Samenvatting boek en studietaken PB0112 - Ontwikkelingspsychologie (Uitwerking (oefen)tentamenvragen + meer
70 views 6 purchases
Course
PB0112 - Ontwikkelingspsychologie (PB0112)
Institution
Open Universiteit (OU)
Book
Ontwikkelingspsychologie
Dit is een samenvatting van zowel stof uit het boek van Feldman en stof uit de studietaken (incl. video's en pdf's)
Mijn ervaring is dat als je de onderwerpen van de oefententamens goed kent, je het tentamen haalt. De oefententamen onderwerpen heb ik rood gemarkeerd, en aangevuld met stof uit he...
Ontwikkelingspsychologie OU
Inhoudsopgave
1.1 inleiding en theoretische perspectieven................................................................................................... 2
1.2 Theoretische perspectieven en onderzoek................................................................................................ 3
2.1 Het begin van het leven.......................................................................................................................... 12
2.2 de geboorte en het pasgeboren kind...................................................................................................... 13
3.1 Fysieke ontwikkeling tijdens de babytijd................................................................................................. 14
3.2 – Cognitieve ontwikkeling tijdens de babytijd......................................................................................... 19
3.3 – Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling tijdens de babytijd................................................................21
4.1 – Fysieke ontwikkeling tijdens de peuter- en kleutertijd..........................................................................23
4.2 – Cognitieve ontwikkeling tijdens de peuter- en kleutertijd.....................................................................24
4.3 – Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling tijdens de peuter- en kleutertijd............................................26
5.1 – Fysieke ontwikkeling tijdens de schooltijd............................................................................................ 29
5.2 – Cognitieve ontwikkeling tijdens de schooltijd.......................................................................................30
5.3 – Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling tijdens de schooltijd..............................................................35
1
,Enkele vragen uit afsluitende opdrachten.................................................................................................... 36
1.1 inleiding en theoretische perspectieven
Oefententamenvraag:
Ontwikkelingspsychologie = patronen van groei, verandering en stabiliteit
die zich voor doet met toenemende leeftijd. Tot ouderdom. Maar met
name van geboorte tot adolescentie.
Oefententamenvraag:
Factoren die individuele ontwikkeling beïnvloeden. 3 categorieën:
o Normatieve leeftijdsgeboden invloeden: normatief = vaak
voorkomend. Gelijktijdig voor merendeel individuen (naar school
gaan op 4 jarige leeftijd)
o Normatieve historisch bepaalde invloeden: Normatief = meeste
mensen bepaalde generatie hebben hier mee te maken gehad.
Specifieke maatschappelijke situatie in historische tijd (ontstaan
internet)
o Niet-normatieve gebeurtenissen: Persoonsgebonden. Uniek
levenspad (winnen olympische medaille)
Oefententamenvragen:
Kwantitatief = hoeveelheid. Meer van hetzelfde, verandering in omvang
(lengte van kind)
Kwalitatief = aparte stadia. Inhoud en hoedanigheid verandert. nieuw
stadia nieuw gedrag. (niet meer in bed plassen)
Continue verandering = kwantitatief (geleidelijk, in omvang)
Discontinue verandering = kwalitatief (in aparte stappen, inhoud
verandert)
Levensloopmodel = nadruk op groei en verandering van conceptie t/m
volwassenheid. Nadruk op verbanden in perioden (moderne theorie)
o Vroegere theorieën zien kindertijd en adolescentie nadrukkelijk als
belangrijkste perioden voor ontwikkeling
Nature = Nadruk ontdekken erfelijke eigenschappen en vermogens
Nurture = Nadruk op invloeden van opvoeding en omgeving
Kritieke periode = specifieke tijd in ontwikkeling waarin bepaalde
gebeurtenis (of het ontbreken hiervan) de grootste of onomkeerbare
gevolgen heeft (rodehond bij zwangerschap of missen van liefdevolle
ouders)
o Permanent en onomkeerbare gevolgen
Gevoelige periode = term heeft nu de voorkeur. Is de optimale periode
voor ontwikkeling van bepaalde vermogens (2e taal leren voor jonge
kinderen)
o Niet permanent, latere ervaringen kan het weer opheffen
2
,Maturatie = proces van ontvouwen voorbestemde genetische informatie
Biopsychosociaal = biologische, pychische en sociale factoren beïnvloeden
elkaar wederzijds. Vaak is het niet de ene of andere theorie, maar is er
overlap (nature-nurture debat of continu-discontinu)
Oefententamenvraag epigenetica:
Recente ontwikkelingen en toekomst vakgebied:
o Rekening houden met culturele, etnische, sekse, sociaal en
economische factoren
o Toekomst: ook richten op andere achtergronden om cultuur en
ontwikkeling te scheiden
o Epigenetica steeds belangrijker = effecten van omgevingsinvloeden
en ervaringen op de uiting van onze genen.
1.2 Theoretische perspectieven en onderzoek
(Kleuren komen overeen met onderstaande uitwerkingen van theorieën)
5 belangrijke theoretische perspectieven in de ontwikkeling van het kind:
o Psychodynamisch perspectief
o Innerlijke (onbewuste) krachten/ conflicten
o Kwalitatief/discontinu
o Verleden beschrijven, geen gedrag voorspellen
o Freud, Erikson
o Adolescent met overgewicht fixatie op orale fase
o Behavioristisch perspectief
o Effecten omgevingsstimuli op gedrag
o Kwantitatief/continu
o Gedrag voorspellen
o Pavlov, Watson, Skinner, Bandura
o Adolescent met overgewicht onvoldoende beloond voor
goede eetgewoonten
o Cognitief perspectief
o Oorsprong van ons begrip
o Kwalitatief en kwantitatief
o Piaget, Neopiaagetaanse theorieën, (Bandura)
o Adolesent met overgewicht geen effectieve manier geleerd
om op gewicht te blijven
o Systemisch perspectief
o Relatie individu en 4 domeinen: fysieke- cognitieve- sociale- en
persoonlijkheidswereld
o Interactie kwalitatief en kwantitatief
o Vygotsky, Bronfenbrenner, Böszörmenyi-Nagy
o Adolescent met overgewicht door gezinsomgeving
o Evolutionair perspectief
3
, o Voorouders, natuurlijke selectie
o Lorenz, Darwin
o Adolescent met overgewicht genetische aanleg
Onderstaande theorieën zijn oefentetamenthema’s
Freuds’ psycho-analytische theorie
Psycho-analytische theorie = onbewuste krachten zijn bepalend voor iemands
persoonlijkheid en gedrag (kind dat onbewust te weinig aandacht krijg van ouders
zoekt aandacht bij de juf)
o Recent onderzoek bevestigd kan stadia psychoseksuele ontwikkeling niet
bevestigen
o Gebaseerd op zeer beperkte groep
o Seksistisch en discriminerend voor vrouwen
Iedere persoonlijkheid heeft 3 aspecten:
o ID: primitieve genotsdriften (Seks, honger, irrationele impulsen)
o Ego: realiteitsprincipe, buffer tussen echte wereld en ID om instinkt in toom te
houden
o Superego: Geweten
Theorie op psychoseksuele ontwikkeling = kind doorloopt 5 fasen van genot/bevrediging;
oraal, anaal, fallisch, latentie, genitaal
1. Oraal 0 tot 12-18 maanden
o Zuigen eten
2. Anaal 12-18 maand tot 3 jaar
o Ontlasting controleren
o Wennen aan controlemechanismen maatschappij wbt zindelijkheidstraining
3. Fallisch 3 tot 5-6 jaar
o Interesse in genitaliën
o Oplossen oedipuscomplex identificatie ouder zelfde sekse
4. Latentie 5-6 jaar tot adolecentie
o Seksualiteit grotendeels op achtergrond
5. Genitaal adolescentie tot volwassenheid
o Opnieuw seksuele interesses, relaties
Fixatie = gedrag dat in een eerdere fase is blijven steken door onopgelost conflict
4
,Erikson’s stadia van psychosociale ontwikkeling
Psychosociale theorie = nadruk op veranderingen in interacties met anderen, aanzicht
gedrag anderen en onszelf als maatschappij
o Ontwikkeling mens in 8 stadia obv crisis of conflict
o Crisis = nooit volledig opgelost, moet voldoende het hoofd geboden zijn om naar
volgende fase te gaan
o Steun voor levenslange ontwikkeling
o Meer gericht op mannen dan op vrouwen
Mens doorloopt 8 stadia van conflicten:
1. Vertrouwen/ wantrouwen geboorte tot 12-18 maand
o Positief: vertrouwen dankzij steun omgeving
o Negatief: angst voor en zorgen over anderen
2. Autonomie/ schaamte en twijfel 12-18 maand tot 3 jaar
o Postief: onafhankelijkheid als experimenten worden gestimuleerd
o Negatief: twijfels over zichzelf en onafhankelijkheid bij geen ruimte voor
experimenten
3. Initiatief / schuld 3 tot 5-6 jaar
o Positief: ontdekken van manieren om handelingen in gang te zetten
o Negatief: schuldgevoel over daden en gedachten
4. Ijver / minderwaardigheid 5-6 jaar tot adolescentie
o Positief: groeiend besef van competenties
o Negatief: gevoelens van minderwaardigheid
5. Identiteit / identiteitsverwarring adolescentie
o Positief: bewustzijn eigen uniekheid, welke rol te vervullen
o Negatief: onvermogen passende rollen in leven herkennen
6. Intimiteit/ isolement eerste volwassenheid
o Positief: ontwikkeling van liefdevolle seksuele relaties en hechte
vriendschappen
o Negatief: angst voor relaties met anderen
7. generativiteit/ stagnatie
o positief: gevoel bij te dragen aan continuïteit van leven
o negatief: bagatelliseren eigen activiteiten
8. ego-integriteit / wanhoop
o positief: gevoel van eenheid in wat men bereikt in leven
o negatief: spijt van gemiste kansen
5
, Behavioristisch perspectief van Watson
Behavioristisch perspectief = kijkt naar effecten van stimuli op gedrag (exogeen). Gedrag
voorspellen. Nurture belangrijker dan nature.
Stimulus-respons leren van Pavlov
Stimulus-respons leren = klassieke en operante conditionering
Klassieke conditionering = op een bepaalde manier leren reageren op neutrale stimulus
die dat type respons normaal gesproken niet uitlokt
Operante conditionering = een vrijwillige respons wordt versterkt of verzwakt door
positieve of negatieve gevoelens. Belonen of straffen
- positieve reinforcement (bekrachtiging) = toedienen prettige stimulus
- negatieve reinforcement = wegnemen onprettige stimulus
Gedragsmodificatie = techniek om frequentie van gewenst gedrag te verhogen en
ongewenst gedrag te verlagen
Sociaal- cognitieve leertheorie van Bandura
Sociaal-cognitieve leertheorie = leren door te imiteren (van ander persoon/model)
- borduurt voort op behaviorisme, maar nadruk op cognitieve processen. Daardoor
is het ook een cognitief perspectief
Sociaal-cognitief leren voltrekt in 4 stappen:
1. aandacht
2. retentie: gedrag herinneren
3. reproductie: reproduceren
4. motivatie: gedreven om gedrag te leren en uit voeren want het levert iets op
6
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Tuynanna. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.
