Hoofdstuk 1: De identiteit van de orthopedagogiek ......................................................... 2
1.1: Wat is dat, ortho-ped-agogie-k? .................................................................................................................. 2
1.3 De geschiedenis van de orthopedagogiek: een tweevoudige oorsprong: ..................................................... 3
1.3.1 Onderwijs aan kindern met een handicap: ............................................................ 3
1.3.1.2:......................................................................................................................................................... 7
1.3.2 Opvoedingsinrichtingen voor kinderen met gedragsproblemen: ................................... 9
1.3.3 Kinderen uit andere culturen: ........................................................................ 10
1.4 Historische identiteit van de pedagogische discipline in de wetenschappen............................................... 11
1.4.1 : Pedagogics as part of philosphy: .................................................................... 12
1.4.2 : Pedagogics under the reign of theology: ........................................................... 12
1.4.3 Towards pedagogiscs as a separate discipline ...................................................... 13
1.4.4 Pedagogics as a discipline of social science: ........................................................ 15
1.4.5 The challenge: can pedagogics have an identity of its own? ...................................... 16
1.5 De grondleggers van de orthopedagogiek: ................................................................................................. 16
1.5.1 Jan Daniel Georgens en Heinrich Marianus .......................................................... 17
1.5.2 Heinrich Hanselmann: ................................................................................. 17
1.5.3 Hans asperger ........................................................................................... 18
1.5.4 Paul Moor ................................................................................................ 18
1.5.5 Conclusie eerste fase theorie-ontwikkeling: ....................................................... 19
1.5.6 Martinus Langveld: ..................................................................................... 19
1.5.7 Willem vliegenthart .................................................................................... 19
1.5.8 Philip kohnstamm ...................................................................................... 20
1.5.9 Bladergroen: ............................................................................................ 20
1.5.10 de grondleggers van de orthopedagogiek: ......................................................... 21
1.5.11 W. Ter horst ........................................................................................... 22
1.5.12 P. De ruyter ............................................................................................ 24
1.5.13 Kok: .................................................................................................... 24
1.5.14 Ad Van Gennep: ....................................................................................... 25
1.5.15 Walter Hellinckx ...................................................................................... 26
Hoofdstuk 2: Kernbegrippen van de orthopedagogiek ..................................................... 26
2.1 Naar een definite van de orthopedagogiek: ................................................................................................ 26
1
,2020-2021 Orthopedagogiek
2.2 Paradigma’s van de orthopedagogiek: het resultaat van toetsing en reflectie:.......................................... 27
2.2.1 De orthopedagogiek: een wetenschap in volle paradigma-omslag: .............................. 27
2.2.2 Dubbele paradigmawending: ......................................................................... 28
2.2.3 Paradigma’s volgens van gennep: .................................................................... 29
2.2.4 Samenlevingsmodellen: ............................................................................... 29
2.3 Opvoedingsrelatie ....................................................................................................................................... 31
2.4 Opvoedingssituatie:..................................................................................................................................... 31
2.4.1 Stagnatie: ............................................................................................... 33
2.4.1.1 problematische opvoedingssituatie: ............................................................ 33
2.4.1.2 Van opvoedingsvragen tot opvoedingsnood: ................................................... 33
2.4.1.3 crisis ................................................................................................. 35
HOOFDSTUK 1: DE IDENTITEIT VAN DE ORTHOPEDAGOGIEK
1.1: WAT IS DAT, ORTHO-PED-AGOGIE-K?
Pagina 7: Geel aangeduid => voorbeeld dat werd gebruikt tijdens de les als een moeilijke
beschrijving dat we moesten verklaren wat dit juist inhield.
Orthopedagogiek (vroeger):
Orthos (recht), pais (kid) en agogen, een afgeleide van agein (voeren/leiden). “K”, de
theorie aan te duiden en weggelaten om te verwijzen naar de praktijk van het
orthopedagogisch handelen. Het “leiden” (opvoeden, onderwijzen, behandelen) van
kinderen en jeugdigen en streeft ernaar dat dit “leiden” zo “recht” of “juist” mogelijk zou
zijn. Datgene recht trekken dat gebogen was.
Orthopedagogiek (nu):
Verwijst naar het zo goed mogelijk opvoeden, begeleiden, ondersteunen, verzorgen,
helpen, assisteren,… van kinderen en volwassenen die vanuit een bepaalde interpretatie
of standpunt als “bijzonder” kunnen worden omschreven binnen een bepaalde context
en tijd.
è Theorieën over:
• Het zo goed mogelijke
• Kinderen
• Volwassenen
• Begeleiden, ondersteunen, verzorgen, helpen, assisteren,…
• Bepaalde interpretatie bijzonder
• Context en tijd
2
,2020-2021 Orthopedagogiek
Holistisch = een theorie die zich richt op het geheel, en dus rekening houdt met
verschillende theorieën (Somatisch, Psychologisch, Sociaal en Spiritueel), indien deze ons
een deel van de waarheid/het geheel laten begrijpen.
1.3 DE GESCHIEDENIS VAN DE ORTHOPEDAGOGIEK: EEN TWEEVOUDIGE OORSPRONG:
2 contexten waarin de zorg voor bijzondere kinderen en volwassenen is ontstaan:
- Onderwijs aan kinderen met een handicap
- De opvoedingsinrichtingen voor kinderen met gedragsproblemen
- (Later) Kinderen uit andere culturen
1.3.1 ONDERWIJS AAN KINDERN MET EEN HANDICAP:
De pioniers ontwikkelden eigen methoden en ervaringen vanuit hun ervaringen. Enkele
voorbeelden:
- Pedro Ponce De Leon: Gaf les aan dove kinderen
- Charles-Michel de l’Epée: Eerste onderwijsinternaten op voor dove en personen.
- Valentin Haüy: “institution des jeunes aveugles” -> blinde personen
- Petrus Jozef Triest: Broeders van Liefde, en verzorgde opvang en begeleiding van de
bejaarden, uitgegroeid naar “geestesziekten”
- Jozef Guislain: Oog op morele behandeling van de stoornissen in de menselijke geest
Theorievorming ontstond uit medische hoek interesse voor de ontwikkeling en opvoeding
van mensen met een handicap.
Heilpedagogik = Gericht op de observatie en stimulering van de ontwikkeling van personen
met een handicap.
De opvoeding van doven, blinde en zwakzinnigen wordt onder leiding van artsen
systematisch ter hand genomen.
- Nadruk op schoolhygiëne -> schoolarts
- Vrij te stellen van de leerplicht
- De ontwikkeling van op die kinderen afgestemd onderwijs
- Basis BO (= Buitengewoon Onderwijs)
- Empirisch onderzoek -> het verzamelen van feiten op het waarnemen en beschrijven
van regelmaat in de ontwikkeling van kinderen
3
, 2020-2021 Orthopedagogiek
è Binet en Simon (zwakzinnige leerlingen op te sporen)
ð Het object van studie is dus gericht op de biologische gegevenheden in de
problemen die men waarneemt. Voor zover de achterblijvende ontwikkeling kan
worden toegeschreven aan onder stimulering kunnen goed gekozen oefeningen
tot verbetering leiden.
ð Aanleg biologische gegevens
ð Onderstimulering -> oefening = verbetering
è Maria Montessori = focus op empirisch onderzoek: focus op observatie, verzameling
van feiten van de spontane ontwikkeling van kinderen.
Oorsprong Orthopedagogiek = de ontwikkeling van deze “medische” invalshoek kan men
beter begrijpen wanneer we inzoomen op de etymologie (of der herkomst) van het begrip
“handicap”.
Identiteit
“Handicap - etymologie”
Iedere krijgt
met
rennen
nadeel
11 28-09-2020
Kansspel -> Waarbij 2 personen hun geluk beproeven door hun hand in een muts (hand (in)
cap) te steken en er het voorwerp of het lot trachten uit te halen dat zij verlangen. Het
kansspel biedt geluk of tegenslag.
Paardenrennen -> Aan de zwakkeren een voorsprong werd gegeven of waarbij de
gerenommeerde paarden een extra gewicht moesten meedragen om op die manier met
ongeveer gelijke kansen van start te kunnen gaan, waardoor het element spanning vergroot
werd, zoals bij het vermelde kansspel.
Iedere wedstrijd met voorgift: zwakkere krijgt voordeel + sterkere krijgt een nadeel
- Een meervoudig begrip dat in beide richtingen gehanteerd kan worden
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller OrthoStudent21. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.39. You're not tied to anything after your purchase.