Prestatie-indicatoren en hun winst voor de
gezondheidszorg
Een essay over de verschillende percepties van prestatie-indicatoren
Naam Glenn van Kralingen-Schagen
Studentnummer 304360gk
Vak Kritische studies van
Management en Innovatie
Tutor Syb Kuijper
Deadline 5 juni 2022
1
, Inleiding
“The leaders of health care organizations bear the responsibility to live with public
scrutiny, even while they protect and nurture their own workforces sufficiently that they
can learn, experiment, and improve their work” (Berwick, 2002, p.1524).
De Nederlandse staat kent een drietal staatsverplichtingen vanuit het Europese recht wat betreft het
inrichten van de gezondheidszorg. Er wordt sinds de hervorming van het zorgstelsel, met de komst
van de zorgverzekeringswet in 2006, continu gestreefd naar optimalisatie van deze staats-
verplichtingen, te weten kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van zorg. Een manier om zicht
en grip te houden op ontwikkelingen is het invoeren van prestatie-indicatoren door de Inspectie
Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) waarmee de zorg continu wordt gemeten, gevolgd, vergeleken en
geanalyseerd (RIVM, z.d.).
In eerste instantie klinkt het gebruik van prestatie-indicatoren positief. Het is immers een
middel om kwaliteit te garanderen en ongelijkheid en onbillijkheid binnen de gezondheidszorg uit te
schakelen. Ze zorgen daarmee ook voor organisatie-interne leerprocessen waarmee zorginstellingen
kunnen groeien en verbeteren. Echter reist de vraag of de vele prestatie-indicatoren niet hun doel
voorbijschieten, door onder andere de hoge registratielast die zij met zich meebrengen, de publieke
verantwoordelijkheid die hiermee opgelegd wordt en de kosten die hieraan zijn verbonden. Zoals
Berwick (2002) in het citaat hierboven weergeeft gaan de leiders van gezondheidszorgorganisaties
gebukt onder de publieke verantwoordelijkheid die zij moeten afleggen én moeten zij zorg dragen
voor voldoende bescherming en het koesteren van hun werknemers zodat ze kunnen leren,
experimenteren en hun werk kunnen verbeteren. Het faciliteren van de mix van publieke
verantwoordelijkheid en organisatie-interne leerprocessen die prestatie-indicatoren met zich
meebrengen is voor deze leiders echter wel een flinke, misschien wel onmogelijke taak. Daarom is
het belangrijk dat we stil staan bij de vragen of prestatie-indicatoren eigenlijk wel doen wat ze
moeten doen, of we er wel op de juiste manier naar kijken of we het doel van die prestatie-
indicatoren eigenlijk nog wel helder hebben.
In dit essay wordt de visie van verschillende auteurs over prestatie-indicatoren en de manier
waarop we ze hanteren in kaart gebracht. Elke visie wordt gerelateerd aan de vier
managementparadigma’s van Thomas (2003) om de betekenis van de prestatie-indicatoren te
duiden. Tot slot zal ik mijn eigen visie over de rol van prestatie-indicatoren toelichten.
Presteren voor een cijfer
In het onderwijs wordt gesproken van summatief toetsen wanneer studenten een tentamen of een
werkstuk aanleveren voor een cijfer dat meetelt in de beoordeling. Zo spreekt ook Berwick (2002)
over prestatie-indicatoren. Indicatoren zijn summatief in de zin dat ze een bindende uitspraak doen
over de prestaties die een zorgorganisatie heeft geleverd. Door het invoeren van indicatoren met
een summatief oordeel wordt volgens Berwick (2002) transparantie naar de buitenwereld gecreëerd
en wordt er publieke verantwoordelijkheid afgedwongen. Hij stelt daarbij dat die transparantie
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller GvKS. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.78. You're not tied to anything after your purchase.
