Bestuursrecht Rechtsbescherming Hoorcollege
Week 1 – Grondslagen van het bestuursprocesrecht en bevoegdheidsverdeling
Procedures om bestuursrechtelijke geschillen te beslechten
Voorprocedures (1:5 Awb);
o Bezwaar;
Bij het bestuursorgaan dat het bestreden besluit heeft genomen
Heroverweging door hetzelfde bestuursorgaan
o Administratief beroep; bij een ander (hoger) bestuursorgaan
o Uniforme openbare voorbereidingsprocedure;
Zienswijze i.p.v. bezwaar
Heroverweging
Wanneer uov, dan geen bezwaar (7:1d)
Beroep bij de rechter;
o Eerste aanleg -> rechtbank
o Hoger beroep -> CBB / CRvB / ABRvS
o Uitzonderingen;
Eerste en enige aanleg bij ABRvS
Hoger beroep bij hof
Cassatieberoep
Verzoek aan voorzieningenrechter;
o Vovo-procedure = bestuursrechtelijk kort geding
o Hangende bezwaar of beroep
Structuur procedures;
o Bevoegdheid bo / rechter
o Ontvankelijkheid beroep
o Toetsing besluit;
Object; besluit / onderdelen
Gronden; rechtmatigheid / beleidsmatigheid
Toetsen naar welk moment; ex nunc / ex tunc
o Uitspraak;
Dicta
Zelf voorzien
Schadevergoeding
Proceskosten
o Gevolgen uitspraak;
Formele rechtskracht
Kracht van gewijsde
Verschillen t.o.v. civiele en strafprocedures;
o In partijen; altijd een bo partij
o In procedure; andere toetsing in navolging van de Awb
o In toetsing
o In uitspraak
o In bevoegdheid
Constitutionele grondslagen van de bestuursrechtspraak
Constitutionele grondslagen;
o Wat?
NL is een democratie en een rechtsstaat. De fundamentele grondslagen
en regels over de inrichting van de staat en de verhouding tussen de staat
en zijn burgers vormen de constitutie
, Meer concreet is het onderwerp van deze week de inbedding van de
rechtsbescherming tegen de overheid in onze Grondwet en in het EVRM
o Waarom?
De constitutionele grondslagen betekenen de fundamentele waarborgen
voor de rechtsbescherming tegen de overheid
Denk met name aan onafhankelijkheid en onpartijdigheid; voorts aan fair
balance in belangen staat en belangen burger, uitspraken in het
openbaar, etc.
o Hoe zit het in elkaar?
Besluit en bestuursrechter;
Bestuursrechter betreft rechtsbetrekking tussen overheid –
burger/bedrijf
Vaak bo (1:1) – bh (1:2), over besluit (1:3)
Niet per se; de overheid kan ook feitelijke en
privaatrechtelijke handelingen verrichten
Geschillen over besluit
Vaak naar bestuursrechter (1:4)
Hoofdregel; beroep tegen besluit bij een rechterlijke
macht- gerecht
Hoger beroep doorgaans bij een niet-rechterlijke macht-
gerecht
Twee soorten geschillen;
Uit burgerlijke rechtsbetrekking;
Contractsvrijheid en eigendomsrecht
Autonomie
Een ieder toekomende bevoegdheden
Niet uit burgerlijke rechtsbetrekking;
Openbaar gezag; eenzijdige burgerbinding, besluit
Legaliteit
Exclusieve bevoegdheden
Rechterlijke macht dus altijd bevoegd
Als je bij de Rb o.g.v. BW en Rv een civiele procedure tegen de
overheid begint terwijl de Rb als bestuursrechter bevoegd is
omdat het om een besluit gaat; de rechter (Rb) in de civiele
procedure is als RM-gerecht wel bevoegd
In deze civiele procedure is eiser echter niet-ontvankelijk omdat
er een met voldoende waarborgen omgeven bestuursrechtelijke
procedure openstaat (doorgaans met verplichte
bezwaarschriftprocedure vooraf)
In laatste instantie beoordeelt de HR of een rechtsgang, incl. die
bij een niet RM-gerecht, met voldoende waarborgen is bekleed
In allerlaatste instantie beoordeelt het EHRM
Cf Benthem-arrest
o Waarom zit het zo in elkaar?
Historische ontwikkeling;
Bestuur of rechter? (GW 1887); Benthem 1985
Burgerlijke of bestuursrechter? -> ad hoc; fiscaal en sociaal recht
(1900)
Bijzondere of algemene bestuursrechter -> Arob 1976 / Awb
1994
, Trias en rechtsbescherming;
o Wie kan het bestuur – met zijn discretionaire – bevoegdheden controleren?
o In een rechtsstaat in ieder geval een rechter (Benthem-arrest)
o Biedt de civiele rechter de burger meer waarborgen dan de bestuursrechter?
Denk bij de bestuursrechter met name aan de ABRvS in hoger beroep
De toepasselijke normen zijn voor civiele en bestuursrechter in principe
hetzelfde
Het zou dus niet moeten uitmaken
o Sommige menen dat de civiele rechter meer oog heeft voor de belangen van de
burger en de bestuursrechter meer voor het bestuur
Je moet ook rekening houden met beoordelings- en beleidsvrijheid
Misschien dat de bestuursrechter daar meer gevoel voor zou hebben
Zou de RvS een gelijke uitspraak hebben gedaan als het Urgenda-arrest?
Changoe/Staat en Benthem arrest
Guldemond / Noordwijkerhout; mag de civiele rechteroordelen over geschil tussen
burger en overheid?
o Wat is bepalend voor bevoegdheid gewone rechter?
Stelling bestuur; fundamentum petendi
Stelling eiser; objectum litis
Changoe-arrest (1992); betekenis 112 GW en 2 Ro
o De eiser is niet-ontvankelijk bij de civiele rechter wanneer de administratieve
rechter voldoende bescherming biedt
Benthem-arrest (1985); art. 6 EVRM
Hoofdfuncties van het bestuursprocesrecht
Handhaving objectieve recht = recours objectif
o Toegang tot rechtsbeschermingvoorzieningen zo groot mogelijk -> maximale
controle
o Iedereen moet tegen elke bestuurshandeling kunnen opkomen
Geen beperking in type besluit
Geen beperking tot belanghebbende
Geen bezwaar- en beroepstermijn
Rechter moet bestuurshandeling ook totetsen buiten de door eiser
aangevoerde gronden
Mogelijkheid van reformatio in peius -> herziening ten nadele
o Vroegere Kroonberoep -> in minder absolute zin
Individuele rechtsbescherming = recours subjectif
o Rechtsbescherming hoeft niet verder te gaan dan volgens het individu
noodzakelijk is
Beperking tot bepaalde besluiten (8:1 e.v.)
Beperking tot belanghebbende (1:2)
Toetsing door rechter op grondslag van het beroep niet daarbuiten (8:69)
Relativiteit (8:69a)
o Awb-procesrecht niet in absolute zin recours subjectif;
Bij belanghebbende gaat het om meer belangen dan belangen als bedoeld
in 3:4
Eventueel ook niet-belanghebbenden in uov-procedure zienswijze
inbrengen (3:15)
Algemeenbelang-acties (1:2 lid 3)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller leontiencombee. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.35. You're not tied to anything after your purchase.