Summary
Samenvatting Thema 5 regeling
- Course
- Level
Samenvatting van 6 pagina's voor het vak Biologie aan de HAVO (Thema 5 regeling)
[Show more]
Seller
Followirisvanslooten1
Content preview
Thema 5 regelingBasisstof 1 regeling en homeostase
Normwaarde= factoren die je lichaam constant moet handhaven
(lichaamstemperatuur, glucoseconcentratie)
Homeostase= het in stand houden van een dynamisch evenwicht (gemiddelde) in
het inwendige milieu van organismen, bv. lichaamstemperatuur, zuurgraad van het
bloed, suikergehalte, enz.
- Hier zijn regelkringen van belang, deze bestaan uit een sensor, een
controlecentrum en een effector en staan met elkaar in verbinding door
middel van hormoonstelsel en zenuwstelsel. Een regelkring is een systeem
dat de waarde van een factor rond een normwaarde handhaaft.
Bij een negatieve terugkoppeling heeft het resultaat een remmende invloed op het proces
Bij een positieve terugkoppeling versterkt een toename van het resultaat het proces
Inwendige milieu = niet indirect in contact met de omgeving. Minimaal één cellaag tussen uitwendige
milieu en inwendige milieu.
Uitwendige milieu= cellen in direct contact met de omgeving.
Basisstof 2 hormonale regulatie
Bij homeostase in meercellige organismen vindt communicatie tussen cellen plaats met
signaalmoleculen, zoals hormonen en neurotransmitters
2 typen klieren:
- Endocriene klieren
Geven hun product af aan het bloed
Geen afvoerbuis
Heeft ALTIJD een doelwitorgaan (hypofyse geeft hormonen aan bloed
schildklier)
Groepje kliercellen omringd door haarvaten
Vb. hormoonklieren die hormonen afgeven secretie
- Exocriene klieren
Geven hun product af aan een holte in het lichaam of naar buiten
Hebben een afvoerbuis excretie of uitscheiding
Vb. speekselklieren en zweetklieren
Hormonen regelen de werking van doelwitorganen waarvan de cellen receptoren bezitten
waaraan het hormoon kan binden. De binding kan in deze cellen een reactie in gang zetten of
een reactie stoppen.
Een hormoon kan processen in meerdere doelwitorganen regelen. De mate van reactie van
doelwit organen wordt onder andere bepaald door de hormoonspiegel
(hormoonconcentratie) van een hormoon en het aantal receptoren op de celmembranen van de
cellen.
Hormonen reguleren vooral geleidelijke processen, zoals groei en voorplanting.
De hypothalamus (controlecentrum) reguleert de uitscheiding van hormonen
door hypofyse. Via de hypothalamus en de hypofyse zijn het zenuwstelsel en het
hormoonstelsel met elkaar verbonden.
, Doelwitcellen zijn cellen die gevoelig zijn voor een bepaald hormoon. Het hormoon bindt aan
receptoren op de doelwit cel. De binding van hormonen veroorzaakt een bepaalde reactie. De
hormoonconcentratie is mede bepalend voor de mate waarin er een reactie plaatsvind.
De hypofyse produceert o.a. hormonen die de werking van andere hormoonklieren beïnvloeden, het
is een hormoonklier
Hypofyseachterkwab geeft ADH en oxytocine af:
- Oxytocine stimuleert het ontstaan van weeën aan het einde van de
zwangerschap en tijdens de geboorte. Na de geboorte zorgt het voor melksecretie
- Antidiuretisch hormoon (ADH) regelt de resorptie van water in de nieren bij de
vorming van urine. Hierdoor kan de hoeveelheid water worden geregeld die de
nieren via de urine uitscheiden.
Regelkring van
ADH
Hypofysevoorkwab produceert:
- Groeihormoon (GH) regelt de groei en ontwikkeling van de beenderen
- TSH stimuleert de secretie van thyroxine en stimuleert de vorming van schilklierweefsel
- FSH en LH reguleren processen in de eierstokken (ovaria) en teelballen (testes)
De schildklier produceert thyroxine (of schildklierhormoon):
- Thyroxine beïnvloedt de stofwisseling (vooral door de verbranding van glucose
te stimuleren), groei en ontwikkeling van het beenderstelsel en de
ontwikkeling van het centrale zenuwstelsel.
- TSH stimuleert de opname van jodium door de schildkliercellen en de
productie van thyroxine
- Thyroxine remt de productie en secretie van TSH (negatieve terugkoppeling) Hiernaast
staat regelkring van de thyroxineproductie
Eilandjes van Langerhans in de alvleesklier produceren de hormonen insuline en glucagon:
- Deze hormonen zorgen ervoor dat de glucoseconcentratie (bloedsuikerspiegel) van het bloed
min of meer constant blijft
- Insuline verlaagt de glucoseconcentratie in het bloed doordat het de opname van glucose in
lichaamscellen stimuleert en ervoor zorgt dat in de cellen van lever en spieren glucose wordt
omgezet in glycogeen
- Als de glucoseconcentratie in je bloed beneden de normwaarde
van 5,0 mmol/L is, dan produceren de cellen in de eilandjes van
Langerhans glucagon. Dit stimuleert in de lever en in de spieren
de omzetting van glycogeen in glucose. Glucose wordt afgegeven
aan het bloed.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller irisvanslooten1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.15. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now