Week 1 – Staat, gezag en soevereiniteit
Staat
Oorsprong;
o Bodin en de république (16e eeuw); ondanks de religie van de vorst is hij volgens
Bodin de soeverein -> grondslag; onbeperkte macht
o Hobbes en de convenant (17e eeuw); onderdanen hebben behoefte aan een vorst,
omdat de onderdanen dat willen -> grondslag; onderdanen leidt tot
maatschappelijk verdrag
o Rousseau en de citoyen (18e eeuw); gebondenheid aan de wetten die je zelf
maakt als burger
Soevereiniteit
Antwoord op de vraag waarom het recht geldt
o Bodin; de soeverein heeft de onbeperkte en eeuwigdurende macht
o In het NL recht geen idee waarom het recht geldt, en wie de soeverein is
Democratie
Formele en materiële defenitie van democratie;
o Formeel; vorm van de democratie -> staatkundig bestuursmodel met een
besluitvormingsprocedure en procedurele spelregels
o Materieel; de waarden van de democratie en de inhoudelijke eisen waaraan een
democratisch bestuursmodel moet voldoen -> grondrechten
Verschijningsvorm;
o Direct; de burger heeft zelf invloed op de wetgeving
o Indirect; volksvertegenwoordiging en parlementen -> de burger stelt politieke
representanten
Burke; het parlement vertegenwoordigt de wil van het hele volk en niet
slechts delen
Rechtsstaat; nieuwer dan de democratie maar onlosmakelijk verbonden met elkaar
o Machtsbeteugeling; onvrijheid van de Staat
Locke, Montesquieu en Rousseau
o Elementen;
Legaliteitseis (geen terugwerkende kracht)
Machtenscheiding (normstelling, uitvoering en geschilbeslechting)
Functioneel en persoonlijk
Democratische wetgevingsprocedure en onafhankelijke rechtspraak
Vrijheidsrechten
Declaration des droits de l’homme et du citoyen
Nederlandse democratie;
o Democratie in de Grondwet;
Status quo; art. / 67 lid
Toekomst; gaat er nog een algemene bepaling komen
o Referendum;
Status quo; Wet Raadgevend referendum ingetrokken in 2018
Toekomst; correctief referendum? (Lage drempels, hoge dijken)
Tot 2018 kon er een raadplegend referendum plaatsvinden ten aanzien
van wetten en andere belangrijke zaken
o Politieke partijen
Status quo; juridisch stiefkind
Toekomst; wet politieke partijen?
, Mensenrechten
Motor en maatstaf van de democratie
o Motor; mensen moeten daadwerkelijk mee kunnen doen
o Maatstaf; overheid moet niet de burger kleineren
Axioma’s van mensenrechten;
o Inherent (gelijkheid)
o Aanspraak (staatstaak)
Democratie, rechtstaat en mensenrechten;
o Wederkerigheid; preambule en beperkingsgronden EVRM (artt. 8/9/10/11)
o Refah partisi; democracy appears to be the only political model… compatible
with the Convention -> in NL is dat art. 2:20 BW jo. art. 8 Gw)
I – Procedure (herkomst)
II – Facts (voorgeschiedenis; nationaal recht)
III – The Law
Rechtsvergelijking
Interference (reikwijdte)
Justified (legitieme beperkingen) -> standpunten partijen/ vaste
jurisprudentie / toepassing
Week 2 – Kiezer en gekozene
Vertegenwoordiging
Vertegenwoordigen
o Art. 50 Gw; De Staten-Generaal vertegenwoordigen het gehele Nederlandse volk
Niet in privaatrechtelijke zin opvatten
Staatsrechtelijk (1); niet meer als afgevaardigden van de staten van de
soevereine provinciën, maar als centrale ambt voor de eenheidsstaat
Staatsrechtelijk (2); de (leden van de) Staten-Generaal behartigen het
algemeen belang, geen lokale regionale of andere deelbelangen
o Kortmann; de vertegenwoordiging van het gehele Nederlandse volk houdt op
zich genomen geen verband met het aantal kiezers van de leden van de Staten-
Generaal, noch met het kiesstelsel
Kiesrecht (art. 4 Gw); iedere Nederlander heeft gelijkelijk recht de leden van algemeen
vertegenwoordigende organen te verkiezen alsmede tot lid van deze organen te worden
verkozen, behoudens bij de wet gestelde uitzonderingen
o Algemeen vertegenwoordigende organen;
De vanouds bekende vertegenwoordigende organen (PS,GS, S-G)
Andere organen die wat betreft taken en bevoegdheden daarmee
grotendeels overeenkomen
Samenstelling / afspiegeling; hoe groter de groep
vertegenwoordigden, hoe zwaarderwegend
Bevoegdheid; hoe groter het takenpakket, hoe groter de noodzaak
van de democratische legitimatie
In het bijzonder; de bevoegdheid tot het vaststellen van
algemeen verbindende voorschriften
o Kiesrecht in artikelen:
Art. 3 EP EVRM; de Hoge Verdragsluitende Partijen verbinden zich om
met redelijke tussenpozen vrije, geheime verkiezingen te houden onder
voorwaarden die de vrije meningsuiting van het volk bij het kiezen van de
wetgevende macht waarborgen
Art. 25 IVBPR; elke burger heeft het recht en dient in de gelegenheid te
worden gesteld zonder het onderscheid bedoeld in art. 2 wordt gemaakt,
en zonder onredelijke beperking
o Geschiedenis kiesrecht;
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller leontiencombee. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.16. You're not tied to anything after your purchase.