Summary
GGz minor samenvatting - gedwongen kader
- Course
- Institution
- Book
GGZ minor samenvatting periode 2 - gedwongen kader
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
amytrippert1
Content preview
Gedwongen kaderMinor GGZ-Agoog - Avans Hogeschool 2021
Inhoudsopgave
1. Straf en Rehabilitatie
2. TBS kliniek
3. Wettelijke kaders
4. Persoonlijkheidsstoornissen
5. Mentaliseren
6. Wilsbekwaamheid en toerekeningsvatbaarheid
7. Criminologie en psychiatrie
8. Dramatherapie
Straf en Rehabilitatie
Straffen om te vergelden
- Het doel van straf is verminderen van recidive, samenleving beschermen en wraak.
- Recidive; houdt in dat een persoon in herhaling valt bij het plegen van een strafbaar feit
- Rehabilitatie; verwijst naar een proces waarbij iemand met een bepaalde (psychische) aandoening of kwaal
langzaamaan hersteld. Rehabilitatie bevat alle hulp die men krijgt van anderen om te herstellen. Het doel van
rehabilitatie is het ondersteunen van een persoon in zijn of haar eigen herstelproces.
- Straffen om te vergelden. Vermindering recidive, bescherming en wraak. Just deserts, meer opsluiting
dan vergelding.
Straffen om te veranderen
- Straffen om te veranderen. Dit is onacceptabel voor filosofen. Autonomie en recht op straf.
Straffen omdat we niet anders kunnen (foucault)
- Straffen reflecteert dominante krachten in de samenleving (het vermogen om te dreigen, te vergelden,
onderdrukken, vernietigen en te veranderen).
- Voorbeeld: als iemand zich in het verkeer misdraagt, ga je dat laten merken door bijvoorbeeld met je
handen te zwaaien dat die normaal moet doen.
- Zijn wij wel humaner zijn gaan straffen? Nee, we zijn vooral subtieler gaan straffen.
- Historische, socio-economisch en psychodynamische kijken
- Een verhulde bedoeling (rationeel, sinds de verlichting bezig)
- Geen ‘hedonistische calculus’ maar een ‘panoptische aanpak’
- Foucault heeft een ‘anti fundament standpunt’ over straf. Er is helemaal geen grondslag om te straffen.
- Foucault zoals Nietzsche (straffen zit ons in het bloed)
- Kritiek op Foucault: te weinig aandacht voor de grondslagen van straffen
Filosofen denken anders
Zij vinden dat verandering niet het doel mag zijn van een straf. Ook vinden ze het niet praktisch
- Veranderen mag niet het doel zijn van straf
- Is niet praktisch, je kan iemand niet dwingen te veranderen
- Is moraal niet juist (autonomie van de pleger en recht op straf)
1
, - Rechtvaardige straf en fairness (erkenning van schuld door de pleger)
- Conclusie: straf is vergeldend straffen (rehabilitatie?)
Ontwikkeling sinds eind vorige eeuw
- Straffen om te vergelden. Vermindering recidive. Bescherming en wraak. Just desert. Meer opsluiting
dan vergelding.
- Straffen om te veranderen. Dit is onacceptabel voor filosofen. Autonomie en recht op straf. Straffen
omdat we niet anders kunnen. Zit in het bloed. Niet meer humaan wel meer subtiel straffen.
- Panoptische aanpak. We kunnen ook zonder straffen.
Theorie van staf
- Straf is door mensen ingesteld (politiek), het is geen natuurlijk feit.
- De praktijk van het straffen is noch conceptueel, nog empirisch noodzakelijk voor een samenleving.
- Straffen betekent kosten maken voor iedereen die de straffen uitvoert (zelf al zijn er voordelen aan
straffen verbonden). Het kost geld!
- Omdat het opleggen van straf de gestrafte persoon iets ontneemt, biedt dit ongekende mogelijkheden
voor het misbruik van macht! Machtsmisbruik bij het straffen.
De (liberale) theorie van straf.
- Een geautoriseerde oplegging van het afnemen van vrijheid of privacy of andere zaken waar de
persoon een recht op kan doen gelden, óf het opleggen van een last omdat iemand schuldig
is bevonden aan een criminele overtreding waarbij onschuldigen schade hebben ondervonden.
- Punishment under law is the authorized imposition of deprivations – of freedom or privacy or other goods to
which the person otherwise has a right, or the imposition of special burdens – because the person has been
found guilty of some criminal violation, typically (though not invariably) involving harm to the
innocent.
- Denk ook aan Thomas Hobbes (1588-1679): ‘imposing pain rather than deprevations’. (liever pijn
geven!)
Doel
- Wat is het doel van straf? Doel vaststellen
- Het doel wordt met de uitgevoerde straf bereikt.
- Het doel kan alleen met (de) straf worden bereikt.
- Het bereiken van het doel door een person iets te ontnemen, moet worden gerechtvaardigd.
De rechtvaardiging van straf
- Het concept van straf moet los staan van het rechtvaardigen van straf (een waardevrije definitie). Dat
wat als straf geldt is automatisch gerechtvaardigd?
- Het rechtvaardigen van de praktijk van straffen (het instituut straf) moet los staan van elke
strafhandeling. Misschien wordt een straf nooit opgelegd?
- Het rechtvaardigen van een strafhandeling wordt gedaan met een beroep op normen. Nullum crimen
sine lege en nulla poena sine lege.
- Het rechtvaardigen van de praktijk van straffen vraagt meer dan normen alleen: sociale doelen,
waarden, etc.
Liberale rechtvaardiging van straf.
- De straf moet niet alleen een wettelijke dreiging inhouden, deze moet ook geloofwaardig (gezien als
substantieel onplezierig en effectief opgelegd) zijn.
- De straf mag niet zo zwaar zijn dat deze inhumaan wordt (“cruel and unusual”).
Je mag de rechten van beschuldigde en veroordeelde plegers niet schenden. De zwaarte van de
straf moet in overeenstemming zijn met de ernst van de misdaad of overtreding.
2
, - Het principe van het minimalisme (als twee straffen hetzelfde effect hebben – vergelding & preventie –
dan kiest men de lichtste straf).
- Rechtvaardiging van het straffen door te refereren aan
óf forward-looking
- (consequentialistisch = straffen om het algemeen welzijn te bevorderen door het reduceren van
misdaad). In de toekomst wordt het beter.
óf backward-looking
- (deontologisch = straf is intrinsiek goed of hoort bij het streven naar rechtvaardigheid) Ik ga er
vanuit dat er een rechtvaardigheid is en sommige dingen gewoon bestraft moet worden. Je hebt het
gewoon verdiend.
óf alle twee.
Samenvattend, de theorie van straf
• Er zijn drie manieren om straffen te rechtvaardigen:
1. Consequentialisme → Kijken naar de gevolgen en effecten van de straf.
2. Deontologie → Deon = plicht. Logos = rede. Iets wat slecht is, is altijd slecht, ook al is de uitkomst goed.
3. Liberaal. → (Een mix van consequentialisme en deontologie.)
Foucault over straf
• Zowel straf als rehabilitatie kunnen hiermee worden verklaard.
- Nieuwe vormen van straf doen hun intrede (met de Verlichting) en worden het model voor de controle
van de gehele samenleving (fabrieken, ziekenhuizen en scholen) worden gemodelleerd aan de hand
van de moderne gevangenis.
- Jeremy Bentham (1748-1832) ontwierp het panopticum.
‘Nature has placed mankind under the governance of two sovereign masters, pain and pleasure. It is for
them alone to point out what we ought to do as well as to determine what we shall do. On the one hand, the
standard of right and wrong, on the other the chain of causes and effects, are fastened to their throne.’
Drie bewijzen voor disciplinering.
1. Historisch onderzoek (Geschiedenis van de waanzin).
Het opleggen van arbeid als normale activiteit, dus het onderscheid is of men wel of niet in staat is om
te werken.
2. Het feitelijk vertoog (archiefstukken, boeken of redevoeringen) of de vele vertogen vormen slechts een
losse verzameling, verbindingen zijn contigent (toevallig).
Dus verzet Foucault zich tegen eenheidsvertogen of totaaltheorieën.
3
, 3. Het vertoog is materieel en niet ideëel (de gedachte dat de structuur van de menselijke geest aan de
ordening van de vertogen en de samenleving ten grondslag ligt).
- Moderne samenleving wordt gevormd door een strijd waarin het normale wordt gevestigd door steeds
opnieuw het abnormale uit te sluiten.
- Disciplinering = het verband tussen macht, het weten en ‘het vertogen’ (het ‘discours’, de gesproken
en/of geschreven teksten).
- Disciplinering komt tot stand doordat er een specifieke subjectiviteit van de moderne mens wordt
voortgebracht.
Over vertogen.
- Moderne vertogen zijn verbonden met allerlei procedures (van macht).
- Niet iedereen mag alles zo maar zeggen (taboes & kwalificaties).
- Regels ten aanzien van vorm en inhoud van het vertoog zelf.
- Vertogen zijn gekoppeld aan bepaalde praktijken en groepen (patiënt, ziekenhuis, medisch tuchtrecht
en medische wetenschap).
Foucaults denken is een anti-subjectfilosofie.
- De mens is geen subject in oorspronkelijke zin, maar door onderwerping tot subject gemaakt:
assujettissement. De mens wordt gemaakt, door zich te onderwerpen (student en de regels in de klas).
- De mens kan alleen handelen in zoverre hij zich heeft onderworpen.
- Er is dus een verband tussen vertogen en macht!
- Weten dient de macht, disciplines produceren ‘waarheidsvertogen’.
- De psychiatrie bijvoorbeeld deelt mensen in categorieën in en kent daarmee diverse identiteiten toe:
psychotisch, hysterisch, borderline, etc. (‘making up people’).
- Een hulpverlener oefent macht uit over de patiënt, niet zozeer doordat hij over kennis beschikt, maar
in de wijze waarop hij op dat moment naar kennis streeft door middel van het ‘hulpverlenend
onderzoek’ dat hij uitvoert.
- Taal (het discours) is een objectief materieel gegeven en het is bepalend voor de ordening van de
maatschappij: het vertoog waarin wetenschappelijke kennis wordt vertolkt is voertuig van de
disciplinaire macht.
- Hier tegenover staat Habermas: taal is intersubjectief, zoekt naar een machtsvrij ‘Diskurs’ (discussie).
- Een ‘microfysica van de macht’ of ‘een politieke technologie van het lichaam’: dus een macht die het
lichaam bezet.
- Het streven is de volledige zichtbaarheid van het lichaam (terwijl de bewegingen van de arbeiders in de
fabrieken door machines worden afgedwongen).
- In het strafrecht sinds de negentiende eeuw is een verschuiving van gerichtheid op misdaden naar
gerichtheid op het misdadig individu (zijn psyche & psychiatrische rapporten & classificatie).
- De macht van de norm: individueel gedrag gerelateerd aan dat van anderen volgens een regel die
een minimum, gemiddelde of optimum vastlegt (dus onderscheid tussen normaal en abnormaal) →
individualisering en onder toezicht plaatsen.
- ‘Positieve’ machtsidee: macht ontstaat niet door het tegengaan van gedrag maar door het
voortbrengen van gedrag.
Maar?
- Wat te doen nu het subject door het ijs van de disciplinering is bevroren en dus geen kant meer op
kan?
- Waar zijn vrijheid en ethiek gebleven?
Het antwoord van Foucault.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller amytrippert1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.81. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
84669 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now