DEEL 1: psychosociale problematiek versus psychosociale zorg
1. De 5 krachtlijnen van Sterk Sociaal Werk
Aantal voorwaarden om te spreken van geslaagd of sterk sociaal werk
5 krachtlijnen vastgelegd tijdens Sociaalwerkconferentie
Elke sociale professional past deze krachtlijnen toe in zijn of haar werk
NABIJHEID
Aanwezig in leefwereld van mensen
Agenda samen met mensen bepalen
Voortdurend verbinding zoeken
Nodig om grondrechten te realiseren
Laagdrempelig en onvoorwaardelijk werken aan ontmoeting
POLITISEREND WERKEN
Ervoor zorgen dat mensen gebruik kunnen maken van hun rechten en voordelen
Wijzen op structurele mechanismen die tot sociale onrechtvaardigheid leiden
Collectieve oplossingen zoeken om mechanismen te bestrijden
Stem laten horen
Maatschappelijke belemmeringen benoemen
Dominante denkpatronen in vraag stellen
Eigen positie innemen
PROCESMATIG WERKEN
Handelen afstemmen op verwachte en onverwachte gebeurtenissen
Ervaringskennis benutten
Inspraak en participatie
Uitkomst ligt niet vooraf vast
GENERALISTISCH WERKEN
Persoon in bredere context plaatsen
Oog voor alle levensdomeinen
Brugfiguur of kruispuntwerker
Goed zicht op de sociale kaart
Uitgebreid netwerk
VERBINDEND WERKEN
Individueel: mensen versterken om greep te krijgen op leven
Collectief: werken aan verbinding
Maatschappij: mensen met maatschappelijke basisinstituties verbinden
Psychische problemen
Processen die in het verleden zijn ontstaan
Leiden een eigen leven
Uiten zich in dysfunctionele gedachten, emoties en gedragingen
Sociaal: verwijst naar het heden en naar situaties die niet noodzakelijk tot de meest intieme
levenssfeer behoren.
Sociale problemen
Kunnen ook maatschappelijke of materiële problemen zijn
Voorbeeld: werkloosheid, armoede, gebrek aan huisvesting
Scheiding tussen sociale en psychische
Onmogelijke scheiding: door veranderde kijk op de geestelijke gezondheid binnen het
psychologische en sociologische denken
Psychosociaal
Psychische refereert altijd aan het sociale, aan menselijke verhoudingen
Sociale is verbonden met interne persoonlijke porcessen die onze leefwereld vormgeven
De term psychosociaal verbindt deze twee facetten met elkaar
Psychosociale problematiek
Onderscheiden van somatische problemen
Onderscheiden van psychiatrische problemen
Alle andere problemen zijn psychosociale problemen
Psychosociale problemen ontstaan en worden in stand gehouden op de breuklijnen tussen
persoon en omgeving, met andere woorden daar waar barsten komen in de gewenste
aansluiting tussen personen en hun omgeving
Breuklijnen
Kunnen ontstaan door verschillen in ervaring, in normen en waarden
Ontstaan waar mensen gediscrimineerd worden naar sekse, huidskleur, leeftijd, afkomst
3. Integrale multi-causale kijk
Vijf probleemvelden
Bestaansvelden waarin zich problemen kunnen voordoen waar sociale werkers concreet
mee te maken krijgen in hun begeleidingswerk
1. HET SOMATISCHE VELD
Lichamelijke wereld van de mens
Lichamelijke constitutie (fysieke gezondheid)
Ziektes kunnen invloed hebben op functioneren
Stress-factoren kunnen zich uiten
Psychosomatische klachten
,2. HET PSYCHISCHE VELD
Intra-persoonlijke wereld van de mens
Besef van eigen invloed
Mate van zelfwaardering en zelfvertrouwen
Soms problemen in functioneren
Gevoelens van angst, hulpeloosheid, verdriet, stress, leegte
3. HET SOCIALE VELD
Interpersoonlijke wereld
Onderscheid tussen intiemen levenssfeer en directe interpersoonlijke verhoudingen
Zeer uiteenlopende problemen
o Mate van sociale druk op individu
o Mate van steun in gezien
o Zondebok zijn
o Problemen in relatie individu-sociale instanties
4. HET MATERIELE VELD
Basale bestaansvoorwaarden
o Inkomen, huisvesting, voeding, werk
Uitingen van andere dieperliggende problemen
Verandering bij aanpak van materiële problemen
We mogen materiële problemen niet isoleren
5. HET MAATSCHAPPELIJKE VELD
Invloed die uitgaat van culturele, politieke, religieuze verbanden
Invloed die uitgaat van sociale, politieke en economische bewegingen
Druk door veranderende eisen, normen en waarden
Bejaarden
Instituut voor medische statistiek meldt verontrustende stijging in gebruik van
kalmeermiddelen en antidepressiva bij bejaarden
Paul Igodt zegt dat dit te maken heeft met de maatschappelijke kijk op bejaard zijn
Doelmatigheid
Doelmatigheid van het beleid speelt een aanzienlijke rol
(On)doelmatigheid van hulporganisaties
Rigiditeit en complexiteit van bepaalde regelgeving
Circulaire beïnvloeding
Tussen de levensgebieden bestaan geen directe oorzakelijke verbanden
Er bestaat een relatie tussen de oorzaak en het gevolg
Het onderscheid tussen oorzaak en gevolg verdwijnt
Er is sprake van wederzijdse beïnvloeding
Omdat iemand eenzaam is drinkt hij te veel, omdat iemand te veel drinkt vereenzaamt hij
Slechts één veld kan de oorzaak zijn van relatieproblemen
Alle probleemvelden zijn te onderscheiden en tegelijkertijd onderling verbonden
, Problemen in één veld hebben ook een weerslag op andere velden
Integraal
Om psychosociale problemen te begrijpen, interpreteren en aanpakken is het belangrijk om
als hulpverlener integraal te leren kijken naar en werken met de samenhang tussen deze
probleemvelden
Valkuilen
Werkelijke probleem van cliënt meestal gedifferentieerder dan aangemelde probleem
Cliëntsysteem ruimer en complexer dan de cliënt die zich aanmeldt
Hulpverlener loopt risico om psychosociale problematiek te versimpelen tot één bepalende
factor of veld
Simplificering kan leiden tot somatiseren, psychologiseren, individualiseren …
Hiërarchie tussen velden
Intense gebeurtenissen in één veld kunnen grote invloed hebben op andere velden
Vb. Dood van partner, ontslag, migratie, vluchteling zijn
Sommige invloeden werken langdurig
Soorten hulpvragen / probleemcategorieën van hulpvragen
Problemen met maatschappelijke organisaties
OCMW, RVA, mutualiteit, vakbond, jeugdrechtbank, bedrijven, justitie
Rol van hulpverlening is bemiddelen
Interpersoonlijke problemen
Door alle betrokkenen als probleem herkend
Niet op dezelfde manier geïnterpreteerd
Bv. Conflict tussen partners
o Wordt door beide partners herkend
o Partners leggen beiden de oorzaak ergens anders
Onvrede met een sociale relatie
Probleem wordt door één partij ervaren en gesteld
Bv. Patiënt van dienst GGZ zegt dat psycholoog haar niet wil helpen
Moeilijkheden met rolvervulling
Ouderschap kan door ene partner als probleem aangebracht worden, terwijl andere partner
vindt dat hij het uitstekend doet als ouder
Onrealistische rolverwachtingen
o Bv. Cliënt wil hogere studies beginnen, maar heeft daar de capaciteiten niet voor
Problemen met besluitvorming
Bv. Knoop doorhakken om buitenshuis te werken of thuis te werken
Bv. Twijfelen om weg te gaan bij partner
Een reactief emotionele noodsituatie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller noortjebrems. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.48. You're not tied to anything after your purchase.