Summary
Samenvatting Sociologie
- Course
- Institution
Samenvatting van notities in de les en de ppt's. Met deze samenvatting had ik een 15/20 op het examen
[Show more]
Seller
Follow
marietriest
Content preview
Deel 1: Op verkenningstocht naar de sociologieHoofdstuk 1: sociologie; een poging tot definitie
1. Definitie
- Geen eenduidige definitie
- Een greep uit meer dan 80 ¹ definities:
o De Jager en Mok: ‘de wetenschap die zich bezighoudt met het
analyseren, beschrijven en verklaren van:
1. Het gedrag van en tss mensen voor zover dat beïnvloed wordt door
het feit dat zij in bepaalde verhoudingen tegenover elkaar staan;
2. En van de daaruit voortgekomen – min of meer vaste –
gedragspatronen, structuren en bindende opvattingen in hun
ontstaan, voortbestaan en veranderen
o Van Doorn en Lammers: ‘de sociologie is de wetenschap van de
enigszins stabiele structuren en processen van sociale aard’
o Max Weber: ‘wetenschappelijke poging om het sociale handelen te
begrijpen, met de bedoeling op die manier tot een causale verklaring
van het verloop en de effecten van dat handelen te komen’
- Sociologie is een samenstelling van:
o Socius (Latijns woord): metgezel
§ Afleiding: societas = samenleving
o Logos (Grieks woord): kennis, wetenschap
- Voorlopige definitie: wetenschap van de menselijke samenlevingen
2. Wetenschapskennis versus ervaringskennis
Ervaringskennis Wetenschapskennis
Beperkt Onbeperkt, aselect
- Onmogelijk iedereen en alles te - Streven naar zo groot mogelijke
kennen representativiteit
- Ervaring = selectief - Wetenschapper à uitspraak over
- Gebonden aan individuen dus de volledige populatie waartoe
subjectief zijn onderzoekselement behoort
Absoluut Altijd aanvechtbaar
- Wat we waarnemen, nemen we - Kennis in vraag stellen
voor waar aan - Meeste theorieën x keer opnieuw
bestudeerd
Moeilijk verwoordbaar Perfect mededeelbaar
- Bv. het verwoorden van een reis, - Meetbaar
een leuk moment, een ruzie,… - Te wijten aan vaktaal; elke
wetenschapper heeft zijn eigen
jargon
, Gericht op het totale object Aspectueel
- Bekijkt werkelijkheid in totaliteit - Richt zich tot één aspect van een
- Geen onderscheid tussen object
verschillende dimensies - Bestudeert een gegeven vanuit
één perspectief
Voorwaarden bij gegevensverzameling (wetenschapskennis)
Wetenschapper moet zich houden aan # strikte voorwaarden:
- Geldigheid
o Meten wat het wil meten
- Betrouwbaarheid
o Tot dezelfde resultaten komen wnr het onderzoek herhaald wordt
onder dezelfde condities
3. Sociale wetenschappen versus natuurwetenschappen
1. Op het niveau van de onderzoekselementen
- Natuurwetenschappen
o Datgene wat onderzocht wordt = identiek en volledig reproduceerbaar.
Zij ondergaan hun bestaan en kunnen zelf niet veranderen.
- Sociale wetenschappen
o Onderzoekselementen zijn niet identiek aan elkaar. Ze kunnen zelf
actief optreden en zichzelf veranderen
2. Op het niveau van wetmatigheden
- NW:
o Wetmatigheden overal en altijd geldig
- SW
o Niet universeel, wat geldt in één samenleving als wetmatigheid geldt
niet per definitie voor andere samenlevingen
3. Op het niveau van de onderzoeker
- NW:
o Onderzoeker staat buiten het veld
- SW:
o Onderzoeker maakt deel uit van zijn onderzoeksveld. Hij staat hierbij
niet altijd neutraal tegenover zijn onderzoeksonderwerp. Kan tot
problemen leiden
DISCUSSIE:
Is sociologie 100% objectief, neutraal en waardevrij, en moet het dit zijn?
Stel: fervente aanhanger van jeugdbeweging doet onderzoek naar het sociaal
engagement van jongeren. Kan je dit op een neutrale, objectieve manier?
Of nog: kan je als onderzoeker die gescheiden is, objectief onderzoek doe naar de
gevolgen van echtscheiding?
, 4. Onderscheid tussen sociologie en andere sociale
wetenschappen
4.1. Algemeen
Alle sociale wetenschappen hebben gezamenlijke kenmerken:
1. Hun studieobject: alle sw bestuderen individuen, mensen, de
mensensamenleving
2. De zoektocht naar wetmatigheden
3. De wetenschappelijke werking
- Waar ligt het verschil tussen sociologie en andere menswetenschappen?
o Sociologie kijkt vanuit de samenleving naar het menselijk gedrag,
vanuit de sociale structuur en cultuur probeert zo het menselijk gedrag
te verklaren
o Sociologie heeft oog voor vaste gedragspatronen. Minder aandacht
voor het particuliere, het hoogt persoonlijke
o ¹ psychologie: kijkt naar het menselijke gedrag vanuit persoonlijke
factoren
In onze maatschappij groeiende nadruk hierop (= psychologisering)
- !!! interdisciplinariteit !!!
4.2. Onze definitie van sociologie
= sociologie is de menswetenschap die op een systematische wijze kennis en
inzicht wil verwerven in het menselijke gedrag, meer bepaald de vaste
gedragspatronen.
- Analyseert op 3 niveaus:
o Micro: niveau van de individuen en hun sociale relaties binnen bv. het
gezin, vriendengroep
o Meso: niveau van sociale groepen (bv. ondernemingen, scholen,
verenigingen, geloofsgemeenschappen)
o Macro: niveau van het maatschappelijk systeem (bv. verzorgingsstaat,
(post)moderne maatschappij)
4.3. De taken van de socioloog
A. De empirisch-analytische taak
- Cijferaar
- Betrouwbare kennis verzamelen over de samenleving
o Is dat echt zo?
o Is dat een nieuw verschijnsel?
o Doet zich dat ook elders voor?
- Vaak gebruikt voor beleidsvoorstellen: wat kunnen we eraan doen?
- Gebruikt om objectief en waardevrij te werk te gaan. Socioloog wil op
neutrale manier gegevens verzamelen, zonder een waardeoordeel te vellen.
ii
B. De kritische
i
kritischetaak
- Mythejager
taak
- Ingaan tegen vooroordelen en aantonen dat de werkelijkheid niet is zoals ze
lijkt
, Hoofdstuk 2: ontstaan en de grondleggers van de sociologie
1. Het ontstaan van sociologie
- Jonge wetenschap: °19e eeuw, met grondslagen in 18e eeuw (Verlichting en
tegen-Verlichting)
1.1. De opkomst van de wetenschap als verklaringsmechanisme
- Tot 19e E à godsdienst die verklaring gaf, ‘God heeft het zo gewild’
- Eind 19e E à godsdienst minder klaringsmechanisme, men wil tot een meer
empirische, wetenschappelijke benadering van de werkelijkheid
1.2. Het ontstaan van een nieuw productieproces
- Industriële Revolutie: nieuw productieproces = fabriekssysteem
- Arbeidsdeling in de fabrieken à vervreemding van het eindproduct
- Arbeiders werden geconfronteerd met uitbuiting door hun werkgevers à
ontstaan van solidariteit onder de arbeiders
o Nieuwe sociale feiten die wetenschappers willen bestuderen
1.3. Nadruk op het sociale
- Franse Revolutie: nadruk op de vrijheid van het individu
- Halve eeuw later: het idee dat een groep belangrijk is en dat een groep, een
samenleving, niet zomaar gereduceerd kan worden tot de som van individuen
1.4. De urbanisatie
- Plattelandsvlucht: vele mensen trokken naar de steden om er te werken en
wonen
- Urbanisatie (= verstedelijking) bracht sociale problemen met zich mee. Zoals
armoede, miserabele leefomstandigheden,…
o Dit wilden wetenschappers onderzoeken
- Ontstaan van Chicago School à aangetrokken door de urbanisatie van
Chicago, beschreven onderzoekers de situatie in deze stad
2. Grondleggers van de sociologie
2.1. Auguste Comte
- Physique sociale: wetenschap die de maatschappelijke verschijnselen
waarneemt en ordent en komt tot algemene wetten
- Elke samenleving doorloopt 3 ontwikkelingsstadia
o Religieuze stadium
o Metafysisch stadium
o Wetenschappelijke stadium: menselijk handelen wordt geleid door de
rede, door wetenschappelijke kennis
2.2. Karl Marx
- In elke samenleving is er sprake van conflict (conflictsociologie)
- Nadruk op klassenconflict: de strijd tussen het kapitalisme en het proletariaat.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marietriest. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.52. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75323 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now