Een beknopt boekverslag van het boek Hersenschimmen van J. Bernlef. Hierin een samenvatting en antwoorden op nuttige vragen voor het mondelinge nederlands.
Boekverslag Hersenschimmen
1. Schrijver: J. Bernlef
Titel: Hersenschimmen
Plaats van uitgave: Amsterdam
Jaar van eerste uitgave: 1984
Jaar van gelezen uitgave: 1990
Motto: A touching dream to which we all are lulled but wake from separately.
Vertaald: Een mooie droom waar iedereen wordt ingewiegd en elk apart wakker wordt.
2. J. Bernlef is het pseudoniem van Hendrik Jan Marsman, die in 1937 in het Noordhollandse
Sint-Pancras werd geboren. Na de lagere school in Amsterdam verhuist hij in 1949 met zijn
ouders naar Haarlem. Daar doorloopt hij de eerste jaren van de hbs, die hij voltooit in
Amsterdam, waar de familie Marsman in 1954 is teruggekeerd. In deze jaren ontstaat zijn
liefde voor jazz, die Bernlef zijn hele leven trouw blijft. Zijn leraar Nederlands Rob
Nieuwenhuys en het vriendenclubje met onder anderen Gerard Stichter en Gerard Bron
zetten hem op het spoor van de literatuur. Met de laatste twee richtte hij in 1958 het
‘tijdschrift voor tekenen’ barbarber op, waarvan hij tot 1971, toen het werd opgeheven,
redacteur bleef. Barbarber was een reactie op de zware, ietwat ondoorgrondelijke poëzie
van de Vijftigers, en kantte zich tegen elke vorm van ‘kunst met een grote k’. In Barbarber
werden ook kant en klare ‘gevonden’ teksten afgedrukt. Geïsoleerd van hun context gingen
gewone, alledaagse dingen als het ware een eigen leven leiden en werden tot kunst. Tussen
1958 en 1960 reist Bernlef heen en weer tussen Nederland en Zweden, waar hij als ober en
bordenwasser de kost verdient en tussendoor verhalen schrijft. In 1959 krijgt hij voor de
gedichtenbundel Kokkels en de eerste tien verhalen uit Stenen spoelen de Reina Prinsen
Geerligsprijs toegekend. Het volgende jaar trouwt hij met Eva Hoornik, dochter van de
dichter Ed Hoornik, en gaat hij bij een importeur van boeken werken. Vijf jaar later besluit hij
zich helemaal aan het schrijven te gaan wijden. Behalve eigen proza en poëzie schrijft Bernlef
in deze jaren literaire kritieken (onder andere in De groene Amsterdammer en Het Parool) en
vertaalt Zweedse literatuur. De aandacht voor het gewone die het tijdschrift Barbarber
kenmerkte, leidde bij Bernlef tot de vraag wat er nu wel en niet belangrijk is in het leven. In
de jaren zeventig wordt zijn werk dan ook ernstiger van toon. Waarnemen, vergeten,
herinneren, verdwijnen en afwezigheid worden steeds terugkerende thema’s in zowel zijn
poëzie als zijn proza. Titels als Ben even weg, Alles teruggevonden/niets bewaard, De
verdwijning van Kim Miller spreken in dat verband boekdelen. De schrijver zelf is in het werk
van Bernlef altijd afwezig. Ook veel van zijn personages proberen zo onopvallend mogelijk
waar te nemen. Voor Bernlef is schrijven het voortdurend herordenen van bestaande
gegevens. Hij gelooft niet in de oorspronkelijkheid van literatuur. Scheppen is bij hem vooral
‘her’scheppen. In de jaren zeventig begint Bernlef ook voor het toneel te schrijven: Sterf de
moord en In verwachting, die respectievelijk in 1973 en 1974 op de planken worden
gebracht. Hij bekleedt functies in de besturen van verschillende organisaties op kunstgebied
(Vereniging van Letterkundigen, Stichting Jazz in Nederland). In 1977 is hij betrokken bij de
heroprichting van het tijdschrift Raster, waarvan hij redacteur wordt. Hoewel Bernlef tussen
1960 en 1984 een kleine vijftig boeken publiceerde, bleef hij een schrijver voor een klein,
maar trouw publiek. Tot de ‘eredivisie van letterkundigen’, zoals iemand het eens uitdrukte,
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ThomasSchrier. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.91. You're not tied to anything after your purchase.