Complete Seminar Notes: Turning Points in Modern European History
Complete Lecture Notes: Turning Points in Modern European History
All for this textbook (3)
Written for
Christelijke Hogeschool Ede (CHE)
Journalistiek
Europese Geschiedenis
All documents for this subject (5)
2
reviews
By: lhooijer • 1 month ago
By: susannevk • 9 months ago
Seller
Follow
aronb162004
Reviews received
Content preview
Matthijs van de Beek, J2A
CHE, Journalistiek: Europese Geschiedenis – A Concise History of Modern Europe Liberty, Equality,
Solidarity (Samenvatting)
Hoofdstuk 1 – The Old Regime and the Enlightenment
THE OLD REGIME IN FRANCE
De Franse Revolutie (1789) tekent het einde van Frankrijk als Europese grootmacht ende ondergang
van de absolute Franse monarchie (oude regime). Deze revoluties waaiden vervolgens over de rest
van Europa. Kenmerkend voor het absolutisme is de overdracht van de kroon van generatie op
generatie en het idee dat macht door God verschaft was. Engeland was een uitzondering; een strijd
tussen het parlement en het adellijk huis Stuart (1688) bracht een constitutionele monarchie teweeg.
Lodewijk XIV trok steeds meer macht naar zich toe d.m.v. centralisatie, waardoor alle macht naar het
Paleis van Versailles ging. Het oude regime werd beschouwd als een rigide sociale hiërarchie waarin
iemands waarde bepaald werd door geboorte i.p.v. talent of ambacht. Ook bestond dit systeem uit
standen: de eerste stand (geestelijken), de tweede stand (de adel) en de derde stand (arbeiders). De
economie was eerst argrarisch, die zich vervolgens ontwikkelde naar een economie die waarde zag in
edelmetalen en het principe van een vrije markt (mercantilisme). Religie was destijds erg belangrijk;
priesters gaven les en koningen werden gekroond in kathedralen. Het dagelijks leven stond in het
teken van God. Oorlogen werden die tijd niet gevoerd om ideologieën of uit nationalisme, maar om
machtsbehoud. De Verlichting maakte een eind aan het ancien régime.
THE ENLIGHTENMENT
De Verlichting was zowel een beweging als een manifestatie van ideeën die stond voor vrijheid en
het verbeteren van de samenleving (daarom ook wel de Eeuw van de Rede genoemd). Zo werd
kritisch denken gestimuleerd, die denkers met zich meebracht: Nicolaus Copernicus en Galileo Galilei
(de aarde draait om de zon en niet andersom) en John Locke (rede en kennis komen voort uit
ervaring), Montesquieu (scheiding der machten), Jean-Jacques Rousseau (men is vrij geboren, maar
leeft in ketenen) en Adam Smith (The Wealth of Nations). Het hoogtepunt van de Verlichting was de
Encyclopedie.
THE IMPACT OF THE ENLIGHTENMENT
Elk land in Europa en elke laag van de samenleving werd door de Verlichting beïnvloed. Sommige
koningen omarmden de beweging. De Verlichting vormde een voedingsbodem voor toekomstige
politieke stromingen zoals het liberalisme, het socialisme en het communisme. De nadruk die de
beweging legde op de rede zien we vandaag de dag terug in moderne sociale wetenschappen. Het
belangrijkste dat de Verlichting heeft voortgebracht zijn waarden als mensenrechten, populaire
soevereiniteit, tolerantie en het gehoorzamen van wetten die aan de grondslag liggen van het
Europese normen- en waardenstelsel.
, Hoofdstuk 2 – The French Revolution and Napoleon
1789: THE REVOLUTION BEGINS
1789 is het jaar waarin de Franse monarchie overrompeld werd door revoluties, maar de
daadwerkelijke val van die monarchie vond pas plaats toen Lodewijk XVI in 1792 van de troon
gestoten en in 1793 onthoofd werd. Zelfs 1815, waarin de monarchie hersteld werd na Napoleons
nederlaag valt te betwisten.
De economische crisis en toenemende
armoede in Frankrijk maakten de
revoluties mogelijk die vervolgens
oversloegen naar de rest van Europa.
Verlichte denkers droegen hier aan bij.
Hongersnood was een gevolg van de
economische verslechtering en raakten
zowel de lage als hoge standen. Lodewijk
XVI’s zwakke politiek maakte hem een
gevangene van Versailles. Ook maakte
zijn afstandelijkheid een slechte indruk bij
het volk. Afgevaardigden van het Franse De onthoofding van Lodewijk XVI in 1793.
volk kwamen bijeen om te discussiëren over de derde stand en hoeveel invloed die mocht hebben.
De derde stand zou niet toegeven totdat Frankrijk een nieuwe constitutie zou krijgen. Daarop volgde
de Bestorming van de Bastille die liet zien dat de monarchie aantastbaar was. De overblijfselen van
het feodalisme werd afgeschaft en een nieuw politiek systeem voorgesteld (dat eerst werd
afgewezen door Lodewijk XVI). Raadslieden regeerden de facto het land in plaats van Lodewijk XVI.
Lodewijk vluchtte, vermomd als gewone burger, naar de Franse grens om opstandelingen bijeen te
roepen (voornamelijk andere koningen). Lodewijk werd gevangengenomen en teruggebracht naar
Parijs, waarop de Franse monarchie definitief werd afgeschaft en een Franse republiek werkelijkheid
werd.
THE RADICAL REPUBLIC AND THE TERROR
De val van de Franse monarchie markeerde het begin van de toenemende populariteit van de
democratie en kiesrecht. Lokale vergaderingen vonden plaats o.l.v. de sans-culottes (‘zonder mooie
broeken’) die een dagelijkse activiteit werden. Lodewijk XVI werd na een proces geëxecuteerd
wegens samenspannen met de vijand (guillotine), evenals zijn vrouw Marie Antoinette. Na de
executie voegden Engeland, Nederland en Spanje zich bij Oostenrijk en Pruisen tegen Frankrijk.
Tijdens de Terreur werden alle mensen die tegen de Franse Revolutie waren gearresteerd en vaak
onthoofd. Politieke instabiliteit zorgde ervoor dat Napoleon Bonaparte als vertrouwelijke leider werd
aangewezen.
NAPOLEON AND EUROPE
Napoleon werd op 24-jarige leeftijd in 1793 generaal gemaakt en al snel maakte hij carrière in het
buitenland. Na een reeks overwinningen kroonde hij zichzelf tot keizer en heersde hij over Frankrijk
, als wereldmacht. De door hem ingevoerde Code Napoléon vormt de basis voor het Europese
rechtssysteem. Tijdens het hoogtepunt van het Eerste Franse Keizerrijk bestuurde Frankrijk veel
Europese landen. Door zijn veldtochten verspreidden de ideeën van de Verlichting zich snel, zoals
gelijkheid en nationalisme. Veel mensen heetten de Fransen niet per se welkom, maar ze hadden hen
nodig als hulpmiddel tegen hun eigen onderdrukkende monarchieën. Met een reusachtig leger
marcheerde Napoleon op tegen Rusland, maar toen ze bij Moskou aankwamen had hij slechts een
leger van deserteurs en doden. Hierna keerden veel Europese heersers zich tegen Napoleon, waarna
hij verbannen werd naar het Italiaanse eiland Elba. Hij ontsnapte, assembleerde een leger en trok op
tegen de Britten en de Pruissen. Hij verloor bij Waterloo (België) en werd voor de laatste keer
verbannen, dit keer naar Sint Helena.
Nadat Napoleon verslagen was, werd de oude monarchie hersteld. Lodewijk XVIII liet vrijheid van
meningsuiting en een parlementair bestuur toe. Bij het Congres van Wenen kwamen de vier
grootmachten (Groot-Brittanië, Oostenrijk, Rusland en Pruisen) bij elkaar om de oude orde definitief
vast te stellen, maar Napoleons ideeën van democratie, vrijheid en gelijkheid bleven voortbestaan. In
Rusland trachtten sommige Russen die in aanraking gekomen waren met zijn ideeën een
constitutionele monarchie te vestigen. Hoewel dit mislukte, vormde het de basis voor de volgende
revolutie in Rusland in 1917.
Hoofdstuk 3 – The Industrial Revolution and the Birth of Capitalism
CAUSES OF THE INDUSTRIAL REVOLUTION
Engeland was logischerwijs de geboorteplaats van de
Industriële Revolutie: het had een hoogopgeleide en
mobiele bevolking, een grote voorraad aan kolen en ijzer,
een handelsnetwerk van rivieren en kanalen en politieke
stabiliteit. Ook vermeed het land de conflicten in het
Europese vasteland. De oorzaak van de revolutie was ten
eerste de agrarische revolutie die bestond uit de
wetenschappelijke agricultuur en ten tweede de
omheining van grondgebieden. Nieuwe technieken
verhoogden de productiviteit en efficiëntie. Het concept
De verspreiding van de Industriële Revolutie in de
van landeigendommen door rijke mensen zorgde ervoor 19e eeuw.
dat boerderijen konden groeien. Het gevolg was
urbanisatie en industrialisatie.
Aan het begin van de revolutie vervaardigde Engeland voornamelijk katoen. Later kwam de
stoommachine, die het ontstaan van fabrieken mogelijk maakte. Vrijhandel in katoen en andere
producten legden de basis voor kapitalisme. Ook werd een netwerk van spoorwegen aangelegd
waamee de uitwisseling van goederen vergemakkelijkt werd. De overheid bemoeide zich zo min
mogelijk met de economie en liet de wet van vraag en aanbod zijn werk doen.
SOCIOECONOMIC CONSEQUENCES OF INDUSTRIALIZATION
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller aronb162004. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.97. You're not tied to anything after your purchase.