Criminologie samenvatting. Hoofstukken 1 tot en met 6 en 8.
Hoofdstuk 1: inleiding.
Criminologie: de wetenschap die criminaliteit vanuit verschillende invalshoeken benadert.
Daarbij wordt gebruik gemaakt van kennis uit verschillende disciplines, zoals
psychiatrie, geneeskunde, sociologie, psychologie, rechtswetenschappen,
antropologie en politicologie.
Criminaliseren: Nieuwe feiten binnen de werking van het strafrecht brengen. (Vb.:
verkrachting binnen het huwelijk).
Decriminaliseren: Delicten die eerder strafbaar waren, maar uit het Wetboek van Strafrecht (Sr)
zijn geschrapt. (vb.: Overspel).
Deviant: Afwijkend gedrag.
Beschrijvende de tak van criminologie die erop is gericht criminaliteit in al haar facetten
criminologie: beeld brengen. Denk aan: aard en de omgang van criminaliteit, de
ontwikkelingen daarin, kenmerken van plegers en slachtoffer.
Dark number: misdrijven die niet worden opgespoord of waarvan geen aangifte wordt
gedaan.
Historisch overzicht:
- Griekse filosoof Plato (427-347 v.C.):
o Betoogt dat in elke staat waar armoede heerst en men bedelaars in het straatbeeld
ziet, automatisch ook sprake is van dieven, zakkenrollers, kerkrovers etc.
o Ziet hebzucht en begeerte, veroorzaakt door het belang dat door de samenleving aan
rijkdom wordt gehecht, als belangrijke oorzaak voor misdaad.
o Of iemand daadwerkelijk dergelijke misdaden begaat, is volgens Plato afhankelijk van
de vraag of het ‘goede’ of ‘slechte’ deel van zijn persoonlijkheid de overhand heeft.
o Deterministische verklaring (=niet willekeuring, heeft een oorzaak).
o De twee elementen van de persoonlijkheid is te beheersen afhankelijk van
opvoeding en omgeving.
o Moralistische benadering van criminaliteit.
- Aristoteles (leerling van Plato) (384-322 v.C.).
o De eerste die systematisch waarnemingen verrichtte op het gebied van (straf)recht.
- Engelse humanistische jurist Thomas More (1478-1535).
o Voorloper van de kritische criminologie.
o Betoogt dat alleen zware straffen de misdaad niet zullen inperken men moet
opzoek naar oorzaken van criminaliteit en die wegnemen.
o Verhouding straf en misdaad klopt niet (bijvoorbeeld doodstraf voor stelen)
mensen plegen daardoor eerdere zwaardere misdrijven omdat straf gelijk is.
o Voorstander voor werkstraf.
,De Klassieke school:
- Ontstond als politieke protestbeweging tegen de wantoestanden van het ancien régime
(Frankrijk) en bestaande politieke structuren.
- Misdadigers handelen vanuit rationele behoeften.
- Een van de belangrijkste filosofen Montesquieu (1689-1755).
o Stelde dat de staat de vrijheid van zijn onderdanen moet kunnen garanderen door
heldere wetten waardoor er niet te veel macht in handen van een persoon
terechtkomt.
o Richtte zich op een grondwet die de heersende macht beperkingen oplegde en
controlemechanismen voor die macht invoerde de grondwet zou ieders vrijheid
waarborgen als niemand die hem gegeven macht kan misbruiken.
Leidde tot zijn ‘trias politica’ (=scheiding der machten).
o Wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht moeten in handen zijn van
verschillende personen en mogen slechts binnen het hun voorgeschreven terrein
functioneren.
o Ook over misdaad en straf ontwikkelde Montesquieu de nodige gedachten:
Betoogde dat strenge straffen niet stroken met belangrijke principe van
‘vrijheid’ uit de Franse Revolutie, en dat wrede straffen daarnaast geen effect
hebben omdat men eraan gewend raakt.
Straffen moesten in verhouding staan tot gepleegde misdrijven (gebeurt ook
in NL).
Legde verbanden tussen misdaad en externe factoren, die volgens hem hun
weerslag moesten hebben op het recht en de rechtsinstituten.
Legde verband tussen klimatologische factoren en het recht. (In
warme landen, waar het klimaat luiheid in de hand zou werken, de
wetten zodanig moesten zijn ingericht dat ze tot arbeid prikkelden.
- Tweede grote denker uit de klassieke school was Rousseau (1712-1778).
o Zag eigendom als oorzaak van rivaliteit en de tegenstelling tussen rijkdom en
armoede.
o Hij toonde zich een tegenstander van de vooruitgang, die hij als oorzaak van
problemen in de maatschappij zag.
o Hij ontwikkelde de leer dat geen enkel gezag wettig kan zijn indien het niet is
ingesteld of wordt uitgeoefend door hen die eraan zijn onderworpen.
o Niet meer een contract tussen individuen en de persoon die als soeverein over hen
zal heersen (een koning), maar een verdrag van vrije individuen onderling die
besluiten een gemeenschap te vormen.
o Rousseau keerde zich ook tegen de wrede behandeling van misdadigers in zijn tijd.
- De belangrijkste figuur uit de klassieke school is Beccaria (1738-1794).
o In zijn boek schreef hij al zijn bezwaren tegen het bestaande strafrecht en de
gangbare straffen uiteen.
, Zijn ideeën voor die tijd radicaal in verband met de rationele standpunten
die erin werden verkondigd zette de katholieke kerk het werk op de lijst van
de verboden boeken.
o Nam krachtig stelling tegen willekeurige gebruik van strafrecht vooral gangbare
praktijken van marteling en doodstraf.
o Uitgangspunten Beccaria’s ideeën m.b.t. rechtvaardig en effectief strafrechtelijk
samen:
Individu moet zo min mogelijk worden gehinderd door het recht.
Rechten van aangeklaagde moet worden beschermd door de wet.
Ernst van misdrijf bepaald door schade die een ander is aangedaan.
Wetgevende macht moet misdaden definiëren en van tevoren bepalen
welke straf op welk misdrijf wordt gesteld (=legaliteitsbeginsel).
Straffen en misdrijf in juiste verhouding (=proportionaliteitsbeginsel).
Straffen onrechtvaardig wanneer zwaarden dan noodzakelijk om afschrikking
te bewerkstellingen.
Excessieve straffen zijn inefficiënt falen in afschrikwekkende werking en
leiden tot toenamen van misdaad.
Straffen moeten snel en voorspelbaar worden uitgevoerd verband tussen
gepleegde feit en straf duidelijk en onontkoombaar is.
Opleggen van straf aan veroordeelde moet vrij zijn van corruptie en
vooroordeel.
- Bentham (1748-1832):
o Introductie Code Pénal maakte eind aan ancien régime.
o Kern gedachtegoed was pleasire-pain-principe (idee dat menselijk gedrag in
algemeen wordt gedreven door behalen van zo veel mogelijk voordeel en vermijden
nadeel).
o Mensen overtreden de wet voor het verkrijgen van geld, seks, spanning of iets wat
van waarde wordt geacht.
o Neemt aan dat de (aspirant)crimineel een rationele afwegen maakt tussen het
mogelijke voordeel en mogelijke nadeel (straf).
o Voorstanden van vrijheidsstraffen en ontwierp soort gevangenis, panopticon.
Een ronde gevangenis, waarbij 1 bewaker alle gevangenen kon observeren
vanuit centrale toren.
Zinvolle dagbesteding.
Zouden bij centrum van steden moeten gebouwd worden zichtbare
waarschuwing.
Klassieke school: stelde dat misdadigers vanuit rationele motieven zouden handelen.
Italiaanse school of stelde dat criminaliteit was aangeboren en bediende zich van de
bio-antropologische natuurwetenschappelijke methode om haar gelijk te bewijzen.
school: hierbij was geen plaats voor emoties of morele argumenten, alles moest
objectief kunnen worden vastgesteld.
Frenologie: de leer dat de vorm en afmeting van de schedel een graadmeter en
voorspeller van menselijk gedrag zouden zijn.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mariawolters. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.