Summary
Samenvatting inleiding staatsrecht (ISTA)
- Course
- Institution
- Book
Deze samenvatting bevat alle theorie die je moet kennen voor het tentamen.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
Hanstudent1
Reviews received
Content preview
Inleiding staatsrechtWeek 1:
De Nederlandse staat
Staatsrecht = al het geldende recht dat met de inrichting van de staat te maken heeft, de
overheidsorganisatie en haar machtsuitoefening
We spreken van een staat als er een gemeenschap is van mensen op een bepaald
grondgebied, waarover een organisatie het hoogste gezag uitoefent.
→ kenmerken van een staat:
1. Grondgebied met duidelijke grenzen
2. Bevolking: mensen die daartoe behoren vanwege hun afstamming of die op eigen
verzoek de nationaliteit van de staat hebben verkregen
3. Uitoefening macht/gezag
4. Erkenning door andere staten
de staat (overheid) zorgt voor bescherming van de burgers door landsgrenzen te verdedigen
en de orde te handhaven. Daarnaast zorgt het ervoor dat het algemeen belang wordt
gediend
→ = datgene wat in het belang is van de meeste burgers en van de staat als geheel
Bronnen van staatsrecht
Staatsregeling/constitutie = rechtsregels die het staatsgezag en de organisatie van de staat
vastleggen → in NL de Grondwet
Bronnen:
o Statuut voor het Koninkrijk
→ regelt de organisatie van het Koninkrijk en de onderlinge verhoudingen en
samenwerking tussen Nederland en de overzeese delen van het Koninkrijk
o Grondwet
→ regelt de inrichting en het functioneren van de Nederlandse staat en de
staatsorganen en de verdeling van staatsmacht
o (organieke) wetten
→ organieke wet = als de grondwet bepaalt dat iets geregeld moet worden in een
wet in formele zin (bijv. de gemeentewet en provinciewet)
o Gewoonterecht
→ als een bepaald gebruik waarvan men vindt dat het juridisch gezien zo hoort, een
zekere tijd voortduurt
o Verdragen en Europese maatregelen
o Jurisprudentie
→ uitspraken van rechters
, Gedecentraliseerde eenheidsstaat
Gedecentraliseerde eenheidsstaat = de centrale overheid heeft een deel van haar
regelgevende en bestuurlijke taken en bevoegdheden overgedragen aan lagere overheden
Democratische rechtsstaat
Nederlandse staat is democratische rechtsstaat
→ heeft geen betrekking op de staatsvorm of op de (de)centrale wijze waarop de
staatstaken zijn georganiseerd, maar op de verdeling van de macht binnen de staat
→ burgers hebben invloed op de overheid en ook de overheid is aan regels gebonden
→ uitgangspunten:
1. Legaliteitsbeginsel
Overheid mag slechts optreden op grond van algemene regels die democratisch tot
stand zijn gekomen. Dit betekent door een wet in formele zin, art. 81 Gw
2. Trias politica
Scheiding der machten. Bedoeld om machtsmisbruik te voorkomen en ervoor te
zorgen dat niet alle macht bij één persoon ligt
o Wetgevende macht, H3 Gw
→ Staten-Generaal en regering, art. 81 Gw
o Uitvoerende macht, H2 Gw
→ regering
→ Koninklijk Besluit = regering stelt zonder medewerking van de
volksvertegenwoordiging regels vast, dat door de Koning wordt ondertekend
(art. 81 Gw) → AMvB → kan sneller tot stand komen
o Rechtsprekende macht, H6 Gw
→ rechters
→ art. 117 Gw: basis onafhankelijkheid
− Benoemd voor het leven
− Schorsing en ontslag rechter door gerecht van rechterlijke macht
− Wet RO = organieke wet
3. Onafhankelijke rechters
Onpartijdige en onafhankelijke instantie: rechtmatigheidstoets. De rechter toetst het
optreden van beide andere staatsmachten op rechtmatigheid
4. Waarborging grondrechten
Klassieke grondrechten: bescherming tegen de overheid, hier kan je je rechtstreeks
op beroepen
Sociale grondrechten: prestatie van de overheid, de overheid moet juist wel iets
doen
In NL bestaat een systeem van checks and balances = er heerst een zeker machtsevenwicht
→ samenwerking tussen regering en volksvertegenwoordiging bij de totstandkoming van
wetgeving en door mogelijkheden van toezicht en controle bij het openbaar bestuur
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Hanstudent1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.76. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now