnen een cultuur kunnen verschillende subculturen ontstaan. Denk in dit verband bijvoorbeeld
aan: zigeuners, Surinaamse vrouwen, jehova’s of moslims in Nederland.
Ook tussen subculturen van allochtone mensen kunnen er grote verschillen bestaan in gebruiken,
gewoonten en gedragingen.
Mensen kunnen in hun gedrag sterk beïnvloed worden door hun geloofsovertuiging. Het aanhangen
van een bepaald geloof of een levensovertuiging kan bijvoorbeeld gevolgen hebben voor je
voedingsgewoonten of je gedrag in je vrije tijd. Spirituele factoren zijn moeilijk te scheiden van
sociale en culturele factoren.
Fysische en geografische factoren die het gedrag beïnvloeden
Voorbeelden van fysische factoren die je gedrag beïnvloeden, zijn het jaargetijde en het klimaat.
(fysisch is afgeleid van fysica of natuurkunde; fysiek betekent lichamelijk).
Het klimaat beïnvloedt allerlei zaken, zoals woningbouw en kleding.
Je gedrag wordt bewust en onbewust beïnvloed door mensen en groepen (sociale beïnvloeding),
maar ook door verschillende prikkels.
1.4 Psychologische visies
De eerste wetenschappelijke psychologie ontstaat rond 1900. Wundt (1832-1920) wordt beschouwd
als de eerste experimentele psycholoog. Hij wil de mensenlijke vermogens observeren en meten en
maakt zelf allerlei instrumenten daarvoor. Wundt gaat ervan uit dat je menselijke vermogens ook
kunt herleiden tot elementen of kleine deeltjes.
Ebbinghaus (1850-1909) is geïnteresseerd in het geheugen.
James (1842-1910) hij wil graag weten hoe iets werkt. James is van mening dat de psychologie moet
verklaren hoe mensen zich (wel of juist niet) aanpassen aan de omgeving. Zijn ‘functionalisme’ leidt
tot het observeren van gedrag, ook van het gedrag van dieren, en van afwijkend gedrag bij mensen.
, 1.4.1 De eerste stroming: de psychoanalyse
Rond 1900 publiceert Freud zijn belangrijke boek ‘Die Traumdeutung’ over het interpreteren van
dromen.
De Oostenrijkse arts Sigmund Freud (1856-1939) is de grondlegger van de eerste belangrijke
stroming in de psychologie: de psychoanalyse.
Freud gaat ervan uit dat onbewuste krachten een sterke invloed hebben. Om met andere mensen te
kunnen samenleven moeten mensen leren hun onbewuste lusten en impulsen te kanaliseren en
sublimeren. Bij sublimeren worden seksuele en agressieve lusten omgezet in sociaal geaccepteerd
gedrag, bijvoorbeeld hout hakken.
1.4.2 De tweede stroming: het behaviorisme
De Amerikaan John B. Watson (1878-1958) is de grondlegger van het behaviorisme. Watson vindt dat
de psycholoog waarneembaar gedrag (behavior) moet bestuderen omdat dat de enige objectieve
manier is om nuttige kennis over mensen te verkrijgen.
Behavioristen richten zich niet op innerlijke processen. Die vergelijken ze met een ‘black box’. Zij zijn
van mening dat omgevingsfactoren veel meer bepalend zijn voor gedrag dan erfelijke factoren.
Watson is ervan overtuigd dat hij elk gezond kind kan opleiden tot een specialist, ongeacht zijn
talent, ras of ouders.
Andere belangrijke vertegenwoordigers van het behaviorisme zijn de Rus Pavlov (1849-1936)
En de Amerikaan Burrhus Skinner (1904-1990).
1.4.3 De derde stroming: de humanistische psychologie
De humanistische psychologie ontstond in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Deze stroming is een
reactie op de vorige twee genoemde stromingen.
Abraham Maslow (1908-1987) was aanvankelijk een behaviorist en deed veel onderzoek met dieren.
Carl Rogers (1902-1987), een tweede belangrijke grondlegger van deze stroming, neemt stelling
tegen de natuurwetenschappelijke benadering die de mens als een soort object beschouwen dat je
kunt ontleden en manipuleren. Rogers ontwikkelde een gesprekstherapie, die te beschouwen is als
een alternatief voor het directieve, medische model. De therapeut zit niet achter de cliënt op de sofa
zoals Freud deed, maar zit tegenover hem of haar. Rogers heeft ook belangrijke inzichten voor
onderwijs en training ontwikkeld.
Humanistische psychologen zijn het niet eens met de psychoanalytisch uitgangspunt dat de mens
geregeerd zou worden door instincten en driften. Humanistische psychologen hebben een positieve
kijk op de aard van mensen.
1.4.4 De vierde stroming: de cognitieve psychologie
De cognitieve psycholoog vindt dat het behaviorisme geen verklaring biedt voor het denken, het
leren van taal en het nemen van besluiten. Cognitief psychologen richten zich wel op de binnenkant
van de black box, op de innerlijke processen. Cognitie heeft te maken met het denken en weten.
De cognitieve psycholoog komt op in de jaren vijftig van de vorige eeuw, gelijktijdig met de opkomst
van de kunstmatige intelligentie. De term cognitieve psycholoog is van Ulrich Neisser (1967).
Cognitieve gedragstherapie is het belangrijkst op dit moment. Het wordt veel toegepast bij
psychische problemen. De grondleggers zijn Aaron Beck en Albert Ellis (1913-2007)
Binnen de ontwikkelingspsychologie en leerpsychologie is de invloed van de Fransman Piaget en de
Rus Vygotsky belangrijk geweest.
Jean Piaget (1896-1980) heeft jarenlang de cognitieve ontwikkeling van kinderen bestudeerd en een
ontwikkelingsmodel met fasen opgesteld. Lev Vygotsky (1986-1934) is bekend om zijn zone van de
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maudbolenius. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.07. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78252 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now